Жоспар: Коллоидтық химия пәні


жүретін болады – жүйе седиментациялық тұрақсыз болады



Pdf көрінісі
бет114/127
Дата04.03.2022
өлшемі2,31 Mb.
#27039
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   127
Байланысты:
eb328fe6b3153bcf9af5fe94e039f6e2 (1)

жүретін болады – жүйе седиментациялық тұрақсыз болады. 
5. 
І
сед
І
диф
≪ 1 немесе І
сед
≪ І
диф
, яғни 
4𝜋𝑟
3
(𝜌−𝜌
0
)∙𝑔∙𝜈
3𝐵
≪ −(
k𝑇
𝐵
) ∙
𝑑𝜈
𝑑ℎ
 
Бұл  теңсіздік  r  ≤  10
-5
  см  (10
2
  нм)  болғанда  орындалады.  Бұл  жағдайда 
диффузия  бөлшектердің  ыдыстың  бүкіл  көлемінде  біркелкі  таралуына 
жеткізеді. ДЖ седиментациялық тұрақты болады. 
6. 
І
сед
І
диф
= 1 немесе І
сед
= І
диф
, яғни 
4𝜋𝑟
3
(𝜌−𝜌
0
)∙𝑔∙𝜈
3𝐵
= −(
k𝑇
𝐵
) ∙
𝑑𝜈
𝑑ℎ
 
Бұл  жағдайларда  жүйеде  седиментациялық  –  диффузиялық  тепе-теңдік 
орнығады. 
Бұл  теңдеудегі 
4𝜋𝑟
3
(𝜌−𝜌
0
)∙𝑔
3𝐵
= 𝐴 =
𝑚𝑔
𝑘𝑇
  деп  алып  интегралдасақ,  мына 
теңдеуді аламыз: 
ln (
𝜈
0
𝜈

) = 𝐴 ∙ ℎ немесе 𝜈

= 𝜈
0
∙ exp (−𝐴ℎ) 
Бұдан 
𝜈

= 𝜈
0
∙ 𝑒
−𝐴ℎ
=> 𝜈
0
∙ 𝑒

𝑚𝑔ℎ
𝑘𝑇
=>   𝜈
0
∙ 𝑒

𝑀𝑔ℎ
𝑅𝑇
 
болады. Мұндағы ν
0
–бөлшектердің ыдыс түбіндегі концентрациясы; ν
h
–ыдыс 
түбінен h биіктіктегі бөлшектер концентрациясы; m–бір бөлшек массасы; М–
мицелярлық салмақ. 
Бұл  теңдеу  седиментациялық-диффузиялық  тепе-теңдік  немесе 
Лаплас-Переннің гипсометрлік заңының теңдеуі. 
Бұл  жағдайда  жүйе  седиментациялық  тұрақты  болады,  бірақ  ондағы 
бөлшектердің таралуы біркелкі емес, бөлшек мөлшері    10
-5
< r <10
-3
 см (100 < 
r <10
4
) болғанда байқалатын тепе-теңдікте болады. 
Соңғы теңдеуден h-биіктікті табуға болады: 
ℎ =
ln (
𝜈
0
𝜈

)
𝐴
=
𝑘𝑇 ∙ ln (
𝜈
0
𝜈

)
𝑚𝑔
=
𝑅𝑇 ∙ ln (
𝜈
0
𝜈

)
𝑀𝑔

ДЖ-лердің 
салыстырмалы 
тұрақтылығының 
екі 
түрі 
бар: 
седиментациялық және агрегаттық.  
Седиментациялық  тұрақтылық  (СТ)-бұл  ДЖ-нің  уақыт  ішінде 
бөлшектердің  жүйе  көлемінде  таралуын  өзгертпей  сақтау  қабілеті,  яғни 
жүйенің  ауырлық  күші  әсеріне  қарсы  тұру  қабілеті.  Лиофобтық  зольдер 
седиментациялық тұрақты. 
Агрегаттық  тұрақтылық  (АТ)-ДЖ-нің  уақыт  ішінде  дисперстік 
дәрежесін,  яғни  бөлшектердің  мөлшерін  және  дербестігін  өзгеріссіз  сақтау 
қабілеті, олардың бірімен-бірінің жабысуына қарсылығы. 


Зольдің  АТ-ғын  қамтамасыз  етудің  бес  факторы  бар:  электрстатикалық; 
адсорбциялық-сольваттық; 
құрылымдық-механикалық; 
энтропиялық; 
гидродинамикалық.  Бұлардың  ішіндегі  ең  маңыздысы  электрстатикалық 
фактор.  Ол  коллоидтық  бөлшек  бетінде  ҚЭҚ-тың  және  дзета-потенциалдың 
болуына  байланысты.  Дзета-потенциал  шамасы  25-40  мВ-ке  дейін 
төмендегенде коагуляция басталады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   127




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет