Журнал жылына 4 рет жарыққа шығады (наурыз, маусым, қыркүйек, желтоқсан) иб №15211


Қазақстандағы жоғары білім зерттеулерін интернационалдандыру



Pdf көрінісі
бет17/181
Дата21.10.2023
өлшемі3,54 Mb.
#120331
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   181
Байланысты:
vestnik-pedagogika-4-69-2021-dlya-sajta

Қазақстандағы жоғары білім зерттеулерін интернационалдандыру:
әлеуметтік ғылымдардағы зерттеу этикасын дамыту кейсі 
Мақала Қазақстандағы зерттеу этикасының қалыптасуына арналған. Қазақстан тәуелсіздік 
алғаннан бері білім беруді реформалауда айтарлықтай жетістіктерге жетіп, интернационалдандыру 
мен жаһандану жағдайында білім өндіруде халықаралық бәсекеге қабілетті болуға ұмтылуда. 
Сондықтан халықаралық тәжірибе мен ұлттық-мәдени контексті ескере отырып, білім беру 
саласындағы зерттеулерге қатысты саясатты бейімдеу қажет. Мақалада соңғы 10 жылдағы 
ғылыми зерттеулерді интернационалдандыру бағыттары көрсетілген. Көптеген дереккөздерді 
жан-жақты талдау Қазақстандағы ғылыми-зерттеу этикасының қалыптасу жолындағы әлеуметтік 
ғылымдар мен білім беру зерттеулерінің сапалы әдістерінің даму деңгейінің әлсіздігімен 
байланысты проблемаларды анықтауға мүмкіндік берді. Сондай-ақ қазақстандық ғылымның 
бәсекеге қабілеттілігін қалыптастыруға мүмкіндігі бар зерттеу этикасы стандарттарын ілгерілету 
нұсқаларын көрсетуге мүмкіндік берді. Қорытындыда зерттеу этикасы бойынша ұлттық 
пікірталас жүргізу, этикалық сараптамаға оқыту және институционалдық этика комитеттерін 
құру қажет деген қорытынды жасалады. Сонымен қатар, батыстық стандарттармен үйлесімді 
ұлттық-мәдени контексті ескере отырып, ғылыми зерттеулердің ұлттық этикалық кодексінің 
стратегиясын аяқтау маңызды.
Авторлар зерттеуді “№021220CRP0922 – Орталық Азиядағы әлеуметтік ғылымдар 
саласындағы зерттеулердің мәдени маңызды этикасын бірлесіп құру: жергілікті және жаһандық 
ықпалдардың делдалдығы” грантымен қаржыландыруына байланысты Назарбаев Университетіне 
ризашылықтарын білдіреді.
Түйін сөздер
: интернационализация, зерттеу этикасы, білім беру, жоғары білім.
Введение
С момента обретения Независимости Казах
-
стан добился значительного прогресса в рефор
-
мировании среднего и высшего образования. В 
2013 году Первый Президент Республики Ка
-
захстан Н.А. Назарбаев определил главную на
-
циональную цель – стать «одной из 30 наиболее 
развитых стран мира» к 2050 году (Назарбаев, 
2012) [26]. Эта цель получила дальнейшее раз
-
витие в «Стратегическом плане развития Респу
-
блики Казахстан до 2025 года» и Плане нации 
«100 конкретных шагов по реализации пяти 
институциональных реформ». Для достижения 
этой цели был выработан курс на интернациона
-
лизацию и глобализацию высшего образования. 
В частности, особое внимание уделяется обеспе
-
чению международной конкурентоспособности 
в области «производства знаний» («knowledge 
production») через образование и научные иссле
-
дования. Вхождение в Болонский процесс по
-
зволило начать работу по гармонизации казах
-
станского высшего образования в соответствии 
с европейскими стандартами путем внедрения 
трехуровневой модели (бакалавриат, магистра
-
тура и докторантура); реализации программ ака
-
демической мобильности студентов и внедре
-
ния стандартов обеспечения качества. Эти меры 
«интернационализировали» структуру высшего 
образования Казахстана.
В условиях устойчивого экономического 
процветания, связанного с развитием экономи
-
ки знаний (Kearney & Lincoln, 2013; Министер
-
ство образования и науки Республики Казахстан 
[МОН РК], 2020) [10, 21], высшие учебные за
-
ведения Казахстана расширяют свою исследо
-
вательскую деятельность. В настоящее время 
развитие высшего образования сосредоточено 
на интернационализации исследований и «про
-
изводстве знаний» посредством увеличения 
количества и улучшения качества результатов 
исследований в области высшего образования. 
В 2019 году было объявлено, что в течение сле
-
дующих пяти лет расходы на науку увеличатся 
более, чем в семь раз, а количество публикаций 
в высокорейтинговых журналах увеличится в 
четыре раза (МОН РК, 2019) [20]. За последние 
два года финансирование науки из республикан
-
ского бюджета практически удвоилось (МОН 
РК, 2020) [21]. Однако цель по выделению на 
науку 1,0% от ВВП не была достигнута, и этот 
индикатор продолжает оставаться критически 
низким (0,12%) (МОН РК, 2020) [21]. Объем фи
-
нансирования образования и науки по-прежнему 
не соответствует стратегическим целям страны 
в развитии навыков высокого уровня. Поэтому 


18
Интернационализация исследований высшего образования в Казахстане: кейс развития исследовательской ...
Президент Казахстана поручил правительству 
предусмотреть увеличение общих расходов на 
образование и науку до 5% от ВВП (МОН РК, 
2020) [21].
В целях повышения качества исследований 
требования к научным процессам и результатам 
в Казахстане согласовываются с международ
-
ными требованиями. Международные публи
-
кации стали одним из ключевых индикаторов 
оценки деятельности ППС. Эти требования при
-
вели к резкому увеличению количества публи
-
каций в хищнических журналах (Perlin, Imasato, 
& Borenstein, 2018) [28], поскольку требования 
к журналам, в которых публиковались статьи
не были уточнены. Теперь Министерство уточ
-
нило, что ученым желательно публиковаться 
в международных изданиях, индексируемых в 
международных базах данных Web of Science и 
Scopus (МОН РК, 2019) [20].
Данная стратегическая направленность на 
повышение качества и количества результатов 
исследований в соответствии с международны
-
ми стандартами усилила потребность исследо
-
вателей в расширении своих методологических 
подходов к исследованиям, особенно в социаль
-
ных науках, и в развитии понимания исследова
-
тельской этики, как того требуют международ
-
ные научные публикации. 
В настоящей статье будет подчеркнуто зна
-
чительное влияние интернационализации на 
процесс высшего образования, а также рассмо
-
трены последние инициативы, связанные с со
-
вершенствованием исследовательской культуры 
и внедрением международных норм исследова
-
тельской этики. В частности, в статье утвержда
-
ется необходимость поддержки исследователей 
и содействия их участию в глобальном «произ
-
водстве знаний». Казахстан готов к переменам, 
связанным с созданием национальной инфра
-
структуры для поддержки этических иссле-
дований.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   181




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет