Лекция Липидтер алмасуы. Сіңірілуі, липидтер алмасуындағы тіндер мен мүшелердің ролі. ДӘріс жоспары: Тағам липидтері және қорытылуы
жүктеу/скачать 1,24 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ӨТ Қ. МИЦЕЛЛА ФЛ Схема. Всасывание липидов в тонкой кишке
- ІІІ сатысы. Аралық алмасу.
- ІШЕК ҚАБЫРҒАСЫНЫҢ РОЛІ МИЦЕЛЛА ЫДЫРАЙДЫ. ЛИПОГЕНЕЗ – ТАГ синтезі, бұл моноглицеридті жолмен өте жылдам жүреді: β-МАГ ДАГ ТАГ
| ІІ сатысы. Сіңірілуі, ащы ішекте өтеді: суда еритін гидролиз өнімдері – глицерол, фосфор қышқылы, қысқа көміртек тізбекті (С<10) май қышқылдары және азотты негіздер диффузиялық жолмен, өз бетінше сіңіріледі.
Ал суда нашар еритін немесе ерімейтін гидролиз өнімдері: β-МАГ, ұзын тізбекті БМҚ, холестерол мицелланың гидрофобты ядросын түзеді. Мицелланың гидрофильді қабатын ФЛ мен ӨтҚ құрайды, бұл заттар суда да, майда да ериді. ФЛ мен ӨтҚ-ң гидрофобты бөлігі мицелланың ішіне қарап, гидрофильді жағы сыртына қарап орналасады. Мицелла d= 0,005мкм. Мицелла ішек қабырғасына диффузия арқылы сіңіріліп, сол жерде ыдырайды. Сонымен, мицеллалар липидтердің суда ерімейтін гидролиз өнімдерінің сіңірілуіне қатысады. ХС МАГ БМҚ>10 ФЛ ӨтҚ Мицелла диффузия түрінде, пиноцитоз арқылы ішек қабырғасына түседі ҰЗЫН ТІЗБЕКТІ БМҚ β–МАГ ХС ФЛ ӨТ Қ. МИЦЕЛЛА ФЛ
ІІІ сатысы. Аралық алмасу. Липидтер алмасуы барлық жасушаларда өтеді, солардың ішінде
ерекше роль атқарады. ІШЕК ҚАБЫРҒАСЫНЫҢ РОЛІ
β-МАГ ДАГ ТАГ 3. Липонеогенез – липидтердің заттар алмасуының аралық өнімдерінен түзілуі. 4. ФЛ түзіледі (өте аз мөлшерде). Осы ішек қабырғасында түзілген ТАГ пен ФЛ-ң құрамы тағам липидтерінен өзгеше болады. 5. Хиломикрондардың (ХМ) түзілуі. ХМ липидтердің тасымалдану формасына жатады. ХМ – тұрақсыз, диаметрі мицеллаға қарағанда 100-300 есе үлкен: d=0,5-1,5мкм. ХМ-ң гидрофобты ядросын 80% ТАГ, 11% ХС және оның эфирі, ал гидрофильді қабатын ФЛ-7%, белоктар-2% құрайды. Белоктар немесе апопротеиндер (апобелоктар) В–48, С-ІІ, Е (апо В-48, апо С-II, апо-Е). ТАГ 80% ХС 11% ФЛ 7% ХМ лимфаға түседі. ХМ бірге гидролизге түспеген 30% тағам липидтері де лимфаға түседі Белоктар 2% ХМ көлемі үлкен болғандықтан, лимфаға, одан кейін кеуде лимфа өзегі арқылы v.jugularis (яремная вена) v.cava superior (верхняя полая вена) оң жақ жүрекше оң жақ қарынша өкпе сол жақ жүрекше сол жақ қарынша қолқа (аорта) ҮҚАШ түседі. ХМ артерия қаны арқылы органдарға тасымалданады, бірақ олардың ішіне өте алмайды. Тек бауыр капиллярларында олардың құрамындағы ТАГ-ты глицерол мен БМҚ-на ыдырататын липопротеидлипаза (ЛПЛ) ферменті бар. Бұл ферменттің активаторлары:
ЛПЛ ферментінің әсерінен ХМ мен липопротеиндердің (ЛП) қан тамырларының эндотелийлерінде ыдырауы қан тамырішілік липолиз деп аталады. ЛПЛ әсерінен ХМ қалдық ХМ-ға (құрамындағы ТАГ мөлшері аз) айналады да, эндоцитоз жолымен гепатоциттерге тасымалданады. Қалдық ХМ-нан бауырда липидтердің басқа бір тасымалдану формалары – ЛП түзіледі. жүктеу/скачать 1,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|