Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы

Бірге/бөлек таңбалауға байланысты

жүктеу/скачать 1,76 Mb.

Pdf көрінісі

бет	160/236
Дата	22.12.2023
өлшемі	1,76 Mb.
	#143053

1 ... 156 157 158 159 160 161 162 163 ... 236

Жеке әріптердің емлесіне қатысты: - ж, ш, й дыбыстарының жіңішкеруі ( шәй, жәй
Кірме сөздердің емлесі туралы

Бірге/бөлек таңбалауға байланысты
:
-
қосымшаларды бірге жазу, ал жартылай қосымшаларды
бөлек жазу: “тілдің еркін дамуы үшін түбір мен жартылай
қосымшаның бірге жазылмауын назарға алуымыз керек”;
-
тілтұтынушы санасында бөлек сөз болып табылмайтын
күрделі сөздерді бірге жазу (Т.Шонанұлы);
-
бейүндес біріккен сөздерді дефиспен жазу (Алибаев);
Жеке әріптердің емлесіне қатысты:
-
ж, ш, й
дыбыстарының жіңішкеруі

(
шәй,

жәй,

тійін
)

тілде
бар болса, оның емлесін айқындау (Т.Шонанұлы);
-
ш, ж, й
дыбыстарының аралығындағы

[
а]-[ә]
дүдәмалдығын
қосымшаның жуан жалғанатынына қарап,
а
ретінде таңбалау
(Т.Шонанұлы); өйткені <
ж>, <ш>, <й>-
лардың жіңішкеруі диа-
лектке байланысты болуы мүмкін (К. Юдахин);
-
сөз аяғындағы <б>-ны таңбалау (б
олыб,
келіб,
саб,
қаб).
-
<к>-нің жіңішкеруі мен <қ>-ның жуандауын (
әкт,
пыртақол
)
жазуда белгілеу (Кемеңгеров);
-
һ
әрпін әліпбиге алмау:

қаћарман

сияқты сөздерді

қаарман
деп жазу (Қ.Кемеңгеров, Тоқтыбаев).
Кірме сөздердің емлесі туралы:
-
шет сөздерді қазақ тілінің дыбыстық заңдылығына икем-
238
239

деп жазу, игеру тәсілдеріне қазан төңкерісіне дейінгі дыбыстық
өзгерістерді алу (Т.Шонанұлы); шет сөздерді морфологиялық
принцип арқылы игеру; өйткені кірме сөздердің “тасқыны”
оларды өте аз уақытта табиғи түрде игеруге мүмкіндік бермейді
(Қ.Кемеңгерұлы);
-
шет сөздердегі

жүктеу/скачать 1,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 156 157 158 159 160 161 162 163 ... 236