Ж е м қ орлы қ қ ұ л ы қ тарыны ң психологиялы қ ерекшеліктер І Жемқорлық құлықтарының психологиялық ерекшеліктері
жүктеу/скачать 2,18 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Назарларыңызға Рахмет!
| Жасөспірімдерді тәрбиелеудегі
маңызды факторлар ''Тимур және оның командасы'' фильмінен кейін ''тимуршылар'' қозғалысы өріс алды 'Тарзан'' фильмінен соң талдан талға секіреміз деп көптеген балалар жарақат алған. ''Фантомас'' фильмінен кейін кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстылық көбейген. 2003 жылғы Павлодар қаласында мектеп оқушыларының адамды пышақтап өлтіру фактісіне өздері Ресей фильмі ''Бригаданың'' әсер етті деп мойындаған. Микроортаның ішінде тұлғаның өмірге келген алғашқы күндерінен ықпал ететін ол - жанұя. Бала жанұяны дүниенің кіндігі деп есептейді, әр түрлі қылықтарды жанұя мүшелірінің мінез-құлқымен салыстара отырып қана ‘’жақсы-жаман’’ деп бағалайды. Өз оң-солын таныған соң ғана көңіл көкжиегін кеңейте бастайды, жанұя мүшелерінің әрекетінің де қате екендігін түсінеді, бірақ ол кезде тым кеш болуы мүмкін, өйткені қалыптасып қалған қасиеттерін өзгертіп, өзін өзі қайта тәрбиелеу қиын, ал оны сыртқы күштер тарапына қайта тәрбиелеу мүлде қиын Микрортада тағы бір ықпал ететін әлеуметтік негізгі институт – ол мектеп. Бала өзіне достарды, үйірмелерді де осы мектеп арқылы табады. Жеткіншек қандай әлеуметтік топты жанына жақын көрсе, сол топптың (жанұядан соң) көзқарасымен өлшейді. Бұл жолда ұстаздары да қатты ықпал етеді. Қылмыскер тұлғасын сипаттау үшін оның бала күнінен бастап бойына сіңірген барлық қасиеттерін адақтап шығу керек. Біреуді бойы ұзын деп жақсы көрсеңіз - ол биологиялық қасиеті, енді береуді ақылды деп сыйласыңыз - ол психологиялық-интеллектуалдық қасиеті. Қай ортада сыйлы-сыйсыз болу да адамның белгілеріне, қасиеттеріне байланысты. Бір ортада сұраныс пен қадірлеуге ие белгі келесі ортаға қажеті шамалы. Мысалға, мектепте бақылау жұмысы үстінде ақылды бала сыйлы, өйткені оның есепті тез шығара алатын қасиеті бар, ал жоғары сыныптың балаларымен есеп айырысқанда басбұзар баланың сыйы артады, оған білімнің қажеті жоқ, тек төбелесе білу керек.Қылмыскер тұлғасын сипаттау үшін оның бала күнінен бастап бойына сіңірген барлық қасиеттерін адақтап шығу керек. Біреуді бойы ұзын деп жақсы көрсеңіз - ол биологиялық қасиеті, енді береуді ақылды деп сыйласыңыз - ол психологиялық-интеллектуалдық қасиеті. Қай ортада сыйлы-сыйсыз болу да адамның белгілеріне, қасиеттеріне байланысты. Бір ортада сұраныс пен қадірлеуге ие белгі келесі ортаға қажеті шамалы. Мысалға, мектепте бақылау жұмысы үстінде ақылды бала сыйлы, өйткені оның есепті тез шығара алатын қасиеті бар, ал жоғары сыныптың балаларымен есеп айырысқанда басбұзар баланың сыйы артады, оған білімнің қажеті жоқ, тек төбелесе білу керек. Қорытынды: Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу үшін ең алдымен тұлғаның психологиясына әсер ететін факторлардан бастау керек. Заман талабына сай, сыбайлас жемқорлықтың неге апарып соқтыратынын жасөспірімдерге көрсету үшін және жемқорлықтың алдын алу үшін түрлі бейнероликтер мен бейнефильдерді көп түсіріп және түрлі сынып сағаттарында оларға көрсету керек. Назарларыңызға Рахмет! жүктеу/скачать 2,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|