Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)
| ^
8.7-сурет кезінде демнің шуларын түрлі кырылдарды беріп, әртүрлі ауруға сәйкес сипат- тама береді. Жүрек ырғағының өзгерісінен және шудың пайда болуынан жү- ректің жүмыс қабілетін аныктауға болады. Аускультацияны қолданып, қарын мен ішектің жиырылуын және ұрыктың жүрек соғысын анықтауға болады. Бір мезетте ауруды бірнеше зерттеушілер оқу жаттығуларында тексеру үшін немесе консилум үшін, микрофон, үдеткіш, дыбыс ұлғайтқыш және бірнеше телефондар колданады. Жүрек жұмысының күйін диагностика жасау үшін аскультация сиякты фонокардиографты әдіс колданылады (ФКӘ). Бұл әдіс жүректің ырғағы мен шуларын графикті түрде тіркеп, оларды диагностикалык талдама жасайды. Фонокардиограмманы фонокардиограф аркылы жасайды. Оның кұрамында микрофон, үдеткіш, жүйеліктер сүзгішінің жүйесі және тіркеуші кұрылымы- нан тұрады. 8.7-сурегге калыпты фонокардиограмма көрсетілген. Жоғарыда аталған екі дыбыстық әдістен ерекшелігі бар перкуссия әдісі бо- лып саналады. Бұл әдіс бойынша дененің кейбір мүшесін соғу аркылы дыбы- сын зерттейді. Қандай да бір дененің ішінде ауамен толтырылған куысты көз алдымызға келтірейік. Егер бүл денеде дыбыстыктербеліс жасасак, онда белгілі бір жиілік- те оның ішіндегі ауа резонанска үшырайды да, өзінен сол куыстың өлшеміне сай ырғакты жоғарылатады. Адам денесін газ толтырылған (өкпе) сұйық (ішкі мүшелер) және катты (сү- йек) күйлердін жиынтығы ретінде карастыруға болады. Дене бетін ұрғанда кең диапазонды жиілігі бар тербелістер пайда болады. Осы диапазондағы жиіліктің кейбіреулері өшіп, кейбіреулері керісінше жоғарылап, резонанс аркасында естілетін болады. Тәжірибелі дәрігер осы перкуторлы дыбыстардың ырғағынан адам ағзасының күйін дәл аныктай алады. 8.4. ДЫ БЫ СТЫ Қ КЕДЕРГІЛЕР. ДЫ БЫ СТЫ Қ ТОЛ ҚЫНДАРДЫҢ Ш АҒЫЛУЫ. РЕВЕРБЕРАЦИЯ Дыбыстык кысым р ортаның бөлшектерінің тербелісінің о жылдамдығына тәуелді. Есептеулер көрсеткендей: р — = рс немесе р = рсо, (8.5) тендігін береді. Мүнда р — ортаның тығыздығы; с — толкынның ортадағы жылдамдығы. р с көбейтіндісін меншікті акустикалық импеданс деп, ал жазык толқын үшін толқындық кедергі деп атайды. Ол толқынның орта шекарасынан шағылу және сыну шарттарын аныктайды. Айталық, дыбыстык толкын екі ортаны бөлетін шекараға түссін. Толкын- нын бір бөлігі шағылып, бір бөлігі сынады. Дыбыстык шағылу және сыну зандары жарыктың осындай зандарына ұксас келеді. Сынған толкын ортада жұгылуы да, одан шығуы да мүмкін. Бірінші ортадағы каркындылығы /,, ал екінші ортадағы сынған толқын- ның карқындылығы /, болатын жазык толкын екі ортаның шекарасына түссін делік. Онда: жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|