Дембер – эффект немесе кристалл - фотоээфект жарықтың сәуле бағытында жұтылғанда электр өрісінің пайда болуы. Өріс кернеулігі немесе – ЭҚК электрондар мен тесіктердің диффузия коэффицентінің айырмасына пропорционал. Өйткені Дембер өрісі электрондар мен тесіктердің диффузиялық тогын компенсациялайды. Егер диффузия коэффиценттері бірдей болса, онда ток шамалары бірдей болып, Дембер өрісінің кернеулігі нольге тең болады.
Біртекті емес жартылай өткізгіштерде тепе – теңсіздіктегі электрондар мен тесіктерді бөлектейтін көлемдік өрістер болатындықтан тепе – теңдіктегі көлемдік өрістер болатындықтан тепе – теңсіздіктегі көлемдік өрістер туады. Олар сыртқы тізбекте ток тудыра алады. Фотогальваникалық эффект - p – n өту облысында немесе металл мен жартылай өткізгіш түзеткіш емес контактісінде тепе – теңдіксіздіктегі тасушылардың генерациялануынан ЭҚК тууы.
66. Фотомагниттік электрлік эффект (ФМЭЭ) Жарықтың күшті жұтылуынан магнит өрісіне қойылған жартылай өткізгіште электр өрісі туады. Бұл - Кикоин – Носков эффектісі немесе фотомагниттік электрлік эффект деп аталады.
Пайдаланған әдебиеттер
1. Шалимова К.В. Физика полупроводников. – М.: Энергия, 1971.
2. Киреев П. Физика полупроводников. – М.: Высшая школа, 1969.
3. Бонч-Бруевич В.Л., Калашников С.Г. Физика полупроводников. – М.:
Физматгиз, 1990.
4. Смитт Р. Полупроводники. – М.: Мир, 1982.
5. Блохинцев Д.И. Основы квантовой механики. – М.: Наука, 1976.
6. Ашкрофт Н., Мермин Н. Физика твердого тела, Т.1, 2, - М.: Мир, 1979.
7. Ансельм А.И. Введение в теорию полупроводников. - М.: Наука, 1978
8. Зеегер К. Физика полупроводников. – М.: Мир, 1977.
9. Комов А.Н. Физические основы полупроводниковой электроники.
Учебное пособие. – Самара: Самарский университет, 1998.
10. Киттель Ч. Введение в физику твердого тела. – М.: Физматгиз, 1962.
11. Мосс Т. Оптические свойства полупроводников. – М.: Иностр. лит-ра,
1961.
12. Кобус А. Тушинский Я. Датчики Холла и магниторезисторы. – М.:
Энергия, 1971.
13. Роуз А. Основы теории фотопроводимости. - М.: Мир, 1966.
14. Ридли Б. Квантовые процессы в полупроводниках. - М.: Мир, 1986.
15. Киселев В.Ф. Поверхностные явления в полупроводниках и
диэлектриках. - М.: Наука, 1970.
16. Иванов Г.А. Аударғандар: Әбішев Т., Байсағұлов Б.
Жартылай өткізгіштер. Алматы. Мектеп. 1969.
17. В.В Митрофанов, В.А. Фогель. Физика и химия полупроводников. Изд-во «Судостроение», Ленинград, 1975.