Сурет-14. Педагогикалық процесс компоненттерінің өзара байланысы

Педагогикалық процесс өзіндік ерекшеліктерінен айқындалады: белсенділік пен қатынастың бірлігі, процеске қатысушылардың барлық субъектілерінің ұйымдастырылған, бірлескен, дербес іс-әрекеттері; әртүрлі сатыдағы жүйелердің қызметінің арнайы мамандануы; субъектілердің өзара әрекеттері нәтижесінде пайда болатын әртүрлі қарым-қатынастарының жиынтығы.

• 
  педагогикалық процесс әлеуеті оның өмір сүруі, қызмет істеуі оған қатысушылардың арасындағы іс-әрекеттердің алмасуымен анықталады;
  
• 
  ынтымақтастық: оқушы үшін әртүрлі іс-әрекеттердің тәсілдерін тезірек меңгерудің, яғни педагогикалық процестегі іс-әрекет субъектісінің қалыптасуына жағдайы болады;
  
• 
  «мұғалім-оқушы» жүйесінің біртұтастығы педагогикалық процесс ішіндегі әртүрлі деңгейдегі жүйелердің өзара әрекеттері барысында мақсат пен нәтижелердің бірлігімен анықталады;
  
• 
  педагогикалық процестің негізгі интерактивтік қасиеттерін әртүрлі тетіктерінің бірлігі деп есептеу керек, ондағы үздіксіз өзара байланысқан жүйедегі оқушы «тұлғасын» қалыптасуына әсері іс-әрекет субъектілерінің (мұғалім мен оқушылардың) қайта құру белсенділігімен анықталады.
  

• 
  Мұғалім – арнайы дайындығы, білімі бар ұстаз, педагогикалық процесті жүргізетін маман.
  
• 
  Оқушы-тыңдаушы – объект және субъект ретінде қарастырады.
  
• 
  Педагогикалық процестің мазмұны ол адамның әлеуметтік қатынасынан туындайды. Оның мазмұнына идеология, өндіріс, еңбек, ғылым, мәдениет және т.б. жатады.
  
• 
  Педагогикалық процесті ұйымдастыру және басқару комплексі. Оған педагогикалық процестің мақсаты, міндеті, мазмұны, түрі, әдісі, құралы жатады.
  
• 
  Педагогикалық диагностика. Ұстаз бен шәкірттің тәрбие, оқу, үйрену процесін жүргізу барысында істің нәтижесін білуі.