Лекция №1 Тақырыбы: Кіріспе. (1 сағат) Жоспары
Жаһандық проблемалар, халықаралық ұйымдар. ЖАҺАНДЫҚ ТЕҢСІЗДІК
жүктеу/скачать 389,03 Kb.
|
саясаттану лекциялар
| 5. Жаһандық проблемалар, халықаралық ұйымдар. ЖАҺАНДЫҚ ТЕҢСІЗДІК - әлем-дік жүйе аясында үлттар арасында және үлт шеңберіндегі жеке адамдардың ара-сындағы теңсіздік. Әлеуметтік жүйе-лердің арасындағы теңсіздікті өлшеу Gini коэффициент! аркылы, ал үлтара-лық коэффициент басым қайшылық (GDP) арқылы анықталады. Бүған дейінгі теңсіздіктің өлшемі әр елдің аумағында бөліс теңсіздігін ескермей, елдердің орта табысын есепке алумен шектеліп келген еді. Қазіргі кезде ғалам-дык әділетсіздіктің бүл екі қыры үқсас бағытта дамуда, үлттар арасындағы ал-шақтық жеке адамдар арасындағы ал-шактыққа да таралуда.
Сонымен қатар жаһандық теңсіздік ғаламдык тепе-теңдіктің де бүзылуы болып табылады. Бүл өз кезегінде ғаламдық әділеттілік мәселесін көте-реді, өйткені ғаламдық теңсіздік біреу-лерге пайда монополиясын, ал екінші біреулерге ауыртпалық әкеліп отыр. Соңғы жағдайда, келісуге болмайтын көптеген кедей адамдардың шектен шықкан күйзелісі, кедейлік, тапшылық және бай азшылыктың асып-шалқып өмір сүруі. Осылайша, байлар баю үс-тінде, ал кедей халықтың саны күн са-нап артуда. Бүл Солтүстік пен Оңтүстік арасындағы алшақтықты айдан анық етеді; немесе әлемдік жүйе үшбөлікті ғаламдық болып жіктелуде: жүрегі, жар-тылай-шет және шет аймақ; немесе бай және кедей елдер деп бөлу. Мүндай ға-ламдық теңсіздікті трансүлттық эконо-микалық ықпалдастык және жаһандану нәтижесі ретінде үлттық бытыраңқы-лық; капиталдардың еркін нарығы, сауда мен инвестициялардың либералда-нуы, мемлекеттік реттеудің болмауы; халық санының артуы; отарлау және оның теңсіздік мүрасы; неоколониализм және оған сәйкес езіп-жаншу; үкіметтік шешімдер; жаңа технологиялық жетіс-тіктерді жасыру; әділетті бөлістің болмауы; сауатсыздық; табиғи апаттар сияқты көптеген факторлар аркылы түсіндіреді. Тойып тамақтанбау, ашар-шылық, өткір тапшьілық, табыс көле-міндегі алшақтық, қайыршылық, СПИД, сауатсыздықтың жағымсыз салдарын біліммен, демократиямен, "жасыл төң-керіспен", үкіметтік шаралармен, ген-дерлік сезімталдықпен, технологиялык алмасулармен, даму мақсатындағы үл-кен көмектермен, әділ еркін сауда және халыкаралық экономикалық саясатпен, қарыздарды қысқарту мен кешіру, үлкен адамгершілікпен жеңуге болады. жүктеу/скачать 389,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|