Дипломдық жұмыс 6В01515- «Химия» Қызылорда, 2021 Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 0,66 Mb.
|
| Изомерленуі мен номенклатурасы. Халықаралық номенклатура бойынша альдегидтердің атаулары сәйкес көмірсутек атауларына «аль» жұрнағын қосу арқылы жасалады. Кейбір альдегидтер тарихи немесе сәйкес қышқылдардың атауларынан шыққан атаулармен аталады. Мысалы: HCHO метаналь (формальдегид, құмырсқа альдегиді), CH3-CHO этаналь( ацетальдегид, сірке альдегиді).
Кесте- 2. Карбон қышқылдарының атаулары
Физикалық қасиеттері. Альдегидтер мен кетондар қатарының төменгі мүшелері суда жақсы ериді.Олардың қайнау температуралары сәйкес спирттердің қайнау температураларынан төмен болады. Метаналь (формальдегид)- түссіз, өткір иісті улы газ. Формальдегидтің 35-40% сулы ерітіндісі формалин деп аталады.Гомологтық қатардың қалған мүшелері- сұйық, жоғарылары- қатты заттар. Ацетон- ұшқыш сұйықтық. Химиялық қасиеттері 1. Тотығу реакциялары. Карбонил тобындағы оттек атомы әсерінен альдегидтер С-Н байланысы бойынша тотығады. Егер таза сынауыққа күміс (I) оксидінің Ag2О аммиактағы ерітіндісін құйып, оған альдегид ерітіндісін қосып абайлап қыздыратын болсақ, сынауық қабырғасында күміс пайда болады. тотығу-тотықсыздану реакциясында альдегид қышқылға дейін тотығады, ал күміс тотықсызданады: CH3COH + Ag2O=CH3COOH + 2Ag Бұл реакция күміс-айна реакциясы деп аталып, альдегидтерді сапалық анықтауда қолданылады. Мыс (II) гидроксиді Си(ОН)2 де альдегидтер үшін тотықтырғыш болып табылады. Егер мыс (II) гидроксидінің көгілдір түнбасына альдегид ерітіндісін (сілтілік ортада) қосып қоспаны қыздырса, алдымен мыс (I) гидроксидіңің CuOH сарғыш, содан кейін мыс (I) оксидінің Сu2О қызыл тұнбасы түзіледі. Қолданылуы. Формальдегид фенолформальдегид шайырын, бояулар, синтетикалық көксағыз және қопарғыш заттар алуда қолданылады. Оның сулы ерітіндісі формалин органикалық заттарды, ағзалар мен организмдерді бальзамдауға, анатомиялық препараттарды консервілеуге, тері илеуге және залалсыздандырғыш зат ретінде қолданылады. Ацетальдегид, негізінен, сірке қышқылын алуға және кейбір органикалық заттарды синтездеуге қолданылады. Құрамында 7-ден 16-ға дейін көміртек атомдары болатын жоғары альдегидтер хош иісті болғандықтан парфюмерияда кеңінен данылады. Ацетон және басқа кетондар лак, бояу және синтетикалық шайырларға жақсы еріткіш болып табылады. Кесте- 3. Тақырыпты оқытуда интеграциялау проблемасы
жүктеу/скачать 0,66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|