Жапырақтың шк
құрылысымен толық
танысу үш н тақтасынан жұқалап көлденең
кес нд жасап, микроскоппен қараймыз.
Микроскоптан мөлд р, түсс з үст ңг және
астыңғы өң
мен қалың, жұмсақ ортаңғы
қабаты көр нед (1-сурет).
Өң жасушалары – т р , б р-б р мен тығыз
жанасып жатады. Астыңғы өң нде жанаспалы
жасушалар орналасады (өс мд кт ң өсет н
жер не, түр не байланысты кейде үст ңг
өң нде де кездесед ). Өң жасушаларында
хлорофилл болмайды, сондықтан түсс з. Күн
сәулес н өтк зед , қорғаныштық қызмет н
атқарады.
Жанаспалы жасушалар – жарты ай немесе бүйрек п ш нд
б р-б р мен
жанасқан 2 жасуша. Жанасқан жер нде саңылауы бар. Бұл саңылау б рде
ашылып, б рде жабылады. Саңылау арқылы жапыраққа ауа енед .
Атмосфераға су буы, оттег және көм рқышқыл газы шығарылады.
Жанаспалы жасушада болатын хлорофилл дәндер нде күн сәулес нен қант
(органикалық зат) түз лед . Сол кезде қысым артып, күнд з саңылау
ашылады. Түнде қант мөлшер н ң азаюы қысымды төмендет п, саңылау
жабылады. Егер күнд з күн өте ыстық, желд болса, ылғалды сақтау үш н
саңылау жабылып тұрады. Саңылау күзде күнд з де, түнде де жабық болады.
Жапырақтың ортаңғы жұмсақ бөл м ндег
жасушалар п ш н не қарай
бағаналы және борпылдақ деп 2-ге бөл нед . Бағаналы жасушалар жарық
мол түсет н үст ңг өңн ң астына жанаса жатады. Бағана тәр зд ұзын, б р-
б р не тығыз орналасқандықтан осылай аталады. Жасушалары тығыз
орналаспай арасында кең ст ктер болса – борпылдақ жасушалар деп
аталады. Жапырақ жүйкелер де осы қабатта. Су мен минералды заттар
жапыраққа жүйке арқылы өтед .