Бөлім: Қазақтың Қанышы Шығармалар: М. Сәрсеке «Қаныш Сәтбаев» роман-эссе 1-БӨлім роман-эссенің



жүктеу/скачать 27,9 Kb.
бет2/2
Дата08.12.2023
өлшемі27,9 Kb.
#135419
1   2

БӨЛІМ


  1. Романның « Алатау баурайында» бөлімінің композициялық ерекшелігіне талдау жасаңыз

[5]


  1. Үзіндіде автор бейнесі қалай көрінеді?


– Черчилль мырза сіздің ұлтыңызды айыра алмай тұр, – деді тілмәш
– Қазақпын, сэр.

  • Казак?.. Таңмын, казактардың тап сіздей, маңғол өңдес типі бар ма?

  • Ғафу етіңіз, сэр. Мен көшпелі номадтардың өкілімін. Қазірде

Қазақстан аталатын дербес республиканың азаматымын... – деп барынша салмақты шыраймен жауап берді Қаныш Имантайұлы, іле туған халқы, оның географиялық тұрағы, тарихы мен тілі туралы қысқа да нұсқа деректер естіртті.

  • Солай ма?!.. – Черчилль байырғы далалықпын деп тұрған,

киім үлгісі, болмыс-парасаты түркі тілдес азиялықтан гөрі
еуропалыққа бейім алып денелі қонағына көзінің астымен барлай қарады, сірә, сын- сымбатын ғана емес, ақыл-парасатын да аңдағысы келді білем, – апыр-ай, сонда барлық қазақтардың болмыс-бітімі тура сіздей алпамса тұлғалы ма? – деді
кенет жайраңдаған қалпы.

  • О, жоқ, Черчилль мырза, халқым менен де еңселі!..

Черчилльге мәртебелі қонағының қарымта әзілі ұнаған тәріз- ді, кеңк-кеңк күлді.
[5]



  1. Профессор В.С. Коптев-Дворниковтың: «Ол артына үш түрлі ұлы игілік қалдырып кетті: Жезқазған – бір, Қазақстанның Ғылым академиясы – екі, Геологиялық ғылымдар институты – үш...Мұның үшеуінде де ғалым, коммунист, геолог, қазақ халқының ұлы перзенті Қаныш Имантайұлы Сәтбаев іргесін қалаған игі істерді әр қарай дамытуға құлшынған мыңдаған адамдар еңбек етеді...»- деген пікіріне өзіндік көзқарасыңызды білдіріңіз, мәселені бүгінгі күнмен салыстырыңыз.

[5]

  1. БӨЛІМ


  1. Берілген пікірге сүйеніп, ғылыми еңбектерді негізге ала отырып, шығармаға әдеби сын жазыңыз.



«Бұл роман-эсседе тек Қаныш Сәтбаевтің өмірбаяны ғана емес, өмір сүрген кезеңіндегі елдің қал-ахуалы, саяси-әлеуметтік жағдайы, Қазақ жеріндегі ғылымның дамуы, саясат басындағылардың әділетсіздігі көрініс табады. Бұл еңбегін жазуда автордың біраз тер төккенін байқауымызға болады. Роман-эсседе кеңінен қолданылған тарихи құжаттар мен естелік-эсселер шығарманың шынайлығын, деректілік сипатын арттырып тұрғанын көруге болады деп ойлаймын. Сонымен қатар, автор Қаныш атамыздың көзін көргендерден сұхбат алысып, мәлімет жинаған. Қазақстанды жаппай қаулаған 1932 жылғы ашаршылық, ата-анасынан айырылуы, 1937 жылғы зобалаң жолындағы қиыншылықтардан өтіп, пісіп, жетілген жас зерттеуші бейнесі романда айқын бейнеленеді.»
[10]

Балл қою кестесі




№

Жауап

Балл

Қосымша ақпараттар

1

D

1

5


2

В

1

3

A

1

4

D

1

5

В

1

6


Композициялық ерекшелігін талдайды;

2

15


Мысалдармен дәлелдейді;

2

Өзіндік қорытынды жасайды.

1

7


Автор бейнесін анықтайды;

2

Үзіндіден дәлел келтіреді

2

Автор ойын нақтылайды;

1

8


Шығармада көтерілген мәселелерге талдау жасайды;

2

Өзіндік көзқарасын білдіреді;

2

Мәселені бүгінгі күнмен салыстырады;

1

9


Берілген сыни пікірді негізге алады;

2

10


Өзіндік көзқарасын, сыни пікірін білдіреді;

2

Ойын мысалдармен дәлелдейді;

2

Логикалық қорытынды жасайды;

2

Сыни-пікірдің стилін сақтайды.

2

1-тапсырма. Медеу Сәрсекенің «Қаныш Сәтбаев» шығармасының жанрлық ерекшелігін ажыратыңыз.



Шығарманың жанры


Шығарманың композициясы




2-тапсырма. Медеу Сәрсекенің «Қаныш Сәтбаев» роман-эссесіндегі Қаныш бейнесін анықтаңыз.

Талдау нысаны

Қаныш Сәтбаев

Өмірлік мақсат-мұраты




Кейіпкердің өзі өмір сүрген ортасына көзқарасы, қарым-қатынасы


Келешек туралы пікірі






3-тапсырма. Медеу Сәрсекенің «Қаныш Сәтбаев» роман-эссесі «Сібір
шамшырағында» бөліміндегі Қаныштың мінез-құлық ерекшелігіне талдау жасаңыз. Ойыңызды 4-5 сөйлеммен дәлелдеп жазыңыз.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


Бағалау критерийі

Тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Шығарманың жанрлық ерекшелігін ажыратады.

1

Шығарманың жанрын ажыратады;

1

Шығарманың композициясын анықтайды;

1

Өз пікірін дәлелдейді.

1

Кейіпкерлердің ерекшеліктері бойынша типтік образдарды анықтайды.

2

Кейіпкерге талдау жасау арқылы типтік образды анықтайды;

1

Өмірлік мақсат-мұратын ажыратады;

1

Кейіпкердің өзі өмір сүрген ортасына көзқарасы мен қарым-қатынасын ажыратады.

1

Келешек туралы пікірін анықтайды.

1

3

Бөлімдегі Қаныш бейнесін айқындайды.

1

Қаныштың мінез-құлық ерекшелігіне талдау жасайды.

1

Ойын дәлелдеп жазады.

1

Барлығы

10

жүктеу/скачать 27,9 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2



©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
Lessons
Curriculum vitae
Documents