Имангалиева Балия Санаковна аға оқытушы (ТАӘ, лауазымы, ғылыми дәрежесі) Орал, 2021 ж. Syllabus мемлекеттік білім беру стандарты /типтік оқу жоспары/ білім беру бағдарламасы
тәжірибе. Жалған ток көзі ұғымын енгізу
жүктеу/скачать 6,56 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 7 тәжірибе. Бұрыштық шағылыстырушының жұмысын көрсету
- 8 тәжірибе. Заттың оптикалық тығыздығы
- 9 тәжірибе. Жарықтың сынуы
| 6 тәжірибе. Жалған ток көзі ұғымын енгізу
Терезесі екі саңылауы бар диаграгмамен жабылған жарықберушіні экранға орнатады. Одан 10-15 см қашықтықта жарықберушінің осіне 45 градусқа бұрылған жазық айна орналастырады. Жарықтандырғыштың корпусындағы шамдардың екі сәулесі де ең үлкен өзара шағылысу бұрышында айнаға түсетін етіп қысқаштардың көмегімен түзетеді. Түзетулерден кейін айнаны алып тастайды. Экранда жарықтың екі шашырайтын сәулесі көрінеді. Егер сәулелерді қиылысқанға дейін жалғастырса, онда сәуле шыққан ток көзінің кеңістіктегі алатын орны анықталады. Айнаны орнына қойып, айнадан шыққан сәулелерді бақылайды. Егер шағылысқан сәулелерді қиылысқанға дейін жалғастырса, қиылысқан нүктесінде ток көзі болмай қалады. Шағылысқан сәулелердің жалғасының түйіскені арқылы кеңістіктегі алатын орнынын анықтауға болатын ток көзін жалған ток көзі деп атайды. 7 тәжірибе. Бұрыштық шағылыстырушының жұмысын көрсету Б ұрыштық шағылыстырушы дегеніміз жарықты өзінің шығатын жағына шағылыстыратын құрал. Тәжірибеде шағылыстырушының жазық түрін көрсеткен. Ол үшін тікбұрышты призманы алған. Экранға бір саңылауы бар диафрагмасы бар жарықтандырғышты орнатады. Жарық сәулесін призманың үлкен қабырғасына перпендикуляр бағыттайды. Перпендикуляр қабырғалардың ішкі бетінен екі рет шағылысқанын байқайды. Мынаған назар аударады: шағылыстырушыдан шыққан сәуле шағылыстырушыға түсетін сәулеге параллель. 8 тәжірибе. Заттың оптикалық тығыздығы Б өлме температурасындай қайнаған суға толтырылған ыдысқа жартыцилиндрді салады. Суретте көрсетілгендей ыдысты жартыцилиндрмен бірге тақтайға орналастырады. Жарықберушіден шыққан сәулені түссіз жартыцилиндрдің тегіс қырына үлкен бұрышпен бағыттайды. Сәуленің түссіз жартыцилиндрде және судағы бағытының өзгеруін бақылайды. Ауа, шыны, су сияқты түссіз денелер жарықтың таралуына әртүрлі әсер ететініне көз жеткізеді. Басқаша айтқанда, олардың оптикалық тығыздықтары әртүрлі. 9 тәжірибе. Жарықтың сынуы Э кранның орта тұсына жартыцилиндрмен бірге лимб орналастырады. Одан 15-20 см қашықтықта бір жарық сәуле беретін жарықберуші орналастырады. Тәжірибе екі бөлімнен тұрады. 1 кезең. Сәулені жартыцилиндрдің ортасына, оның жазық қырына перпендикуляр бағыттайды. Бұл жағдайда жарық сәулесінің бағыты өзгермейтінін көреміз. Лимбті жартыцилиндрдмен жарықберушіге қатысты бірнеше бұрышқа бұрғанда жарықберушінің сынуын байқайды. Сыну бұрышы мағынасын енгізеді және бұрыш мағынасын қайталайды. Білім алушының назарын мынаған аударады: сынған сәуле жартыцилиндрдің радиусы бойынша жүреді және одан сынусыз шығады. Өйткені сынатын жазық цилиндрлік болғандықтан және радиус арқылы жүретін сәуле кез келген нүктесінде жазыққа перпендикуляр болады. Сондықтан ол сынбайды. Жарықтың оптикалық тығыздығы аз ортадан оптикалық тығыздығы көп ортаға өткенде, сыну бұрышы құлау бұрышынан кем болады. 2 кезең. Жарық цилиндрлік жазыққа түсетін етіп жартыцилиндрлі литмбті 180 градусқа бұрады. Құлау бұрышы мен сыну бұрышының өлшемдерін алып, мынадай қорытынды жасайды: жарықтың оптикалық тығыздығы көп ортадан оптикалық тығыздығы аз ортаға өткенде сыну бұрышы құлау бұрышынан үкен болады. жүктеу/скачать 6,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|