Курсы және оқу семестрі: II курс, III семестр
Иллюстрациялық материалдар
жүктеу/скачать 277 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5.Әдебиеттер
- Дәріс №3 Тақырыбы
- Дәріс тезистері
| 4.Иллюстрациялық материалдар:
Дәрістік материалды презентациялау; Сабақ тақырыбына байланысты плакаттар; Кестелер мен сызбалар. 5.Әдебиеттер: №1 қосымша ақпаратты қараңыздар. 6.Бақылау сұрақтары: Жасуша бүлінісі дегеніміз не? 2. Жасуша бүлінісінің себептері қандай? 3. Жасушааралық заттардың және жасушаның бүліністерінің жалпы механизмдері түсіндіріңіз. 4. Апоптоз дегеніміз не ? Дәріс №3 Тақырыбы: Қабыну Мақсаты: қабынуға алып келетін негізгі себептерді және қабынудың даму механизмін түсіндіру. Дәріс тезистері Қабыну – зақымдаушы фактордың(флогогендік) әсерінен болатын типтік үрдіс. Қабыну кеінде зақымдалған тіндер мен мүшелерде мынадай өзгерістер болады: жасуша құрылымының бұзылысы, қан айналым өзгерісі, қан тамырлар өткізгіштігінің артуы, және тіндердің пролиферациясы. Флогогендік ықпалдар 2 топқа бөлінеді – экзогендік(сыртқы) және эндогендік(ішкі) . Сыртқы ықпалдарға: - микроорганизмдер(бактериялар, вирустар,саңырауқұлақтар); - жануарлар(қарапайымдылар, құрттар,жәндіктер); - химиялық заттар(қышқылдар, сілтілер); - механикалық әсерлер(бөгде дене, қысым); - термиялық әсерлер(жылы, суық); - сәулелік энергия(рентгендік, радиоактивті, ультракүлгін сәулелер). Ішкі ықпалдарға: буындарға тұздың жиналуы, тромбоз, эмболия жатады. Мәселен, микроциркуляциялық бұзылыстарға байланысты болған инфаркттың орнында қабыну үрдісі дамиды. Қабыну үрдісі 3 сатыдан тұрады: 1 сатысы – альтерация 2 сатысы - лейкоциттер көшуімен жүретін экссудация 3 сатысы – пролиферация. Қан тамырлық өзгерістер 4 фазадан өтеді: 1 фаза – тамырлардың спазмы 2 фаза – артериялдық гиперемия 3 фаза – веноздық гиперемия 4 фаза – стаз (іркіліс) . Қабыну медиаторлары(дәнекер): Гуморальдық медиаторлар(кинидер, комплемент жүйесі); Дайын жасушалық медиаторлар(мес жасушаларының медиаторы,серотонин, гепарин, лизосомдық ферменттер); Қайта түзілуге қабілетті жасушалық медиаторлар(эйкозаноидтар, лимфакиндер, монокиндер, бос радикалдар). Альтерация біріншілік және екіншілік болып бөлінеді. Біріншілік альтерация зақымдаушы ықпалдың тікелей әсерінен дамиды. Екіншілік альтерация – организмнің біріншілік альтерацияға қайтаратын жауабы. Экссудация – құрамында ақуызы бар қанның сұйық бөлігінің тамыр қабырғасы арқылы қабынған тінге өтуі. Қабыну кезінде бөлініп, тамырдан тінге өтетін сұйықтық экссудат деп аталады. Құрамына қарай экссудаттың келесі түрлерен ажыратады: серозды, фибринозды, іріңді, шірікті, геморрагиялық, аралас. Экссудация үрдісі даму механизмі бойынша қабыну медиаторларының әсеріне байланысты. Экссудацияның жетекші факторы қан тамыр өткізгіштігінің артуы болып табылады. Эмиграция – лейкоциттердің қан тамыр сыртына шығып кетуі. Қабыну ошағында ең алғашқы болып полиморфты ядролық лейкоциттер табылады. Қабыну ошағындағы лейкоциттердің негізгі мақсаты бөгде заттарды жұту (фагоцитоз). Пролиферация – қабынудың үшінші сатысы. Фагоциттік қызметті атқарған лейкоциттер бірнеше сағаттың ішінде жойылады. Макрофагтар қабыну ошағын микроорганизмдерден тазартады. Өлген жасушалар пролиферацияны күшейтетін заттар бөліп шығарады. жүктеу/скачать 277 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|