Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы


Бірге/бөлек таңбалауға байланысты



Pdf көрінісі
бет160/236
Дата22.12.2023
өлшемі1,76 Mb.
#143053
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   236
Байланысты:
Күдеринова Құралай монография Қазақ жазуының тарихы

Бірге/бөлек таңбалауға байланысты
:
-
қосымшаларды бірге жазу, ал жартылай қосымшаларды
бөлек жазу: “тілдің еркін дамуы үшін түбір мен жартылай
қосымшаның бірге жазылмауын назарға алуымыз керек”;
-
тілтұтынушы санасында бөлек сөз болып табылмайтын
күрделі сөздерді бірге жазу (Т.Шонанұлы);
-
бейүндес біріккен сөздерді дефиспен жазу (Алибаев);
Жеке әріптердің емлесіне қатысты:
-
ж, ш, й 
дыбыстарының жіңішкеруі
 
(
шәй,
 
жәй,
 
тійін
)
 
тілде
бар болса, оның емлесін айқындау (Т.Шонанұлы);
-
ш, ж, й
дыбыстарының аралығындағы
 
[
а]-[ә]
дүдәмалдығын
қосымшаның жуан жалғанатынына қарап,
а
ретінде таңбалау
(Т.Шонанұлы); өйткені <
ж>, <ш>, <й>-
лардың жіңішкеруі диа-
лектке байланысты болуы мүмкін (К. Юдахин);
-
сөз аяғындағы <б>-ны таңбалау (б
олыб,
келіб,
саб,
қаб).
-
<к>-нің жіңішкеруі мен <қ>-ның жуандауын (
әкт,
пыртақол
)
жазуда белгілеу (Кемеңгеров);
-
һ 
әрпін әліпбиге алмау:
 
қаћарман
 
сияқты сөздерді
 
қаарман
деп жазу (Қ.Кемеңгеров, Тоқтыбаев).
Кірме сөздердің емлесі туралы:
-
шет сөздерді қазақ тілінің дыбыстық заңдылығына икем-
238
239


деп жазу, игеру тәсілдеріне қазан төңкерісіне дейінгі дыбыстық
өзгерістерді алу (Т.Шонанұлы); шет сөздерді морфологиялық
принцип арқылы игеру; өйткені кірме сөздердің “тасқыны”
оларды өте аз уақытта табиғи түрде игеруге мүмкіндік бермейді
(Қ.Кемеңгерұлы);
-
шет сөздердегі


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   236




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет