3. Оқу пәнінің 1-сыныптағы базалық білім мазмұны
14. Курсты оқытуға 1-сыныпта 33 сағат (аптасына 1 сағат) бөлінген.
15. Өнер туындыларын қабылдау (2 сағат):
1) бейнелеу өнері ұғымы, өнердің адам өміріндегі рөлі, бейнелеу өнері туындыларын түсіну
және қабылдау процесін ұғыну, Қазақстанның көрнекті суретшілері туралы түсінік, бейнелеу
өнерінің түрлерімен және жанрларымен танысу.
16. Кескіндеме (8 сағат):
1) кескіндеме және түс гаммасы туралы ұғым, түстің негізгі сипаттамаларын зерттеу:
негізгі, қосымша, құрамдас;
2) жылы және суық түстер, түстік реңк, түс теориясы, көкжиек сызығы, бір түсті акварель
(гризайль);
3) «Күз сыйы», «Қысқы ойындар, «Хайуанаттар бағында», «Астана - болашақтың қаласы» атты
тақырыптарға сурет салу;
4) кескіндеу материалдары: акварель және гуашь, палитра, қылқаламмен жұмыс;
5) жазықтық пен кеңістіктегі композицияның қарапайым тәсілдері, әртүрлі тақырыптарға
композициялар салу (натюрморт, пейзаж және т.б.);
6) соғысқа дейінгі жылдардағы қазақстандық суретші-кескіндемешілердің туындыларымен
танысу.
17. Графика (6 сағат):
1) графика туралы ұғым, суретші-графиктің материалдары, сурет салу материалдары және
техникасы: қарындаш, қалам, фломастер, көмір, пастель, борлар және т.б.;
2) сызықтардың көп түрлілігі (жіңішке, жуан, тік, толқынды, байсалды, үшкір, спираль
түрінде оралған) және олардың белгілік сипаты, сызық, штрих, дақ және көркем бейне, қарындашпен
жұмыс істеу тәсілдері, көкжиек сызығы;
3) ағаштарды, құстарды, аңдарды бейнелеу: ортақ және өзіндік сипаттары;
4) «Жаңбырлы күн», «Аққала», «Натюрморт», «Пейзаж» атты тақырыптарға сурет салу;
5) суретші-графиктер В.Антощенко-Оленевтің, Е.Сидоркиннің, С.Романовтың, М.Қисамединовтың
және т.б. туындыларымен танысу.
18. Мүсін (4 сағат):
1) мүсін туралы ұғым, суретші-мүсіншінің материалдары;
2) көркемдік материалдары: ермексаз, сазбалшық;
3) мүсін өнерінің басқа бейнелеу өнері түрлерінен айырмашылығы, «көлемді пішіндер» ұғымы;
4) мүсін түрлері, мүсін жасау құралдары мен материалдары, әртүрлі материалдармен
(ермексаз, сазбалшық) жұмыс істеу ережелері мен тәсілдері, бедермен және жұмырлы мүсінмен (ұсақ
пластикамен) танысу, геометриялық пішіндер жасау;
5) суретші-мүсіншілер Н.Журавлевтің, Е.Мергеновтың, Х.Наурызбаевтың, М.Әйнековтың,
Т.Досмағамбетовтың және т.б. туындыларымен танысу.
19. Көркемдік құрастыру, дизайн және сәулет (8 сағат):
1) көркемдік құрастыруды, дизайн мен сәулет түрлерін айыра білу және сипаттай білу;
2) көркемдік құрастыру, дизайн және сәулет нысанасын жобалауда көркемдік мәнерлеу
құралдары ретінде сызықты, ырғақты, нұсқаны, түсті, пішінді қолдану;
3) мәнерлі бейне жасау үшін әртүрлі материалдармен жұмыс істеудің қарапайым тәсілдері
(көлемді жинақтау, пішін құрастыру; қағаз және картонды - бүктеу, кесу, жұмсарту).
20. Сәндік-қолданбалы өнер (5 сағат):
1) халық өнерінің және сәндік-қолданбалы өнердің даму тарихы;
2) пішіндердің, орындау материалдарының, техникасының, түстік өзгешелігінің алуан
түрлілігі;
3) халық қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктері, сәндік композиция жасау заңдары,
ою-өрнекті нақыштар бойынша пішіндік-түстік композициялар, қарапайым безендіру, жапсыру,
сәндік-қолданбалы өнер үлгілерімен танысу, сәндік композиция;
4) табиғат пен заттай әлемнің нақыштары;
5) композициялық орталық, реңк, сәндік пейзаж, халық мәдениетіндегі және сәндік-қолданбалы
өнердегі ертегілік бейнелер;
6) Қазақстанның және әртүрлі елдердегі халық шеберлері мен сәндік-қолданбалы өнер
суретшілерінің туындыларымен танысу.
4. Оқу пәнінің 2-сыныптағы базалық білім мазмұны
21. Курсты оқытуға 2-сыныпта 34 сағат (аптасына 1 сағат) бөлінген.
22. Өнер туындыларын қабылдау (2 сағат):
1) сурет, кескіндеме, мүсін, сәндік-қолданбалы өнер, көркемдік құрастыру, дизайн және
сәулет өнері туралы түсінік;
2) бейнелеу өнері туындыларын түсіну және қабылдау процесін ұғыну, Қазақстанның және
әлемнің көрнекті суретшілері туралы түсінік, бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрлары,
Қазақстанның тарихи-мәдени мұрасы.
23. Кескіндеме (8 сағат):
1) кескіндеменің көркемдік материалдары (акварель, гуашь, акрил), негізгі және қосымша
түстер, түрлі-түсті бояуларды өз бетінше араластыру;
2) кескіндеу құралдарымен бейнеленген табиғаттың, адамның, ғимараттардың, заттардың
әсемдігі мен алуан түрлілігі;
3) кескіндеме мен суреттегі композицияның эмоциялық дыбысталуындағы ырғақтың рөлі,
жазықтық пен кеңістіктегі композицияның қарапайым тәсілдері;
4) композиция құрудағы көлденең, тігінен және диагональ ұғымы;
5) пропорциялар және перспектива;
6) көкжиек сызығы, жақын – алыс, үлкен – кіші, алдын бөгеу ұғымы;
7) қарама-қарсылықтың композициядағы рөлі: төмен және биік, үлкен және кіші, жұқа және
қалың, қара және ақ, байыпты және қарқынды және т.б.;
8) композициялық орталық (композицияның көру орталығы), композициядағы басты және екінші
дәрежелі, симметрия және асимметрия;
9) «Күзгі нақыштар», «Қар бүршіктері», «Менің ең жақсы досым», «Астана – Еуразия жүрегі»
атты тақырыптарға сурет салу;
10) кескіндеу материалдары: акварель және гуашь, палитра;
11) әртүрлі тақырыптарға композициялар салу (натюрморт, пейзаж, портрет және т.б.);
12) соғыстан кейінгі жылдардағы қазақстандық суретші-кескіндемешілердің туындыларымен
танысу.
24. Графика (6 сағат):
1) сурет салу материалдары мен техникасы: қарындаш, қалам, фломастер, борлар және т.б.;
2) әртүрлі графикалық материалдармен жұмыс істеу тәсілдері, суреттің өнердегі рөлі:
негізгі және қосалқы;
3) сызық, штрих, дақ және көркем бейне;
4) сызықтың көмегімен табиғаттың, адамның, жануардың эмоциялық жай-күйін көрсету;
5) көкжиек сызығы, қозғалыс, композициялық орталық, сызықты сурет, заттай әлемдегі
пішіндердің алуан түрлілігі және оларды жазықтық пен кеңістікте көрсету, пішіндердің ұқсастығы
мен қарама-қарсылығы, қарапайым геометриялық пішіндер, табиғи пішіндер, зат пішінінің оның
сипаты туралы түсінігіне әсері, нұсқа;
6) құстарды, аңдарды қозғалыста бейнелеу: ортақ және өзіндік сипаттары;
7) «Әрқашан күн сөнбесін», «Қысқы таңсәрі», «Көктемгі гүлдер», «Ертегі елі» атты
тақырыптарға сурет салу;
8) суретші-графиктер В. Антощенко-Оленевтің, Е. Сидоркиннің, С. Романовтың, М.
Кисамединовтың және т.б. туындыларымен танысу.
25. Мүсін (6 сағат):
1) бедермен және жұмырлы мүсінмен (ұсақ пластикамен) танысу, ермексаз;
2) бедер, плинт, натюрморт жанры, «Екі заттан құралған натюрморт» бедерлі композициясын
орындау;
3) жұмыр мүсін (ұсақ пластика), жануарлар мүсінін жасау, сазбалшық;
4) іші қуыс ұсақ пластика жасау техникасы – ширатылған немесе балшықты тілімдерді салу,
стильдеу, пішін үйлесімдігі;
5) Қазақстанның және басқа халықтардың суретші-мүсіншілерінің туындыларымен танысу.
26. Көркемдік құрастыру, дизайн және сәулет (6 сағат):
1) көркемдік құрастыру, дизайн мен сәулет өнерімен танысу;
2) бұрынғы өткен ата-бабалардың және қазіргі заман шеберлері жасаған заттардың тілін
түсіну, көркемдік құрастыру және модельдеуге арналған алуан түрлі материалдар (ермексаз, қағаз,
картон және т.б.);
3) қағаз пластикасы, оригами өнерін қолдану;
4) пішіндерді, тереңдік кеңістіктерін, қазақтың киіз үйі мен сәулет элементтерін
құрастыру.
27. Сәндік-қолданбалы өнер (6 сағат):
1) Қазақстан халқының ою-өрнектер ерекшеліктері, адамның күнделікті өмірінің айнымас
қатысушысы ретіндегі ою-өрнек, ою-өрнекті композицияның мәнерлеу құралдары (ырғақ, симметрия,
фактура);
2) ою-өрнектердің түрлері, шеңбердегі қазақ ою-өрнегі, қазақтардың және басқа халықтардың
салт-дәстүрлері және киім ерекшеліктерімен танысу, композициялық орталық, тұтастық заңы;
3) адамдар арасындағы мейірімді, достық қарым-қатынастарды ашатын композициялар жасау
(«Халықтар достастығы», «Суретші-модельерде қонақта» және т.б. тақырыптар);
4) сәндік пейзаж («Дала» тақырыбы, қазақ ертегілеріне суреттер салу және т.б.), композиция
орталығы, түстік үйлесім, ырғақтың сәндік-қолданбалы өнердегі ерекше рөлі, қазақтың ұлттық
көркем мәдениеті және оның басқа халықтардың мәдениетімен байланысы туралы түсінік негіздері,
ізденіс және шығармашылық сипаттағы тапсырмалар;
5) Қазақстанның және әртүрлі елдердегі халық шеберлері мен сәндік-қолданбалы өнер
суретшілерінің туындыларымен танысу.
5. Оқу пәнінің 3-сыныптағы базалық білім мазмұны
28. Курсты оқытуға 3-сыныпта 34 сағат (аптасына 1 сағат) бөлінген.
29. Өнер туындыларын қабылдау (2 сағат):
1) өнер туындысын қысқаша талдау, бағалау тұжырымдары;
2) оқушының назарын, оның ойының жұмыс істеуін, оның эмоциялық және эстетикалық
қайырымдылығын белсендіретін өнертану әңгімелерін немесе сұхбаттарын мақсатты, жүйелі түрде
пайдалану, шығармашылық қиялын дамыту;
3) табиғаттың, өсімдіктердің, жануарлардың, заттардың, сыртқы келбеттің жай-күйін
сипаттау, өнер туындыларын талқылау;
4) графика, кескіндеме, композиция және безендіру бойынша жаттығуларды орындау кезінде
эмоционалдық деңгейін дамыту;
5) көріп есте сақтау және бақылау қабілетін дамыту, өз ойларын түсіндіре білу;
6) тарих, археология, монументалды өнер және сәулет ескерткіштері.
