Ғылым тарихы және философиясы пәні бойынша магистранттарға арналған ДӘрістер


Объектті толық меңгерудің деңгейлері бойынша



бет89/122
Дата20.11.2023
өлшемі1,12 Mb.
#125008
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   122
Объектті толық меңгерудің деңгейлері бойынша:
Таным теориясында классикалық тұрғыдан салыстырмалы және абсолютті ақиқаттарға бөлінеді.
Осы мәселеге философтар мен ғалымдарды қиын құралған объектілердің танымдық сарқылмасы әкелген. Әр теориялардың сол объектілерді толық /абсолютті/ түрде тануға болады деген ауқатсыз болған. Қазіргі уақытта абсолютті ақиқатты өзінің пәніне тең, танымның келесі дамуында жоққа шығарылмайды. Осындай ақиқат: а) зерттелелетін объектілердін нақты жақтарының тану нәтижесі /фактілердің костатациясы, фактілердің толық біліміне сәйкессіз/; б) реалдылықтың нақты аспектілері туралы соңғы білім; в) келесі танымда сақталатын салыстырмалы ақиқаттың мазмұны; г) толық, ешқашан актуалды түрде жетілмейтін дүниемен қиын жүйелер туралы білім».
Соңғы пункт бойынша, дүниенің шексіздігі, өзгерістің тоқталмайтындығы айқын. Ал, 1, 2, 3 пукттар бойынша, объект туралы толық, жетілген білім мүмкін басқа уақытта жаңа түсінікке ие болар; біз білмейміз білімнің қайсы жақтары келешекте жоққа шығарылады, оны біз болжай алмаймыз; осы пукттер абсолютті ақиқатты шарттық тұрғыдан ашады.
Қорыта айтқанда, ақиқат, ақиқаттылық – ол адамның объективті дүниені ғылыми әдістер арқылы зерттеуде және өмірдің басқа аймағының шеңберінде, реалдылықтың рухани меңгеру түрінде, танымдық және практикалық іс-әрекетінің нәтижесінде айқын, яғни:

  • дүниеде өзінің болмысын және қоршаған ортаны экзистенциалды түрде уайымдау;

  • өзінің адамгершілік бейнесін дамыту, өмірдің әр жағдайында адамгершілікті таңдау;

  • трансцендентік туралы – сенімде әлде атеизімде - өзіне жол ашу;

  • эстетикалық құңдылықтар мен идеалдарды құрастыру процесінде;

  • өмірдің мәні мен адам өмірінде өзінің арнауын анықтауда.

Өзінің кең мағыналы ойлау әдісіне қарай тек философиялық ойлау адамзатты комплексті ақиқатқа жеткізеді. Комплексті ақиқат келесі компоненттерден тұрады:
• зерттеу тексерістен өткен, философиялық тұрғыдан негізделген жүйеленген табиғаттану білімдері;
• экзистенциалдық тұрғыдан қабылданған, адам өмірінің мәні мен мағынасын түсінген, Адам, Адамзат және Дүниенің бірлестігін қамтитын құңдылық жүйесі;
• тарихи тұрғыдан адамгершілін заңдылығын ешқандай альтернативасыз қабылдаудың максималды мүмкіндігі;
•кемістіктен, мағынасыз өмірден және бір-бірін құрту бағыттырдан жоғалтатын рухани ақиқаттарды қабылдау /көбісі тек діндік түрде қабылдайды/.
Философиялық мектептердің ешқайсысы дұрыс, толық ақиқатқа жақын білімді бере алмайды. Сонымен қатар, бәрінде абсолютті әлде объективтті жақтарды іздеу – ол соқыр жол, себебі, бәрі адамнан өтеді, адамнан тәуелсіз ақиқат жоқ. Ігілік пен зұлымдылық деген ұғымдарда тек адамға қатысты, яғни, қоғамда әлде табиғатта адам ісіне адамдық баға беру. Объективтік реалдылық деп адамның субъективтік ісімен субъективті дүниені жаратушы, ігілік пен зұлымдылықты жарататын адамды ақиқат деп айтамыз.
Адаммен байланысты жағдайларын, оқиғаларды, адамның қасиеттерін, өмірі мен өлімі т.б.- философиялық объектілерді, ал олардың адекватті түсінігі – шексіз Дүние туралы ақиқаттың жартсы.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   122




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет