Кеңестік түркістанда денсаулық сақтау жүйесінің Қалыптасу тарихы
Медициналық кадрларды даярлау бойынша жұмыс
жүктеу/скачать 1,13 Mb.
|
| 2.4 Медициналық кадрларды даярлау бойынша жұмыс
1919 жылдың жазында Денсаулық сақтау халық комиссариаты өлкеде медицина және санитарлық қызметкерлерді дайындауды бастады, бұл туралы Түркістан Республикасы Халық Комиссарлар Кеңесінің баяндамасында халық комиссары И.Орлов баяндады [31]. 1919 жылы 15 тамызда Ташкентте госпиталь негізінде Полторацкий атындағы Жоғары медицина училищесі ашылды [32]. Бірінші жылы оқуға 150 адам қабылданды, мектепте студенттерге арналған сабақтар университеттердің медициналық факультеттерінің бағдарламасы бойынша жүргізілді. Мектеп оқушыларының тұрақты тәжірибесі үшін стационардағы төсек-орын саны 1000-ға дейін ұлғайтылып, оларды әрі қарай мамандандыру үшін жаңа бөлімшелер ұйымдастырылды (оториноларингология, педиатрия, офтальмология, неврология, гидропатиялық және т.б.). Бұл мектеп жұмысын жолға қоюға Түркістан өлкесіне белгілі дәрігерлер А.Греков, П.Боровский, М.Слоним, Н.Тихоновский, Л.Ошанин және т.б. Боровский Петр Фокич және Ошанин Лев Васильевич Түркістан аумағындағы әскери құрамалардың медициналық-санитарлық кадрларына деген қажеттілігін және халықтың хирургиялық көмекке деген үлкен қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында Ташкенттегі Денсаулық сақтау халық комиссариаты қысқа мерзімді курстар ұйымдастырып, дәрігерлердің білімін жетілдіруге мүмкіндік алды. Практикалық дағдылар мен жиі орындалатын хирургиялық операциялардың әдістері үйретіледі. Бұл курстардың тыңдаушысы Түркістан қаласында жұмыс істеген, денсаулық сақтау халық комиссариатынан арнайы жолдама алған барлық дәрігерлер бола алатын. Сонымен қатар, фельдшерлер мен дәрігерлердің ассистенттері үшін арнайы курстар ашылды, оларда мейірбике қызметкерлерінің білімін жаңарту мақсатында қысқаша және жаңартылған оқу бағдарламасы оқылды. Тағы кадр мәселесін шешу үшін денсаулық сақтау халық комиссариаты Ташкентте жеке мектеп ашу арқылы мейірбан апаларды оқытуға кірісті. Түркістан мемлекеттік университетінің емдеу факультетінің дәрігер-ұйымдастырушылары мен оқытушылары. 1918 жылы сәуірде Түркістан өлкесінде 5 факультеттен (әдеби-философиялық, әлеуметтік-экономикалық, ауылшаруашылық, жаратылыстану-математикалық және техникалық) тұратын тұңғыш жоғары оқу орны – Халық университетінің [34] ашылуы, филология факультетін ашу жөніндегі ұйымдастыру жұмыстарына серпін берді.. Орталық органдар (РКФСР СНК және Наркомпросы) мен Түркістан үкіметі арасындағы ұзаққа созылған іскерлік хат алмасу 1919 жылы 25 маусымда Ұйымдастыру комитетінің РКФСР Наркомпросының университеттер бөліміне меморандум жолдауымен аяқталды. Онда ол ТМУ құрамында медициналық факультетті ұйымдастырудың қажеттілігі мен мақсаттылығын мойындап, атап көрсетті: «Шамамен 2 миллион шаршы метр аумақты алып жатқан шамамен жеті миллион тұрғыны бар, өз аумағында кем дегенде бір тәуелсіз медициналық мектеп болуы керек» деп айтты. 1919 жылы 13 қыркүйекте ТМУ кеңесінің отырысында жаңадан құрылған медицина факультетінің кафедра меңгерушілері болып дәрігерлер А.Крюков, П.Ситковский, К.Хрущев, И.Давидовский, Г.Берлацкий тағайындалды. Бірнеше күннен кейін жаңа факультеттің бірінші отырысында декан болып профессор П.Ситковский сайланды. Белгілі профессорлар А.Мартынов, А.Абрикосов, Е.Марциновский, Л.Тарасевич және т.б. факультет пен кафедралардың жұмысын, оқу үрдісін және жоспарын ұйымдастыруға белсене атсалысты.С.Наумов, А.Миллер, И.Рождественский, С.Циммерман, О.Лепешинская, М.Захарченко, А.Юдин, Г.Ильин және тағы басқалар [5]. Олардың Мәскеуден бөлек пойызбен, қажетті құрал-жабдықтармен, техникамен, оқу материалдарымен және арнайы медициналық әдебиеттермен келуі келесі жылдың көктемінде ғана күтілді. Түркістан мемлекеттік университетінің емдеу факультетінің ғимараты (бұрынғы Кадет корпусының ғимараты) 3.Қорытынды 1917 жылы қарашада Ташкент қаласында большевиктер билігінің орнауы өлкеде кеңестік денсаулық сақтау жүйесінің қалыптасу үдерісінің бастауы болды. Ол патшалық Ресейдің бұрынғы денсаулық сақтау жүйесін түрлендіру мен жаңғыртумен қатар жүрді. Бұл жүйенің қалыптасу процесі күрделі саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдайларда өтті. Оның жүруіне 1918-1919 жылдардағы азық-түлік дағдарысы мен сұрапыл ашаршылық, азамат соғысы мен Түркістанды қоршау, сүзек, тырысқақ, оба, безгек, шешек індеттері, жергілікті халық арасында көптеген әлеуметтік аурулардың таралуы, тікелей әсер етті.Сонымен қатар , білікті мамандар мен санитарлық персоналдың, дәрі-дәрмектің, дәрі-дәрмектің, гигиеналық және дезинфекциялық заттардың өткір тапшылығы, медициналық мекемелердің, дәрігерлік амбулаториялар мен фельдшерлік пункттер санының жеткіліксіздігі өз әсерін тигізіп жатты. Құрылған Денсаулық сақтау халық комиссариатына облыстағы барлық медициналық істерді орталықтандыру міндеті жүктелді, соның ішінде қоғамдық, қалалық, темір жол, зауыттық, әскери және сақтандыру медицинасының бірлестігі болады. Оның қалыптасуы денсаулық сақтау саласындағы құқықтық-нормативтік базаның ұзақ мерзімді ресімделуімен қатар өтті. Басшылардың жиі ауысуы (1917 жылдың қарашасынан 1919 жылдың желтоқсанына дейінгі кезеңде ғана 8 халық комиссарлары ауыстырылды), комиссариат пен оның құрылымдық бөлімшелерінің, жергілікті денсаулық сақтау басқармаларының бірнеше рет қайта құрылуы бүкіл денсаулық сақтау жүйесінің дамуына кері әсерін тигізді. . Алайда, жоғарыда аталған қиындықтарға қарамастан, Түркістан Республикасындағы медициналық көмекті ұйымдастырудың жаңа жүйесі бірте-бірте нығайып, кеңейтілді. Қарастырылып отырған кезеңде денсаулық сақтау саласында ауруханалар мен емдеу мекемелерін мемлекет меншігіне алу, жеке дәріханалар, курорттар, сантонин және фосфор зауыттары желісін мемлекет меншігіне алу, тегін медициналық көмек көрсетуге көшу сияқты маңызды шаралар қабылданды. жалпы халық, облыстың барлық медицина қызметкерлері мен емдеу-санитарлық мекемелері, микробиологиялық және химиялық лабораториялар құрылды, жоғары медициналық училище ашылды және фельдшерлер мен лекпомдар, медбикелер мен акушеркалар даярлайтын курстар ұйымдастырылды, санитарлық және медицина қызметкерлерінің съездері өткізілді. Кеңестік денсаулық сақтау жүйесінің қалыптасуы Түркістан АССР-і бүкіл өмір сүрген уақытында (1917-1924 жж.) жүріп, ұлттық-территориялық межелеуден кейін құрылған Орта Азия кеңестік республикаларында жалғасты. жүктеу/скачать 1,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|