ҚҰлажанов қ. С., Таусарова б. Р


Еркіндік дәрежесінің (с) саны



бет31/118
Дата07.03.2023
өлшемі0,92 Mb.
#72359
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   118
Байланысты:
??ëàæàíîâ ?. Ñ., Òàóñàðîâà á. Ð

Еркіндік дәрежесінің (с) саны – жүйедегі фаза санын өзгертпей (бірі басқасынан тәуелсіз) ауыстыруға болатын жүйе жағыдайын анықтайтын термодинамикалық параметрлардің саны. Еркіндік дәрежесі (с) санына байланысты жүйені инвариантты (с=0), моновариантты (c=1), бивариантты (c=2) деп бөледі.


§ 4.2 Гиббс фазалар ережесі. Клаузиус-Клапейрон теңдеуі.

Жүйенің фазалық жағыдайы фаза санымен (ф), тәуелсіз компонент- тердің санымен (k), еркіндік дәрежесі санымен (с) және жүйе жағыдайына


әсер ететін сыртқы факторлар санымен (n) сипатталады. Тепе-теңдік жүйенің бұл сипаттамаларының өзара байланысын Гиббстің фазалар ережесімен бейнелейді:

С = К– Ф + n (4.1)


Сыртқы факторлардан температура мен қысым әсер ететін тепе-теңдік жүйеде еркіндік дәрежесінің саны компоненттер санынан екіні қосқандағы фазалар санын алып тастағанға тең:


С = К – Ф + 2 (4.2)

Жүйеге сыртқы факторлардан тек температура әсер ететін болса, ал қысым тұрақты болғанда (немесе керісінше), фазалар ережесі мына түрде болады:


С = К – Ф + 1 (4.3)


Клаузиус-Клапейрон теңдеуі біркомпонентті жүйедегі фазалық жағыдайға температура мен қысымның әсерін көрсетеді:



dP
dT
H ТV
(4.4)

мұнда H – фазалық ауысу жылуы; Т – фазалық ауысу температурасы;


V – фазалық ауысу кезіндегі жүйенің молярлық көлемінің өзгеруі.
dP туындысы булану және айдау процесстері үшінтемпература өзгергенде
dT
қаныққан бу қысымының өзгеруін көрсетеді Егер ∆ V = V2 – V1 , V2>>V1

V  RT
P
, онда теңдеу келесідей болады:


dP HР dT RT 2
(4.5)

мұнда Н – буланудың молярлық жылуы.



Сұйықтық үстіндегі қаныққан бу қысымы температурасы өсуімен әрқашан көбейеді. Балқу процесі үшін теңдеу мына түрде болады:

dT TV dP Нбалку
немесе
dT
dP
RT 2 (4.6)
Нбалку

Клаузиус-Клапейрон теңдеуінің дифференциалдық формасы келесі түрде бейнеленуі мүмкін:



lg P2 P1
H1 (T2  T1 ) 2,3RT1 T2

(4.7)






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   118




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет