Балалар әдебиеті СӨз сынып оқулығы бойынша Сейітжан Омаров


Бастауыштың 3 сыныбында Қазақ әдебиетінің 1 бөліміндегі Ертай Ашықбаевтың –«Ғаламтор туралы» өленінің мазмұны



бет15/30
Дата03.12.2023
өлшемі3,64 Mb.
#133586
түріӨмірбаяны
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   30
Бастауыштың 3 сыныбында Қазақ әдебиетінің 1 бөліміндегі Ертай Ашықбаевтың –«Ғаламтор туралы» өленінің мазмұны:

Негізгі идеясы:Жалпы ғаламтордың балаға зиян екенің көрсету.Бүкіл әлемдік ғаламтор желісі жеткіншектерге физикалық, психологиялық жағынан айрықша зиянды.Ең алдымен, баланың көру қабілеті төмендейді.Сондай-ақ, компьютер алдында көп отыру сүйектерді зақымдайды. Қозғалыссыз отыру баланың жүйке қызметін бұзады.Жүйкеге салмақ түсіру деген – ойлау қабілеттің төмендеуі, көңіл бөлу мен есте сақтаудың кемуі, бас ауру мен ұйқысыздық, көңіл күйдің құлазуы. Интернетті пайдалы жұмыстарға емес, тек бос уақытты өткізу үшін қолданар болсақ, онда оның өз денсаулығымызға төндіретін қатерін де бвалаға үйрету.
Алаяқтар мен хакерлер жастарды ғаламторға тәуелді етіп, бұлыңғыр қарым-қатынас жасауға шақырып, виртуалды әлемге қызықтырып, ақыл-ойы әлі қалыптаспаған жеткіншектерді еліктіруде.Сондықтан, бүгінде психолог мамандар «интернет-тәуелділік» – бұл жаңа ғасырдың жаңа ауруы деп дабыл қағуы да жай сөз емес. Тіпті, кейінгі кездегі дәл осы тақырыптарда жазылған бірқатар ғалымдардың медицина, физиология, педагогика, әлеуметтану саласындағы зерттеу жұмыстары үлкен алаңдаушылық тудырып отырғанын көрсетеді.
Психологтардың пікірінше, интернет-тәуелділікке түсетіндердің көбі ерік-жігері әлсіз, өз ортасында тұйық адамдар. Виртуал әлемде олар өздерін идеал жасай алады. Әсіресе, балалардың өтпелі кезеңінде өз-өзімен болып, оқшаулана бастағанында ата-анасы олардың беймәлім адамдармен ғаламтор арқылы танысуына жол бермеуге міндетті. Сондай-ақ, компьютерлік ойындарға тәуелділігін тексеріп, сол бойынша тиісті шаралар қолданып отыруы керек. Осы туралы балаға толықтай мәлімет беріп,ескерту, автордың негізгі ойы деп білемін.Тек бала ғана емес, оқыған әрбір үлкендер осы арқылы, баланың денсаулығын,қауіпсіздігін ойлау керек екенің айтып өту.Себебі әрбір бала еліміздің болашағы және жалғасы.
3 автор: Мұзафар Әлімбаев
Өмірбаяны: Мұзафар Әлімбаев 1923 жылы 29 қазанда Павлодар облысы, Шарбақты ауданындағы Маралды ауылында туған.Ол Жазушы, Ақын, Аудармашы, Әдебиеттанушы, редактор болған. Арғын тайпасы Шегендік руы Қақсал бөлімінен шыққан. Әнші-күйшілердің, ақын-жыраулардың думан құрған өнер төрінде, солардың тәтті сазын, татымды сөзін қаршадайынан құлағына құйып өскен. Мұзағаң 5 жасында әріпті әліп деп біліп, кітап оқи бастаған. Әкесі ұлына «Музафар» деген есім берген, ол араб тілінен «жеңімпаз» деп аударылған. Бала ата-анасының сүйіспеншілігі мен қамқорлығымен қоршалған әсем табиғатта өсті. Анасы болашақ ақынға үлкен әсер етті. Ол