Жалпы физика курсы
Клапейрон - Клаузиус теңдеуі
жүктеу/скачать 1,97 Mb.
|
УМК 1 часть
- Бұл бет үшін навигация:
- 65. Күй диаграммасын талдау.
| 64. Клапейрон - Клаузиус теңдеуі.
Клапейрон - Клаузиус теңдеуі : тепе – теңдік қисығының көлбеуін анықтауға мүмкіндік береді. Мұндағы L – фазалық ауысудың жылуы ( мысалы, балқу кезінде - меншікті балқу жылуы ) , (V2 - V1) – бір фазадан екінші фазаға ауысқандағы заттың көлемінің өзгеруі, Т – ауысу температурасы ( мысал, балқу кезінде – температура балқуы Тбалқ. ). L және Т әрқашанда оң, онда тепе – теңдік қисықтың көлбеуі (V2 - V1) белгісімен анықталады. Сонымен булану және сублимация кезінде көлем әрқашанда өседі, сондықтан болады. Балқу кезінде көп заттың көлемі өседі; сондықтан яғни қысымның үлкеюі балқу температурасын көбейтуге алып келеді. (суретте КП). Кейбір заттар үшін (су, шойын) сұйық фазаның көлемі қатты фазаның көлемінен кіші болады, яғни ; сондықтан қысымның жоғарлауы балқу температурасының төмендеуіне алып келеді. ( суреттегі штрихталған сызық) 65. Күй диаграммасын талдау. Күй диаграммасы, заттың Р және Т- да қандай күйде болатынын анықтайды және ол кезеңде қандайда фазалық ауысулар болатынын білдіреді. Мысалы, суретте белгіленген: 1 заттың - қатты күйде (ТТ), 2- газ күйінде (Г) , 3- сұйық күйінде (Ж) және газ күйінде. 4-5-6 изобаралық қыздыру кезеңінде, 5 нүктеде балқу, ал 6 нүктеде қайнау басталады. Ал 7-8 қыздыру кезеңінде қатты дене сұйық фазаға өтпей газға айналады. Изотермалық 9-10 қысымда зат үш кезеңнен өтеді; газ→сұйықтық→кристалл. Булану қисығы кризистік (К) нүктемен аяқталады. Сондықтан, заттың сұйық күйден үздіксіз ауысуы және керісінше булануды қиылысу қисығынсыз, яғни фазалық ауысумен жалғаспайтын кризистік нүктені айналып өтіп ауысуы мүмкін. Сондықтан заттың сұйық күйден газды күйге ауысуы кризистік нүктеге байланысты. Бұл мүмкін, себебі, газ бен сұйықтың арасындағы айырмашылық таза сапалылық болып табылады (мысалы, осы екі күйде изотроптық болып табылады). Кризистік нүкте булану қисығы үшін қандай да бір орын алады, сондықтан қисық балқу және сублимация үшін үзіліп кете алмайды, фазалық ауысу кезінде секіру түрінде ауысу кристалдық сұйық күйде немесе газ түрінде бола алады (фазалық ауысу нәтижесі). Балқу қисығы шексіз болады, ал сублимация қисығы Р=0 және T=0 болатын нүктеге барады. жүктеу/скачать 1,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|