131
түседі. Мәселен, «Ақтабан шұбырынды, Ал-
қакөл сұлама» жылдары Төле би, Қазыбек би,
Әйтеке би сияқты атақты би-шешендер тарих
сахнасына шықты. Нағыз шешен хан мен сұл-
таннан қаймықпайтын, батыл да әділ, заңды
жақсы білетін адам болған.
Қазақ шешендерінің ұлағатты сөздері ұмы-
тылмай, ауыздан-ауызға көшіп, бүкілхалық-
тық мұраға айналған. Төле, Қазыбек, Әйтеке,
Майқы би, Жиренше, Асан қайғы, Сырым,
Бөлтірік шешен мұралары жасқа да, үлкенге де
үлгі-өнеге.
Шешендік сөздерге – жер дауы, жесір дауы,
не ердің құнына байланысты билік-төрелік
сөздер де жатады. Шешендер ақындар сияқты
арнайы өнер жарысына түспеген. Олар бір дау-
лы мәселені шешу барысында ғана өнерін таны-
та білген. Шешендер айтысқан даулы мәселеге
екінің бірі кірісіп, араласа алмайды. Шешендік
өнердің танымдық және тәрбиелік мәні зор,
жүйелі ойлауға, нақты да дәлелді сөйлеуге бау-
лиды.
Достарыңызбен бөлісу: 