қазақтың халық өлеңдерін жақсы білетін және әдебиетке қызығушылық танытатын. Кішкентай Мұзафарды қазақтың ақын ақыны Абай шығармашылығымен таныстырған анасы баласына берген тағылымы болды. Ауылдастары қалаға сапарға шыққанда, Мұзафардың анасы әрдайым олардан кітап алып келуді өтінеді. Бұл Толстойдың ертегілерінің шағын басылымдары, Лермонтов пен Пушкиннің өлеңдері, арабша брошюралар. Музафар Әлімбаев анам оқып, айтқан бесік жыры мен даналық ертегілерді, әндер мен аңыздарды өте жақсы есіне алды. Ақын жасөспірім кезінде сүйікті анасының сөздерінен бірнеше ертегі жазып алған. Музафар Әлімбаевтың отбасы өте сауатты болды. Ата-аналар үш ұлын өте ерте оқытты. Сонымен Мұзафар бес жасында еркін оқиды. Оны мектепке жіберетін уақыт келгенде, мұғалімдер ата-аналарға дарынды баланы дереу екінші сыныпқа қабылдауды ұсынды. Баланың есте сақтау қабілеті жақсы болды және бірінші сынып бағдарламасынан бастап бәрін білді.
Музафар Абаев ерте жетім қалды. Ол 9 жасында әкесі қайтыс болды. Әкесі қайтыс болғаннан кейін бес жылдан кейін баланың анасы қайтыс болады. Музафарды интернатқа жіберді. Интернаттағы қиын өмір жағдайына қарамастан, Мұзафар сүйікті ата-анасы бойына дарытқан барлық сұлулықты жан дүниесінде сақтай білді. Ол өзінің отбасымен, тату ауылдастарымен бірге өткен балалық шағын еске түсіріп өлең жаза бастады. Музафардың хоббиі - қазақ және орыс мақал-мәтелдерін жинақтау. Ол өз бетімен қазақша-орысша сөздік құрастыра бастады. Мектепті бітіргеннен кейін жас жігіт Павлодар қаласының педагогикалық училищесіне түседі, онда оқыту екі тілде - орыс және қазақ тілінде жүрді. Мектепте Мұзафар бірден әдебиет үйірмесіне жазылды.
1941 жылы соғыс басталды. Ержүрек комсомол мүшесі Мұзафар Әлімбаев Қызыл Армия қатарына өз еркімен барды. Соғыс жылдары ол қатардағы жауынгерден командирдің орынбасарына дейін өсті. Мұзафар Әлімбаевтың қызмет еткен жері - өздігінен жүретін мылтықтардың миномет батареясы. Қызметінің соңында ақын танк бөлімшесінің штабында офицер болды. Қазақ ақыны әскери қызметін 1948 жылы аға лейтенант шенімен аяқтады. Қазақ мемлекеттік университетін бітірген.
Армиядан оралған соң (1948), «Пионер» журналында поэзия бөлімін басқарады. 1956-1958 жылдары «Қазақ әдебиеті» газетінде бөлім меңгерушісі, Бас редактордың орынбасары қызметін атқарған. 1958 жылы «Балдырған» журналы ашылған күннен 1986 жылға дейін журналдың бас редакторы болған. Хоббиі - сөзжұмбақ және сканворд құрау және шешу, әлем халықтарының мақал-мәтелдерін жинау және оларды қазақ тіліне аудару. Жұбайы - Сүлейменова Шапау, тарихшы, орта мектептің мұғалімі болған. Ұлдары - Арнұр, энергетик; Жаннұр, мүсінші; Баламер, сәулеткер. Немерелері - Ая, журналист; Әсел, дизайнер; Бахтияр, студент; Әсет, студент; Жәнібек, студент; Балнұр, оқушы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   30




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет