Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау
жүктеу/скачать 2,84 Mb.
|
| Плазмалық мембрана (ПМ) жасушаның шекарасын анықтайтынцитоплазманықоршағантосқауылдыайтады.ПМ-даөтекүрделіқосылыстықұрайтынлипидтіңбимолекулярлыққабатыорналасқан.Жасушалықмембраналипидтерініңқұрамынафосфолипидтер,сфинголипидтержәнехолестеринкіреді.Липидтермембрананыңағымдылығына әсер етеді және дабылдардың берілуінеқатысады. Ақуыздар плазмалықмембрананың 50% құрайды. Мембраналық ақуыздар: шеткері (перифериялық), интегралдыжәне жартылай интегралды болып ажыратылады. Фосфолипид молекулалары екі қатарғаорналасқангидрофобтыбастарыменішкеқарай,гидрофильдібастарыменішкіжәнесыртқы сулы ортаға бағытталған. Жекелеген орындарда фосфолипидтердің биқабаттарыақуыз молекулаларымен (интегралды ақуыздар) тесілген. Бұндай ақуызмолекулаларыішіндеканалдарыментесіктеріболады,оларқылысудаеритінзаттарөтеді.Басқажартылай интегралды ақуыз молекулалары липидтердің биқабаттарын жартысынан біржағынан немесе басқа жағынан батып тұрады. Мембрана бетіндеперифериялық (шеткі)ақуыздар бар. Липидтер молекуласыжәне ақуыздар молекулаларыгидрофильді жәнегидрофобты өзара қарым қатынастарға байланысты ұсталынып тұрады. Сонымен біргемембранақұрамынаполисахаридтеркіреді.Олардыңқысқақаттытармақталғанмолекулалары ақуыздармен байланысқан. Жасуша плазмолеммасын сыртқы бетін жапқанқабатынполисахаридтік қабатгликокаликсдепаталады.
Плазмолеммакелесіқасиеттергеие: пассивтіжәнебелсендітранспорт жәнедиффузияарқылытаңдамалыөткізгіштікке; ағымдыққанемесеқозғалғыштыққа,көптегенақуыздармембрананыңбірбөлігіндежиналып,агрегаттартүзеді,осылайшатиімдірецепцияжүзеге асырылады. Плазмолеммафункциялары: тосқауыл,қорғаныс заттардысырттанішкежәне іштенсыртқа тасымалдау. рецепция. жасушааралықбайланыстардықалыптастыру. сигналдардыжасушаныңбетіненжасушаішінеберу(сигналдықмолекулалардыңкөмегімен-гормондар,медиаторлар,цитокиндер). жасушаныңқозғалысы. жүктеу/скачать 2,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|