К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері


 МАГНИТТІК ӚРІСТЕ ТОГЫ БАР ӚТКІЗГІШ



Pdf көрінісі
бет49/243
Дата06.01.2022
өлшемі7,04 Mb.
#11318
түріОқулық
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   243
3.1.3. МАГНИТТІК ӚРІСТЕ ТОГЫ БАР ӚТКІЗГІШ 
 
 
 
Магниттік  ӛрістің  ішіне  алынған  энергия  қозғалып  тҧрған 
электр  зарядтарымен  магниттік  ӛрісімен  ӛзара  әрекеттескенде  пайда 
болатын электрмагниттік кҥштері тҥрінде ӛзін білдіруі мҥмкін.  
 
Егер магниттік ӛрістің ішіне  І тогын орналастыратын болсақ, 
онда  ӛткізгіштің  бойымен  ӛтетін  электрондарының  және  магниттік 
ӛрістік  арасында  электрмагниттік  кҥштері  пайда  болады.  Олар  ӛз 
кезегінде,  бҥктеліп,  ӛткізгішті  магниттік  ӛрістен  итеріп  шығуға 
тырысатын  Ғ  салдарлы  кҥшін  тҥзеді.  Магниттік  ӛрісте  және  ӛрістің 
бағытына  перпендикуляр    орналасқан  ток  бар  ӛткізгішіне  әсер  ететін 
электрмагниттік кҥші  Ғ  ток кҥші  І, магниттік ӛрістің   индукциясы В 
және ӛткізгіштің l кӛбейтіндісіне тең. 
 
Егер ӛткізгіш магниттік кҥштеріне α бҧрышымен орналасқан болса, 
онда кҥш, Н:   
 
 
F  кҥштің  бағытын  әдетте  сол  қолдың  ережесі  бойынша 
анықтайды  (3.3-сурет).  Ток  бағыттары  бірдей  болуымен  осындай 
механикалық  кҥштердің  әсерінің  нәтижесінде  қасында  орналасқан 
ӛткізгіштер  бір  біріне  тартылатын  болады  (3.6,а-сурет),  ал  токтың 
бағыты әртҥрлі болғанда – кері тартылады. (3.6 б-сурет).   
 
Магниттік  ӛрістің  және  тогы  бар  ӛткізгіштің  ӛзара  әсер  ету 
қҧбылысында  әртҥрлі  электр  машиналардың  және  қҧралдардың, 
мысалы,  магниттік  электр  жҥйелерінің  ӛлшеу  қҧралдарының 
қҧрылымдары негізделген.  
 
Ӛткізгіштердің  арасында  әсіресе  ҥлкен  кҥштері  қысқа 
тҧйықталуларында электрлік тізбектерінде пайда болады.  


 
3,6-сурет. Тогы бар екі ӛткізгіштердің ӛзара әсер етуі. 
а- токтың бағыты бірдей, б – токтың бағыты әртҥрлі. 
3.3.-мысал.    Ток  қҧрған  магниттік  ӛрісі  қандай  кҥшпен  ӛткізгішке 
әсер  ететін  анықтаңыз.  Егер  ӛрістің  магниттік  индукциясы  В=1,5  Тл, 
ӛткізгіштің жҧмыс ҧзындығы l = 0,4А. 
Шешімі: 
Ӛткізгішке әсер ететін кҥш: Ғ= BIl = 1,5 x 0,4 x 0,5 = 0,3H 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   243




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет