"фараби əлемі" атты халықаралық ғылыми конференция материалдары
КҮНЖІТ (SESAMUM) ӨСІМДІГІНІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН
жүктеу/скачать 2,79 Mb. Pdf көрінісі
|
| КҮНЖІТ (SESAMUM) ӨСІМДІГІНІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН
ПАЙДАЛАНУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ Маратова Н.Б. Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе Өңірлік Мемлекеттік Университеті nurzhanat_maratova@mail.ru Күнжіт тұқымдасы — шөп, кейде бұта түрінде кездесетін қос жарнақты өсімдіктер. Қазақстанда күнжіт (Sesamum) туысы, оның бір ғана – үнді күнжіті (Sesamum indicum) деген түрі бар. Бұл – биікт.1 — 2,5 м-дей, өте тез өсетін бір жылдық өсімдік. Сабағы тік, 4 — 8 қырлы, тамыры 1 м тереңдікке дейін кетеді. Төменгі жапырақтары қысқа, жалпақ болады. Орта тұсындағылары ірі келеді. Ашық қызғылт, күлгін не ақ түсті, дара гүлі жапырақ қойнауынан жетіледі. Гүлі оймаққа ұқсайды. Маусым-тамыз айларында гүлдеп, жемістенеді. Вегетациялық мерзімі 2,5-5 ай. Жемісі – көп қырлы қорапша, ұз. 3-5 см, піскенде қақырап ашылады да, тұқымы жерге төгіледі. Бір қорапшада 80- ге жуық дəн болады. Күнжіт май алу үшін өсіріледі. Оның дəнінде 50-65% май болады (құндылығы жағынан зəйтүн майынан кем түспейді). Күнжіт майы тағам өндірісінде, сабын қайнату үшін, парфюмерияда қолданылады. Күнжіттің құрамында витаминдер, аминқышқылдары мен минералдардың көп мөлшері бар. Бұл өнімді үнемі тұтыну кальций, темір жəне магний, фосфор мен мырыш, В тобындағы дəрумендерді қажетті заттармен толтыруға мүмкіндік береді. Күнжітті үнемі тұтынғаннан кейін біраз уақыттан кейін терінің, шаштың жəне тырнақтың күйін жақсарту байқалады. Тұқымнан пайдалы қасиеттерді алу үшін, оларды мұқият шайнау керек.Дене қоректік заттарын ассимиляциялауды жеңілдету үшін, оларды алдын-ала суландыру ұсынылады: олар сіңдірілгеннен кейін олар əлдеқайда жұмсақ болады. Тамақ ішуге жəне тамаққа қосуға қосымша, қара күнжіт майы дəстүрлі емес жəне дəстүрлі медицинада белсенді қолданылады..Аллергиялық процестерді емдеуге жəне жеңілдету үшін пайдаланылады: жыртқыштық, дыбыссыздық, ринит, атопиялық дерматит жəне т.б.Ол экзема мен псориаз, артрит, ревматизм жəне бронхитті емдейді. Ғылыми жетекші: б.ғ.к.,Атаева Г.М. жүктеу/скачать 2,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|