71
Тыныс белгілері. (Punctuation marks).
Үтір. (The comma).
Жай сөйлемдегі үтір.
Жай сөйлемде үтір қойылады:
1) Сөйлемдердің бірыңғай мүшелерін ажыратуда:
Мысалы:There are many theatres, museums and libraries in Mosсow.
Мəскеуде көптеген театрлар, мұражайлар жəне кітапханалар
бар.
2) Айқындауыш сөздерді айыру үшін.
Мысалы: Pushkin, the great Pussian poet, was born in 1799.
Пушкин, ұлы орыс поэты, 1799 жылы дүниеге келді.
3) Қыстырма сөздерді айыру үшін.
Мысалы: Fortunately, the fire was discovered before it did much damage.
Бақытқа қарай, өртті үлкен кесел келтірмес бұрын көрді.
4) Қаратпа сөзді айыру үшін.
Мысалы: Helen, where is my red pencil?
Елена, менің қызыл қарандашым қайда?
5) Күн жатысын жылдан айыру үшін.
Мысалы: The contruct was concluded on the 15-th September, 1961.
Келісімге 1961 жылы 15 қыркүйекте отырды.
Құрмалас сөйлемдегі үтір.
1) Салалас құрмалас сөйлемдерде үтір екі жай сөйлемнің арасына,
шылаудың алдынан қойылады.
Мысалы: At last the rain stopped, and the sun come out.
Ақырында жаңбыр жауып болды жəне күн шықты.
2) Сабақтас құрмалас сөйлемдер.
А) Бастауыш, баяндауыш жəне толықтауыш бағыныңқы сөйлемдер
үтірмен айырылмайды.
Мысалы: How this happened is not clear to anyone.
Бұның қалай болғаны ешкімге түсініксіз.
В) Анықтауыш бағыныңқы сөйлемдер суреттейтін жағдайда үтірмен
айырылады.
Мысалы: I spoke to my teacher, who promised to help me.
Маған комектесуге сөз берген мұғаліммен мен сөйлестім.
С) Пысықтауыш бағыныңқы сөйлемдер басыңқы сөйлемнің алдында
тұрса үтірмен айырылады.
Мысалы: If I see him, I shall tell him about it.
Егер мен оны көрсем, оған бұл жөнінде айтамын.
Достарыңызбен бөлісу: