Бүгінгі таңда тіл білімінде әр түрлі тілдердің грамматикалық құрылымының салыстырмалы-типологиялық зерттеулеріне көп көңіл бөл



бет48/62
Дата07.03.2023
өлшемі1,08 Mb.
#72384
түріДиссертация
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   62
Байланысты:
ОРДАБАЕВА ЖАНАР МЕРГАЛИЕВНА

Қайталама сөз
This was her child! It was weak and feeble-a little girl, and it needed her care. She took it to her breast, when it had been bathed and swaddled, with a tremendous sense of satisfaction and joy. This was her child, her little girl. [101,97].
Болжалдылық
Some day, may be, before she died these things would be added to her, and she would be happy. Perhaps her chance was coming now. [101,104].
Қобалжу
You belong to me,” he said. “I’ve been looking for you. When can I see you?” “Oh, you mustn’t,” she said, her fingers going nervously to her lips. ‘I can’t see you-I-I-”
Oh, I mustn’t, mustn’t I? Look here”-he took her arm and drew her slightly closer- “ you might as well understand each other right now. I like you. Do you like me?” [101,119].
Осы берілген үзіндіде Дженнидің қобалжып, қорқыныш сезімі оянып ол өзінің осылай істей алмайтындығын және істемеу керектігін модаль етістіктері арқылы бәлдіріді және оның одағай сөзі айтылған ойға күшті эмоционалды қобалжу реңкін беріп тұр. Сонымен бірге Дженни мен Лестер арысндағы диалогқа назар аударсақ, Дженнидің сөзі сенімсіз атылып, ол бірде модаль етістіктерін сұраулы сөйлемде, кейде хабарлы сөйлемде қолданып тұр және қобалжу сезімін және өзіне деген сенімсіздігін сөздерін қайталай бергеннен және сөздің бөлініп кетуімен байқалады.
She was horrified, stunned, like a bird in the grasp of a eat; but through it all something tremendously vital and insistent was speaking to her. Remember, you belong to me. Jennie, in sheer panic, ran to her mistress’s room and locked the doors behind her [101,119].
Ал осы мәтін үзіндісіндегі эпитеттерден және теңеулерден Дженнидің ішкі күйі, сезімі байқалады. Осындағы эпиттеттер қоқыныш сезімін баяндап, мәтін модальділігін күшейтіп тұр.
I can’t go on this way”, she murmured nervously. “I can’t act this way. You don’t know how it all is. I shouldn’t have done what I did this morning. I mustn’t see you any more. Really, I mustn’t [101,126].
Осы сөйлемде қолданылған модаль етістіктердің сан түрлілігі Дженнидің ойының шашыраңқылығын дәлеледеп, сенімсіздігін аңғартады. Оның mustn’t, can’t, shouldn’t сияқты модаль етістіктерін қолдану арқылы, қайсысы сенімділікті анықрақ білдіретінін тексеріп тұрғандай болып көрінеді. Ол тыңдаушыны өз сөзіне сендіру мақсатында көбінесе mustn’t,модаль сөзін қолданып, сенімділікті анық көрсету үшін really модаль сөзін қосып тұр.
Listen to me Jennie, he repeted, using his favourite expression. ‘I tell you, you belong to me. I like you better every moment. I haven’t had a chance to know you. I’m not going to give you up. You have got to come to me eventually. And I’m not going to have you working as a lady’s maid. You can’t stay in that place except for a little while. I’m going to take you somewhere else. And I’m going to leave you some money, do you hear? You have to take it.” [101,126].
Осы мәтін үзіндісінде автор кейіпкердің сенімділігін және табандылығын білдіру мақсатында қайталама сөздерді қолданып тұрғанын аңғарамыз. Ол I’m not going to конструкциясын қолдануда Дженниге болашақтағы жоспарларын айтады. Сонымен қатар түгел мәтін бойы you belong to me фразасы қайталана береді. Бұл кейіпкердің өзінің сөйлеушіні сендірудегі ерекше бір психологиялық тәсілі ретінде көрініп, мәтін модальділігіне айқын модальді реңк беріп тұр.
Oh! No! no!” There was some one that appealed to him. That was a type of womanhoоd worth while. Not sophisticated, not self-seeking, not wathched over and set like a man-trap in the path of men, but a sweet as a flower, who was without anybody, apparently, to watch over her. That night in his room he composed a letter, which he dated a week later, because he did not want to appear too urgent and because he could not again leave Cincinnatti for at least two weeks [101,135].
Осы мәтін үзіндісінде Дженниге қатысты эпиттер мен теңеулер айтылады. Осында одағай сөз арқылы және сөзін no үш рет қайталау арқылы автор сенмсізділігіннен құтылғысы келетіндей аңғарылады. Not Қайталама сөзінің бірінен бірі асып түскен жағымды мағынадығы эпитеттердің жұбында айтылғанда Дженнидің жақсы жақтарын көрсетіп, мәтін модальділігін мтін соңындағы градация көрсетіп тұр. Автор теңеуді қолданып, оның жанын гүлге теңейді.
He thought out his course of action carefully. Of course, he would not give Jennie up, whatever the possible consequences. But he must be cautious; he must take no unnecessary risks. Could he bring her to Cincinnatti? What a scandal if it were ever found out! Could he install her in a nice home somewhere near the city? The family would probably eventually suspect something. Could he take her along on his numerous business journeys? This first one to New York had been successful. Would it always be so? Perhaps St.Louis, or Pittsburg, Chicago would be best after all [101,156].
Мәтін үзіндісінде күмәндану модальділігі айқын көрінеді. Автор кейіпкердің көзқарасы арқылы әр түрлі жағдайларды қарастырып, сараптап, мүмкінділігн анықтағысы келгендей болып тұр. Автор сұраулы сөйлемде сan модаль етістігін қолдану арқылы, мәтінге мүмкінділік және күмәнділік мағынасын арттырып тұр. Cұраулы сөйлемдердің сан алуандығы және соңында модаль сөзбен тиянақталып тұрғандығы мәтінге орныққан сенімсіздік және болжалдылық мағынасын орнатып тұр.
He frowned but somehow it seemed an evidence of regularity. If he had not married her why should he want to help them? Perhaps Jenne was well married after all. Perhaps she really had been lifted to a high station in life, and now was able to help the family. Gerhard almost concluded to forgive her everything once and for all [101,158].
He looked grimly around, under his shaggy eyebrows, at the new carpets under his feet, the long oak extension table covered with a white cloth and set with with new dishes, at the pictures on the walls, the bright. Clean kitchen. He shook his head. ‘By chops, it’s fine!” he said. “It’s very nice. Yes it is very nice. We want to be careful now not to break anything. It’s so easy to scratch things up, and then it’s all over.” Yes, evn Gerhard was satisfied [101,159].
Could this be a woman he had thought he knew? Why, she had been deceiving him for years. Jennie! The white-faced! The simple! [101,177].
Өкініш
If I can only get there she kept saying to herself; and then with that frantic unreason which is the chief chatracteristic of the instinct driven mother: “ I might have known that God would punish me for my unnatural conduct. I might have known-I might have known.” [101,178].


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   62




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет