Байдалиев Д. Д
жүктеу/скачать 1,94 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- №1 Ферма
- Дарбаза шатқалына
|
Бұрғансу Жуалы ауданының оңтүстік, Алатаудың етегіне жақын Тәттібай ауылының шығыс жағындағы ескі бӛгет аты осылай «Бұрғансу» - деп аталады. Тобшақты аталатын алқаптың жоғарғы жағындағы таудан басталатын ӛзеннің суы ӛте қатты, арынды. Осы суды Тәттібай және Шақпақ ата елдімекендеріне қарай бұру үшін Ұлы Отан соғысынан бірер жыл бұрын бӛгет салынған. Бұл бӛгеттің ұзындығы 60 – 70 метрді құрайды, ал биіктігі 2,5 – 3 метрдей, қазіргі кезде оның орны ғана білінеді. Бӛгеттің Бұрғансу аталуы «суды бұрған» - деген мағынаны білдіретін гидронимдік атау. Бірлік Жуалы ауданының батысындағы Құлан тауының етегіндегі Құлан асуының аузындағы ескі елдімекеннің аты. Бірлік ауылында 1970 жыдарға дейін Ұлы Жүздің шаңышқылы руы мекендеген. 1940 жылы депортацияланған 10 мың поляк осы Бірлік ауылына және оның тӛңірегіне орналастырылған. Ол жерде 1960 жылға дейін сегіз жылдық мектеп болған. «Бірлік» - атауы социалистік құрылыстың әуелгі кезеңдерінен елес беретін әлеуметтік топоним. 75 Дарбаза Жуалы ауданының солтүстік – шығыс жағындағы «Үлкен Бурыл», «Кіші Бурыл» - аталатын тау сілемдерінің солтүстігінде орналасқан шағын елдімекен «Дарбаза» - аталады. Бұрын бұл жер «№1 Ферма» аталып келген. Ол елдімекен Қарабастау ауылынан оңтүстік – шығысқа қарай 7 шақырым жерде, жанында Дарбаза су қоймасы бар. Қарабастау ауылынан оңтүстік – шығысқа қарай шыққан жол осы Дарбаза ауылына, онан әрі қарай Дарбаза шатқалына апарады. Елдімекеннің «Дарбаза» - аталуы негізінен осы шатқалға байланысты. Бұл шатқалдың кіре беріс аузы бір кӛлік сиятындай ӛте тар дарбазаға (қақпаға) ұқсайды. Кіре беріс шатқалдың екі қапталы жақпарлы жартас болып келеді де арй қарай ӛткен соң аңғар кеңейіп жоғары ӛрлеп кетеді. Осы Дарбаза ауылына жақын жерде, Дарбаза су қоймасынан оңтүстікке қарай 0,5 шақырым жердегі Ақсу ӛзенінің сол жақ терассасында мустье заманының шеберханасы болғандығы туралы археологиялық айғақ бар. Елдімекеннің, су қоймасының шатқалдың «Дарбаза» аталуы ӛзбек, иран тілдерінің «дарбаза» сӛзінің баламасы қақпа сӛзінен шыққан. Оңтүстік қазақтарына әсіресе ӛзбек халқынан енген «дарбаза» сӛзі әлі күнге «қақпа» сӛзін алмастыра береді. жүктеу/скачать 1,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|