Эмбриология
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Афанасьев
| 403
Қылтамырлар Қан кылтамырлары (vasae haemocapillariae) ең көп, әрі жіңішке та- мырлар, бірак олардың да санылаулары әр түрлі болады ( 13.7-сурет). Ол кылтамырлардың мүшелердегі ерекшеліктеріне және тамырлар жүйесінің кызметтік жағдайына да байланысты. Мысалы, ең жіңішке кылтамырлар (диаметрі 4,5—6—7 мкм) көлденен- жолакты бүлшық ет тімінде, өкпеде және т.б., одан кеңірек (диаметрі 8—11 мкм) кылтамырлар теріде және шырышты кабыкшаларда болады. Кан түзуші және иммундык корғау мүшелерінде, ішкі секреция бездерінде, бауыр- да кеи, бірак диаметрі тамырдың үзына бойы өзгеріп огыратын (20—30 мкм) кылтамырлар орналасады. Мүндай кылтамырлар синусоидты деп аталады. Кылтамырлык типті арнайы кан коймалары — лакуналар — аталык жыныс мүшесінің үңгірлі денелерінде болады. Көи жағдайларда кылтамырлар тор күрайды, бірак олар ілмектерді де (тері бүртіктерінде, ішек бүрлерінде, буындардың синовиалды бүрлерінде және т.б.) және шумактарды да (бүйректегі тамыр шумактары) күруы мүмкін. Ілмектерді күрайтын кылтамырлардың артериалды және венозды бөлімдерін ажыратады. Артериалды бөлімнің диаметрі орта есеппен эритроциттің диаметріне тен, ал венозды бөлімдікі — одан біршама үлкен болып келеді. Қылтамырлардың саны барлык мүшелерде бірдей емес. Мысалы, адамнын бүлшык етінің 1 мм2 көлденең кесіндісінде 1400-ден 2000-ға дейін кылтамырлар бола ды, ал терінің сәйкес ауданында — 40. Кез келген тіндерде физио- логиялык жағдайда кызмет атка- рудан калыс түрған кылтамырлар 50% болады. Олардын диаметрі кішірейген, бірак толык жабыл- майды. Бұл кылтамырлар аркылы плазма акканымен, канның пішіндік элементтері өте алмайды. Нақты мүшедегі кылтамырлардың саны оның жалпы морфофунк- ционалдык ерекшеліктеріне, ал ашык кылтамырлар саны мүшенің кызметтік белсенділігіне байланы сты. Кез келген аймакта кылтамырлар арнасының көлденең кесіндісінің ауданы бастапкы артерияның көлденең кесіндісінін ауданынан біршама жоғары болады. 1 2 з жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|