- Философия тарихында таным мәселесіне қатысты басты екі пікір қалыптасқан. Олар гностицизм және агностицизм. Гнистицизм дүниені танып білуге болады дейді, агностицизм танып білуді жоққа шығарады (Кант).
- Идеалистер танымды идеалды болмыс –ақылдың өзіндік іс-әрекеті деп біледі.
- Материалистердің ойынша таным жоғары ұйымдасқан материяның бейнелеу қасиеті бойынша өзін өзі зерттеуі болып табылады.
Атап айтқанда, білу дегеніміз не, ақиқатқа бастар жол – сезімділік арқылы өте ма, жоқ ақыл-ой арқылы жүре ма? Интуиция маңызды ма, жоқ логикаға сүйенген дұрыс па? Танымның аналитикалық болғаны дұрыс па, жоқ синтетикалық боланы жөн бе? – деген сауалдар Жаңа заман философиясының негізгі мәселелері еді. Осыған орай Жаңа заманда эмпиризм мен рационализм бағыттары қалыптасты.
XVII ғ. әлемнің біртұтас ғылыми суреттемесін жасау үшін танымның соны тәсілдерін іздестіру басты ғылыми қажеттілікке айналды. Осыған орай философияда да таным теориясының мәселелері бірінші орынға шығады. Философияның міндеті таным әдісін жасау деп есептелді.
Атап айтқанда, білу дегеніміз не, ақиқатқа бастар жол – сезімділік арқылы өте ма, жоқ ақыл-ой арқылы жүре ма? Интуиция маңызды ма, жоқ логикаға сүйенген дұрыс па? Танымның аналитикалық болғаны дұрыс па, жоқ синтетикалық болғаны жөн бе? – деген сауалдар Жаңа заман философиясының негізгі мәселелері еді.
Достарыңызбен бөлісу: |