Сөздің грамматикалық құрылысты қалыптастыру әдістемесі
Мазмұны жағынан морфологиялық жаттығулар екі түрлі болады
жүктеу/скачать 61,81 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сөз түлғасына байланысты жүргізілетін жаттығуларға мынындай талаптар койылады
| Мазмұны жағынан морфологиялық жаттығулар екі түрлі болады:
сөз түлғасын оқу барысындағы жаттығулар, сөз таптарын оқу барысындағы жаттығулар. Сөз түлғасын оқу барысындағы жаттығулардың сөздің морфологиялык. күрамын, мағыналы болшектерін, морфемаларды саналы түрде меңгеріп алу үшін моні зор. Создің морфологиялық қүрамын талдау, көбінесе сол создің монін дүрыс үғынып алуға жәрдем етеді, сөздің мағыналы әрбір элементі — түбір, жүрнақ, жалғау — бүлардың өрқайсысы озінше созге мен береді, ал осы мондердің жинағы бірігіп, создің жалпы мағынасын тудырады. Морфемаларды соның ішінде жүрнақты айыра білудің балалардың тілін жетілдіру үшін де зор моні бар. Ойткені бүл жана создер жасауға және сол создерді орынды жерінде қолдана білуге мүмкіндік береді. Сөз түлғасына байланысты жүргізілетін жаттығуларға мынындай талаптар койылады: алдымен, мүмкіндігіне қарай, негізгі түбірлерді, онан әрі туынды түбірлерді, ең соңында түбірлес создерді талдайтындай жағдай жасалады, белгілі бір сөздердің ішінен негізгі түбірді тапқызу үшін, сол негізгі түбірден жасалатын туынды «өздермен салыстыру жүмысы ескеріледі; туынды создер мен негізгі түбірді ажырату барысында мағына жағына назар аударылады. Сөз таптарын оқыту барысында жүргізілетін жатгығулар создерді белгілі бір топқа біріктіріп, жүйелеуді үйретеді. Бүл жонінде К.Д.Ушинский: "Баланың тілі шығып, сана-сезімі осе келе, ол сойлеуге (сөздерді қолдануға) үйренеді; оның акыл-ойында түрлі грамматикалық формалар, создер, күнделікті тэжірибе, үлгі арқасында оздігінен-ак грамматикалык топтарға болініп, қалыптаса бастайды. Грамматиканың міндеті-сол тожірибе нотижесін корытып тілдегі қүбылыс зандарын жүйемен беру", - болатын.Жаттығу жүмыстарының барысында оқушылар орбір соз табының қасиетін, ерекшеліктерін саналы түсінеді, септік, коптік, жіктік, тәуелдік жалғауларын меңгереді, оладың жазбаша, ауызша сойлегенде дүрыс, орынды қолдана алады. жүктеу/скачать 61,81 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|