Әдебиет туралы жалпы түсінік әдебиет – араб сөзі, ол «үлгілі сөз»
Естеміс – Тоқтарбайдың тоқсан құлының бастығы
жүктеу/скачать 462,66 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Алпамыс батыр»
- Кейіпкерлер: Алпамыс – негізгі кейіпкер. Байбөрі
- Құлтай
| Естеміс – Тоқтарбайдың тоқсан құлының бастығы.
Көктім Аймақ хан – Қызылбасты елінің ханы. Құртқа – Көктім Аймақ ханның қызы. Қазан – Қызылбасты елінен шыққан ер. Сейілдің ұлы Қараман – Қазанға қарсы күрес ашатын батыр. Қазан деген ердің тартып алған қалалары – Ноғайлының жері, Қырлы қала, Сырлы қала. Қырлы қалаға – бектерін, Сырлы қалаға – жендеттерін жатқызған. Қобыландымен күрескен, Құртқаны бағып жатқан ел – Қызыл ел. Жайлауы – Көзді көл. Қыстауы – Қараспан. Қобыландының тұлпары – Тайбурыл. Қазанның тұлпары – Қара қасқа ат. Көбікті ханның аттары – Тарлан, Көкбес. Қарлығаның мінген аты – Ақмоншақ. «Алпамыс батыр» 1899 жылы Жүсіпбек Шайқыисламұлы Қазанда «Қисса Алпамыс» деп аталатын жырды бастырып шығарған. 1896 жылы Ә.Диваев жырдың толығырақ бір нұсқасын Жиенмұрат Бекмаханұлынан жазып алып, қазақ тілінде жариялаған. Қазақ тілінде жырдың 10-11 нұсқасы бар. 1953 ж. бұл жыр Оңтүстік Қазақстан облысы Ащысай мөлтегінде тұратын Желеу Жақыпов деген кісіден жазылып алынған. Жырдың бұл нұсқасы 1956 ж. жеке басылым ретінде шықты. Осы нұсқаны Сұлтанбек Аққожаевтан Желеу Жақыпов алған екен. Өзбекстан мен Қарақалпақстан қаламгерлері кезінде осы жыр негізінде пьеса жазған. Кейіпкерлер: Алпамыс – негізгі кейіпкер. Байбөрі – Қоңырат елінің байы, Алпамыстың әкесі. Қарлығаш – Алпамыстың бауыры. Жәдігер – Алпамыстың баласы. Құлтай – Байбөрінің туысқаны, қойшы. Сарыбай – Шекті елінің байы. Гүлбаршын – Сарыбайдың қызы. Алтыншаш – Гүлбаршынның анасы. Қараман – Гүлбаршын сұлуды зорлық етіп, алмақшы болған Қалмақтың батыры. Тайшық хан – Байбөрінің жылқысын алып кеткен хан. Қаракөз – Тайшық ханның жалғыз қызы. Алпамысқа ғашық болған. Кейқуат – Серкелерді бағатын қойшы, кейін хан болады. Таймас – Алпамыспен шайқасқан жігіт. Жүрметүз – Кейқуатпен қосылған жары. Тортай – Құятайдың баласы. Мария сақау – қызметкер әйел. Баданша– Ұлтанның сақау қатыны. Ұлтан хан – өзінің туғанына жұмсаған зұлымдық хан. Алпамысты алдап қолға түсірген – Мыстан кемпір. Алпамыстың тұлпары – Шұбар ат. жүктеу/скачать 462,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|