30. Кескіндеме (8 сағат):
1) түстік шеңбер, қарама-қарсылық (қарама-қарсы түстер), реңк, эмоциялық бейнелеу мен
бейненің мәнерлілігіндегі ақ және қара бояулардың рөлі, түстің эмоциялық мүмкіндіктері;
2) түстің көмегімен кейіпкердің мінез-құлқын, оның эмоциялық жай-күйін көрсету;
3) түс – кескіндеу тілінің негізі, түстердің ашық және қою реңктері, түс пен көлеңке,
қоңыр түске түскен ақ дақ, рефлекс;
4) кескіндемедегі табиғат пен адам бейнелері, пастозды кескіндеме, композициялық орталық,
қозғалыс;
5) «Дастарқан», «Ақ қайыңдар», «Биші қыз», «Қазақстандағы көрікті жерлер» атты
тақырыптарға сурет салу;
6) кескіндеу материалдары: акварель және гуашь, палитра;
7) әртүрлі тақырыптарға композициялар салу (натюрморт, пейзаж, портрет және т.б.);
8) 20 ғасырдың 50-70 жылдарындағы қазақстандық суретші-кескіндемешілердің туындыларымен
танысу.
31. Графика (6 сағат):
1) сурет салу материалдары және техникасы: қарындаш, қалам, фломастер, борлар және т.б.;
2) сызық, штрих, дақ және көркем бейне;
3) заттай әлем пішіндерінің алуан түрлілігі және оларды жазықтық пен кеңістікте бейнелеп
көрсету, пішіндердің ұқсастығы мен қарама-қарсылығы, пішіндердің өзгеруі, зат пішінінің оның
сипаты туралы түсінігіне әсері;
4) әртүрлі графикалық материалдармен жұмыс істеу тәсілдері;
5) суреттің өнердегі рөлі: негізгі және қосалқы;
6) сурет құралдарымен бейнеленген табиғаттың, адамның, ғимараттардың, заттардың әсемдігі
мен алуан түрлілігі;
7) ағаштарды, құстарды, аңдарды бейнелеу: ортақ және өзіндік сипаттары;
8) суреттегі композицияның эмоциялық дыбысталуындағы ырғақтың рөлі, миниатюра, тақырыптық
графика;
9) «Көктем мерекесі», «Суретші және цирк», «Теңіз жағалауында», «Сүйікті ертегі» атты
тақырыптарға сурет салу;
10) суретші-графиктер В. Антощенко-Оленевтің, Е. Сидоркиннің, С. Романовтың, М.
Кисамединовтың және т.б. туындыларымен танысу.
32. Мүсін (6 сағат):
1) мүсін түрлері, геометриялық денелер, адам мүсінін қарапайым бейнелеу, ермексаз, бедер,
плинт;
2) ұлттық символиканы бейнелеу;
3) жұмыр мүсін (ұсақ пластика), «Адам және аң» атты екі мүсінді композиция жасау,
сазбалшық, плакетка, композиция эскизі, бедер, «Су асты әлемінің таңғажайыптары» атты тақырыпқа
бедерлі композиция жасау;
3) суретші-мүсіншілер Н. Журавлевтің, Е. Мергеновтың, Х. Наурызбаевтың, М. Әйнековтың, Т.
Досмағамбетовтың және т.б. туындыларымен танысу.
33. Көркемдік құрастыру, дизайн және сәулет (6 сағат):
1) Қазақстанның сәулет ескерткіштерін қабылдау;
2) дизайн, көркемдік құрастыру және сәулет нысандарының пайдалы бағыттылығы: «жайлылық»,
«пайда» (психологиялық жайлылық қалыптастыру, адамның көңіл-күйіне әсер ету қабілеті).
34. Сәндік-қолданбалы өнер (6 сағат):
1) қазақ халқының қолданбалы өнері, қазақ ұлттық ою-өрнек түрлері;
2) сәндік костюм, киім бөліктері;
3) ою-өрнектердегі туған табиғат нақыштары (геометриялық, өсімдік, зооморфты), пішінді
өзгерту, ою-өрнек элементтері мен нақыштары, стильдеу, ою-өрнек композициясы, тікбұрышты
пішіндегі ою-өрнек, шеңбердегі (дискідегі) ою-өрнек, ою-өрнек, оның қолданылуы, тікбұрышты
пішіндегі қазақ ою-өрнегінің эскизін жасау;
4) сәндік натюрморт, жинақтау, шама, орналасқан жері, түс, натюрморттағы композициялық
орталық, реңк;
5) сәндік пейзаж, табиғи пішіндерді сәндік пішіндерге өзгерту, бақылаулар және қиял,
ырғақ, композиция орталығы, пішін мен түстің үйлесімдігі, жапсыру, коллаж, пішіннің өзгеруі,
нақыш, композициялық орталық;
6) композицияларды ертегілік, ғажайып сюжеттер етіп жасау;
7) Қазақстанның және әртүрлі елдердің халық шеберлері мен сәндік-қолданбалы өнер
суретшілерінің туындыларымен танысу.
6. Оқу пәнінің 4-сыныптағы базалық білім мазмұны
35. Курсты оқытуға 4-сыныпта 34 сағат (аптасына 1 сағат) бөлінген.
36. Өнер туындыларын қабылдау (2 сағат):
1) мектепте өнерге ықпалдастырып оқыту;
2) қазіргі заманның әлеуметтік, мәдени, тілдік, рухани көптүрлілігін ескеретін, тұтас
дүниетаным қалыптастыру;
3) бейнелеу өнері арқылы өзін, өзінің ішкі жан дүниесін көрсете білу;
4) мәдени құндылықтар: адамгершілік және эстетикалық мұраттар, мінез-құлық нормалары мен
үлгілері.
37. Кескіндеме (10 сағат):
1) түс – кескіндеу тілінің негізі;
2) кескіндеу құралдарымен бейнеленген табиғаттың, адамның, ғимараттардың, заттардың
әсемдігі мен алуан түрлілігі;
3) алға қойылған міндеттерге сәйкес кескіндік бейне жасау үшін көркемдік мәнерлеу
құралдарын таңдау, кескіндемедегі табиғат пен адам бейнелері, композициялық орталық
(композицияның көру орталығы);
4) түстің эмоциялық мүмкіндіктері, түстердің араласуы, түстің көмегімен кейіпкердің
мінез-құлқын, оның эмоциялық жай-күйін көрсету;
5) пастозды кескіндеме, композициялық орталық, қозғалыс;
6) «Достық пойызы», «Серуен», «Менің аулам», «Наурыз», «Астана – бейбітшілік пен бақыт
қаласы» атты тақырыптарға сурет салу;
7) кескіндеу материалдары: акварель және гуашь, палитра;
8) әртүрлі тақырыптарға композициялар салу (натюрморт, пейзаж, портрет және т.б.);
9) 20 ғасырдың 70-80-жылдарындағы қазақстандық суретші-кескіндемешілердің туындыларымен
танысу.
38. Графика (6 сағат):
1) әртүрлі графикалық материалдармен жұмыс істеу тәсілдері;
2) суреттің өнердегі рөлі: негізгі және қосалқы;
3) сурет құралдарымен бейнеленген табиғаттың, адамның, ғимараттардың, заттардың әсемдігі
мен алуан түрлілігі;
4) ағаштарды, құстарды, аңдарды бейнелеу: ортақ және өзіндік сипаттары;
5) сурет салу материалдары және техникасы: қарындаш, қалам, фломастер, көмір, пастель,
борлар және т.б.;
6) тақырыптық графика, «Менің жазым», «Бізге тағы да күз келді», «Теңіздегі дауыл»,
«Сүйікті ертегі» атты тақырыптарға сурет салу;
7) суретші-графиктер В. Антощенко-Оленевтің, Е. Сидоркиннің, С. Романовтың, М.
Қисамединовтың және т.б. туындыларымен танысу.
39. Мүсін (6 сағат):
1) көлем – мүсіндеу тілінің негізі, мүсіннің негізгі тақырыптары, жұмыр мүсін (ұсақ
пластика, пластика, композицияның тұтастығы, типтендіру);
2) халық ертегілерінің сарынымен екі, үш тұлғалы композициялар жасау;
3) мәнерлі бейне жасау үшін пластикалық мүсіндеу материалдарымен жұмыс істеудің қарапайым
тәсілдері (ермексаз, сазбалшық – илеу, көлемін жинастыру, пішінді созу және құрастыру);
4) суретші-мүсіншілер Н. Журавлевтің, Е. Мергеновтың, Х. Наурызбаевтың, М. Әйнековтың, Т.
Досмағамбетовтың және т.б. туындыларымен танысу.
40. Көркемдік құрастыру, дизайн және сәулет (6 сағат):
1) жаттығулар мен тапсырмалар жүйесі арқылы көркемдік құрастырудың өзгешелігін ашу, соның
негізінде пішін мен материалдармен тәжірибе жасау, түс тану және композиция элементтерімен
танысу;
2) функция мен пішін тұтастығы, пішін жасаудың жалпы заңдылықтары негізінде заттай орта
бұйымдарын модельдеу.
41. Сәндік-қолданбалы өнер (4 сағат):
1) Қазақстанның (тұскиіз, қапшағай күйіктасы және қазіргі заманғы басқа да қолөнерлер),
Ресейдің дәстүрлі қолданбалы өнері және басқа республикалардың қолөнерлері;
2) Қазақстанның халық қолөнері шеберлері;
3) жиһаз, музыкалық аспаптар, киім, аяқ киім және тұрмыста қажетті басқа заттар;
4) қолөнерді дамыту және Қазақстанның халық көркем өнерін қайта жаңғырту;
5) икебана, коллаж;
6) әлемдік өнердегі негізгі ою-өрнек нақыштары, адам және табиғат, әлем халықтарының
өнеріндегі су, от, жер, ауа символдарының туындау тұтастығы мен жалпы сипаттары;
7) символдарды пайдаланумен шығармашылық ою-өрнекті композиция орындау, сурет композициясы
мен мәтін мазмұнындағы өзара байланыс;
8) Қазақстанның және әртүрлі елдердің халық шеберлерінің және сәндік-қолданбалы өнер
суретшілерінің туындыларымен танысу.
7. Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
42. Оқушылардың дайындық деңгейі пәндік, тұлғалық, жүйелік-әрекеттік нәтижелерімен
бағаланады.
43. Пәндік нәтижелері екі аспектімен айқындалған: білуі тиіс және меңгеруі тиіс.
44. 1-сыныптың оқушылары:
1) бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрларын;
2) табиғи және жасанды жолмен алынған бояулардың атаулары, күн спектрінің негізгі түстері,
басты түстерден құрамдас түстер алу тәсілін;
3) көркемдік материалдардың түрлері (табиғи, қағаз, жұқа картон, мата, желім), олардың
қасиеттері мен атауларын;
4) бүктеу, кесу және жұмсарту тәсілдерін;
5) желімнің көмегімен біріктіру тәсілдерін;
6) қарапайым сәндеу түрлерін: бояу, жапсыру;
7) оқушылардың өз қызметінде пайдаланатын материалдардың (бейнелеу және графикалық)
ерекшеліктерін және олардың бейне жасаудағы мүмкіндіктерін, бейнелеу қызметінің құрауыштарын:
сызық, бояу, дақ, түс, симметрия, сурет, кесте, ою-өрнек; жазық және көлемді бейне, бедер;
8) Қазақстан және әлемнің атақты суретшілерін білуі тиіс.
45. 1-сыныптың оқушылары:
1) мынадай өнер түрлерінде бастапқы көркемдік жұмыс дағдыларын меңгеруі: кескіндеме,
графика, мүсін, дизайн, сәулет бастамалары, сәндік-қолданбалы және халық өнерінің түрлері;
2) көлденең, тігінен, қиғаш, доға тәрізді, толқынды сызықтар орындауы;
3) көркемдік материалдардың мәнерлеу мүмкіндіктерін: гуашь, акварель, пастель және борлар,
қарындаш, ермексаз, құрастыруға арналған қағаз;
4) көркем-шығармашылық жұмыстарын орындау процесінде көркемдік дағдыларын, білімдері мен
түсініктерін қолдануын;
5) табиғат пен ертегілік бейнелер нақыштарын пайдалана отырып сәндік композицияларды
орындауын;
6) суретте, кескіндемеде, мүсін және көркемдік құрастыруда қарапайым практикалық
шеберліктер мен дағдыларды меңгеруі тиіс.
46. 2-сыныптың оқушылары:
1) табиғи және жасанды жолмен алынған бояулардың атауларын, күн спектрінің негізгі
түстерін, басты түстерден құрамдас түстер алу тәсілін;
2) Қазақстан және әлемнің атақты суретшілерін;
3) құрастыру, дизайн және сәулет нысанын жобалаудың көркем мәнерлілік құралдарын;
4) көркемдік іс-әрекет түрлерін: жазықтықта және көлемде бейнелеу; жазықтықта, көлемде
және кеңістікте құру немесе көркемдік құрастыру; әртүрлі көркемдеу материалдарын пайдаланумен
безендіру немесе сәндік көркемдік қызмет;
5) қазақ ұлттық мәдениетінің кейбір ерекшеліктерін (дәстүрлі сәулет өнері, киім, сәндік
өнер, мейрамдар және т.б.) білуі тиіс.
47. 2-сыныптың оқушылары:
1) эмоциялық жай-күйін, шығармашылық көркемдік іс-әрекетке жеке көзқарасын білдіруді;
2) көркемдік терминдер мен ұғымдарды белсенді қолдануды;
3) құрамдас түстерді алу үшін басты түстерді араластыру, сызықтық перспективасын сақтай
отырып графикалық бейнелерді жасауды;
4) өз бетінше шығармашылық іс-әрекетпен айналысу дағдыларын;
5) заттай әлемді, өсімдіктер мен жануарларды бейнелеудің бастапқы дағдыларын, кеңістікті
жазықтықта бейнелеудің және кеңістіктегі құрылымдарды бейнелеудің бастапқы дағдыларын, адамның
жазықтықта бейнеленуі туралы алғашқы түсініктерді меңгеруі тиіс.
48. 3-сыныптың оқушылары:
1) бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын;
2) 20 ғасырдың 50-70 жылдарындағы қазақстандық өнердің көрнекті өкілдерінің аттарын;
3) монументалды өнер мен сәулет ескерткіштерінің, тарих ескерткіштерінің атауларын;
4) бейнелеу, сәндік-қолданбалы өнер, сәулет және дизайн туындыларының айырмашылықтарын
және осы өнер түрлерінің адам мен қоғам өміріндегі рөлі туралы білуі тиіс.
49. 3-сыныптың оқушылары:
1) шығармашылық қызметте көркемдеу материалдарын қолдануды (гуашь, акварель, борлар,
қарындаштар, ермексаз, құрастыруға арналған қағаз);
2) көркем бейне жасауда белгілі көркемдік мәнерлеу құралдарын пайдалануды (ырғақ, фактура,
реңк, бөліктердің арақатынасы, композиция, жарық көлеңкесі);
3) негізгі және құрамдас, жылы және суық түстерді ажыратуды;
4) бейнелеу, сәндік-қолданбалы өнер, сәулет, дизайн туындыларын қарастыру және оларға
қатысты эмоциялық көзқарасын білдіру және олардың осы көркем шығармашылық түрлеріне қатыстылығын
айқындауды;
5) Қазақстанның көрнекті суретшілерінің жекелеген туындыларын тануды;
6) өз бетінше шығармашылық қызметпен айналысуда: суретте және кескіндемеде (натурадан,
есте сақтау арқылы, елестету арқылы салу), әдебиет және музыка туындыларына салынған суреттерде
көркемдік мәнерлеу құралдарын пайдалануды;
7) заттардың пропорциясы, қарапайым перспектива заңдары, заттардың конструкциясы мен адам
құрылымы туралы алғашқы түсініктер және оларды пайдалануды меңгеруі тиіс.
