Коммуникация


[Намек  на  татарское происхожде­



Pdf көрінісі
бет98/246
Дата31.03.2022
өлшемі11,31 Mb.
#29375
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   246
Байланысты:
1 тер-минасова

[Намек  на 
татарское происхожде­
ние  Годунова]  (Ibid.,
Р-  121).
Қазіргі  оқырман  тарапынан  умыт  қалған  сонау  Пушкин  заман- 
дастарына жақсы таныс сол  кезеңнің өмір суру салтын, турмыстағы 
көнеленген  детальдарды түсіндіріп  беру кеңінен таралған  коммен­
тарий саналады.  Мундай умыт қалған, көнеленген детальдар кейіп- 
керлердің  сыртқы  және  ішкі  жан  дүниесін  ашып  көрсетуге,  автор- 
дың  кейіпкерге  деген  қарым-қатынасын,  сол  кезеңге  деген  қазіргі 
оқырман  қауымның бағасын  көрсетуде маңызды  саналады.
«Көзілдірік» арқылы станционный смотритель (станция бекетші- 
сі) уғымының қалыптасу тарихы туралы комментарийді қарастырайық.
Находился я в мелком чине, ехал на перекладных 
и платил прогоны за две лошади.
«Белкин  повестерінің»  оқулык,  мақсатында  шығарылған  ба- 
сылымдарының комментаторларының көбі  бұл  фразаның ағылшын 
тілінде  аудармасын  берумен  ғана  шектеледі,  кейде  ешқандай  ком­
ментарий  берілмейді.  Алайда  қазіргі  оқырманға  Пушкин  кезеңінен 
бері  қоғамда  орын  алған  өзгерістер жүйесін түсіндіріп отыру керек.
Әрбір бекет сайын алмасып жегілетін үш атпен жүру (езда на пе­
рекладных)  тек  пошта  тасуға  арналған  жолмен  жүргенде  ғана  іске 
асады.  Ондай  жолмен  пошта  жүйелі  түрде  өз  аялдамасы  бар  стан- 
саларға тасымалданады.  Станса  бекетшісіне (станционный  смотри­
тель)  подорожная,  яғни  жегілетін  аттың  тиісті  мөлшерін  анықтай- 
тын  шені  бар  куәлігін  көрсетеді.  Прогоны  -   қазынадан  бөлінетін 
жол жүруге арналған ақы. Ең бастысы, ең төменгі қызметшіге үш ат- 
тың орнына екі аттан берілетін болған.7 Осылардың барлығы әңгіме 
айтушының да, өз  оқиғасын  өзі сияңты төмен сословиеден  шыққан 
адамға  сеніп тапсырған  қамқорлықты сипаттайды.
Мұндай  мысалдарды  көптеп  келтіруге  болады,  негізгі  айтыла- 
тын  ой  анық:  қоғам  үнемі даму,  өзгеру үстінде  болады,  сол  қоғам- 
дык,  өзгерістерді  бейнелейтін  тілдік  жүйе  де  өзгеріске  түседі.  Өз- 
герістер  ңаншалықты  күшті  болса,  мәдени  ақпаратты  соншалықты 
толықтыратын  комментарийлер  керек.
5. 
Оқырман  тарапынан  ұғынылмайтын  «түсініксіз  жерлер»  та- 
рихи  фактілерге  қатысты  туспалдар,  өмір  салты,  оқиғалар,  тұрмыс 
детальдары.
7 For the travels o f low- 
ranking officials th e  State 
Treasury  paid for  only 
tw o  horses  (out o f usual 
team   o f three) 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   246




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет