Кіріспе. Мәдениет морфологиясы


Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би



бет24/40
Дата02.12.2023
өлшемі419,89 Kb.
#132467
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   40
Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би
  • Ы. Алтынсарин, Бұқар жырау


  • Қорқыт ата, Асан қайғы


    «Жер ұйықты» іздеген ойшыл, философ:





    1. Асан қайғы
    2. М. Әуезов


    3. Шәкәрім

    4. Ы. Алтынсарин

    5. Қорқыт ата


    Абылай ханның кеңесшісі, ақылшысы болған кім?





    1. Бұқар жырау
    2. Асан қайғы


    3. Шәкәрім

    4. Жиренше шешен

    5. Қорқыт ата


    «Қайғысыз ұйқы ұйықтатқан, ханым-ай, Қайырусыз жылқы бақтырған, ханым-ай» өлең жолдарының авторы кім?


    1. Дулат Бабатайұлы


    2. Шортанбай Қанайұлы




    3. Бұқар жырау
    4. Албан Асан


    5. Мұрат Мөңкеұлы


    Асан Қайғының философиялық дүниетанымы:


    1. Саяси ойлар


    2. Психологиялық ойлар




    3. Асан Қайғы гуманизмі, этикалық дүниетаным
    4. Құқықтық мәселелер


    5. Мәдениеттанулық зерттеулер





    10-апта: XVIII ғ. – ХIХ ғ. соңы аралығындағы қазақ мәдениеті
    1.Қазақ ағартушылығы феномені. Ш. Уәлиханов және оның
    шығармашылығы. Шәкәрім шығармашылығы. Ы. Алтынсарин көрнекті
    ағартушы және педагог ретінде.
    2. Құрманғазы, Тәттімбет, және т.б. музыкалық шығармашылығы.
    3. Қазақ мәдениетіндегі «Зар заман» феномені.
    Шоқан Уәлиханов – әлемдік деңгейдегі ғалым және ойшыл. Ш.Уәлихановтың ойынша, тек оқу мен білім ғана адамға күш береді және халықтың сауатын ашу мен әл-ауқатын көтеру үшін күресте жақсы қару болып табылады. Тек ағартушылық қана қазақ халқын еркін және адами кемелділікке алып шыға алады. Оның ойы бойынша, ағартушылық – бұл халықтың алға басу жолындағы қозғаушы күші, оның мақсаты еуропалық өркениеттің (еуропалық ағартушылық пен мәдениет) деңгейіне жету болып табылады. Халыққа білім беру мәселесін ғалым Қазақ даласына қажетті «қайта құру» идеяларымен байланыстырды.
    Ол географиядан, этнографиядан, тарихтан, дінтанудан, шығыстанудан, философиядан, әлеуметтанудан және т.б. көптеген еңбектер жазып қалдырды. Оның ғылыми еңбектері алдыңғы қатарлы орыс ғылыми ойының көрнекті өкілдері жоғары бағалады. Ш.Уәлиханов өзінің ғылыми ізденістерінің арқасында ғана танымал болған жоқ. Орыс және қазақ қоғамының түрлі топтарында ол барлық халықтардың алға басуына тезірек жетуге және қоғамдық өмірдің жаңа, әділ баста­маларын нығайту жолында немқұрайдылыққа, ескілікке, ортағасырлық тоқырауға қарсы шыққан дана күрескер ретінде кеңінен мәлім болды. Ол өз кезінің алдыңғы қатарлы әлеуметтік-экономикалық және философиялық ойына баға жетпес үлес қосқан ұлы ойшыл ретінде де әйгілі. Ш.Уәлиханов қырғыздар мен қазақтардың екі түрлі халық екеніне және оларды «қырғыздар» деген бір ғана этнониммен атау дұрыс емес екеніне ғылыми әлемнің назарын алғашқы болып аударды.


    Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   40




    ©emirsaba.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет