ажыратылады. Эйнтховен бойынша жүрек үшбұрыштың
центрінде орналас-
кан. Тармақтар жүректің электр моменттерінің проекцияларының үшбұрыш-
тын кабырғалары арасындағы қатынасын (14.31) формуласымен аныктауға
мүмкіндік береді.
Диполдің электрлік моменті — жүрек
уакыт бойынша өзгереді, тармак-
тарда кернеудін уакытқа тәуелділігі алынады және
электрокардиограмма
деп
аталады.
14.17-суретте адамнын калыпты электрокардиограммасының
бір тарма-
ғы көрсетілген. Электрокардиограмма
Рс
векторының
кеңістіктегі бағдары
туралы мәлімет бермейді. Бірак та диагностика максатында осы акпарат ка
жет. Осыған байланысты вектор-кардиография деп аталатын жүректің
электр
өрісін зерттеудің кеңістіктегі әдісі пайдаланылады.
Вектор-кардиограмма —
орны жүрек цикліуақытында өзгеретін Рс векторы-
ның соңына сэйкес келетін нуктелердің геометриялық орны.
Вектор-кардиограмманын
жазыктыктың проекциясы, мысалы практика-
лык жағынан екі өзара перпендикуляр тармактардың кернеулерінің косын-
дысымен алынуы мүмкін. 14.18-суретте
экранында
В
қисығы бақыланатын
электронды осциллографтың колданылуымен осындай қосынды көрсетілген.
Формасы жағынан осы кисык бойынша диагностикалык корытынды жаса-
лады. Жүректің электрлік белсенділігін моделдеуде үлкен жұмысты Л.И. Тито-
мир жасады.
14.6. ЭЛЕКТР ӨРІСІНДЕГІДИЭЛЕКТРИКТЕР
Диэлектрик деп электр тоғын өткізбейтін денелерді аитамыз.
«Диэлектрик»
терминін ішінде
электростатикалық өрісі жоқ, металдардан өзгеше, электр
өрісі өтетін заттарды белгілеу үшін М. Фарадей кіргізген. Диэлектриктерге
қатты денелер, әсіресе эбонит, фарфор, сұйыктар (мысалы, таза су), газдар жа-
тады.
Сыртқы жағдайлардың өзгерісінен (кыздыру,
радиобелсенді сәулелену
және т.с.с.) диэлектрик электр тоғын өткізуі мүмкін. Диэлектриктің электр
өрісіне орналастырғандағы күйінін өзгерісін
оның молекулалык кұрылымы-
мен түсіндірілуі мүмкін. Диэлектриктерді жалпы жағдайда үш класка бөлеміз:
1) полярлы молекулалармен;
2) полярсыз молекулалармен;
3) кристаллы.
Достарыңызбен бөлісу: 