50. 4-сыныптың оқушылары:
1) бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын;
2) мемлекеттік символиканы, туған өлкенің белгілі тарих және мәдениет көркем-тарихи
ескерткіштерін;
3) қазақстандық және шетелдік өнердің көрнекті өкілдерін және олардың негізгі туындыларын,
Қазақстанның ұлы сәулет ескерткіштерін;
4) бейнелеу сауатының негіздерін (түс, рең, пропорция, композиция);
5) кескіндеме түрлерін: қондырғы, монументальды, сәндік, миниатюра;
6) мүсін түрлерін: бедер, бюст, мүсін, ескерткіш;
7) сәулет құрылыстарының түрлерін: ежелгі сәулет, қазіргі амандағы сәулет, тұрғын
ғимараттар, кесене, мешіт, мұнара;
8) көркемдік қолөнер түрлерін: зергерлік өнер, ағашқа ойып жазу, күйіктас, кілем тоқу;
9) еліміздегі және әлемдегі көркем мұражайлар атауларын білуі тиіс.
51. 4-сыныптың оқушылары:
1) негізгі және құрамдас, жылы және суық түстерді ажыратуды;
2) шығармашылық қызметте көркемдеу материалдарын қолдануды (гуашь, акварель);
3) туындының тақырыбын, негізгі ойын анықтауды;
4) көркем туындылардың жанрларын ажыратуды;
5) берілген немесе еркін тақырыпқа эскиз жасау, бейненің логикалық бірізділігін байқауды;
6) көркем шығармалардың композициялық орталығын, сюжетін анықтауды;
7) көркем шығармалардағы кейіпкерлердің қылықтары уәждемесін түсіндіру, туынды
кейіпкерлерінің іс-әрекеттеріне қатысты жеке көзқарасын білдіру, олардың іс-әрекеттері мен
қылықтарын шынайы өмірдегі жайттармен салыстырып көрсетуді;
8) шығарманы орындаудың техникалық тәсілдерін түсіндіруді;
9) суреттер мен композицияларда берілген көркем шығармалардың белгілі сюжеттері туралы
толғануды;
10) қазіргі заманғы техникамен заттар жасауды: қағаз пластикасы, икебана, коллаж, граттаж,
дизайн стиліндегі нақыш;
11) Қазақстанның көрнекті суретшілерінің жекелеген туындыларын тануды;
12) адамның даналығы мен бай рухани өмірінің сұлулығын, адамның ішкі жан дүниесінің
сұлулығын бейнелейтін өнер туындыларынан мысалдар келтіруді;
13) өнер туындыларын бағалау, көрмеге, мұражайға және т.б. барған кезде өз пікірін
білдіруді меңгеруі тиіс.
52. Тұлғалық нәтижелер, оқушылар:
1) Қазақстанның, өз қаласының мәдениеті мен өнері үшін мақтаныш сезімін;
2) әлемге оның табиғатпен, халықтармен, мәдениеттермен табиғи тұтастығы мен алуан
түрлілігінде әлеуметтік бағдарланған көзқарасын;
3) басқа халықтардың тарихы мен мәдениетіне құрметпен қарауын;
4) эстетикалық қажеттіліктерін, құндылықтары мен сезімдерін;
5) этикалық сезімдерін, эмоциялық-адамгершілік қайырымдылығын көрсете білуі тиіс.
53. Жүйелік-әрекеттік нәтижелер, оқушылар:
1) оқу және көркем-шығармашылық тапсырмаларды шешудің аса тиімді тәсілдерін саналы түрде
таңдау шеберлігін;
2) шығармашылық жұмыс және басқа да тәжірибелік іс-әрекет түрлерін орындау кезінде алынған
білімдерін;
3) жеке және топпен жұмыс істеу, әртүрлі көзқарастар мен мүдделерді ескере отырып ортақ
шешім табу және дауларды шешу шеберлігін;
4) қазіргі заманғы ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдануы тиіс.
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына
11-қосымша
Достарыңызбен бөлісу: |