Лобзин с. А. Электр машиналар
жүктеу/скачать 8,41 Mb.
|
электр машиналары (1)
602.6.-сурет. Параллель қоздырудың тұрақты ток генераторы: а — қосу сұлбасы; б — өзін-өзі қоздырудың үшінші шартын сипаттайтын кесте. қоздыру орамасының кедергісін және реттеуші реостатының Rрег ке- дергісін қамтитын қоздыру тізбегінің жалпы кедергісі. Қоздыру орамасы арқылы өтіп жатқан Ів ток, машинаның не- гізгі магниттік ағынын арттырады, бұл өз кезегінде зәкір ЭҚК арт- тырады. Зәкір ЭҚК ұлғаюы қоздыру токтың және магнит ағынның ал- дағы өсуіне әкеледі; машина қысқыштарындағы кернеу тұрақты күйге жеткенге дейін көшкін тәрізді артады. Өзін-өзі қоздыру үрдісінің қалыпты үрдісі үшін келесі үш шарт орындалу керек. Б і р і н ш і ш а р т . Машинаның қалдық магнит өрісі болуы ке- рек. Е к і н ш і ш а р т . Қоздыру орамасы, зәкірге магнит ағыны қал- дық магнетизм ағымына сәйкес болатындай қосылу тиіс. Дұрыс қо- сылмаған жағдайда қалдық магнетизм ағыны қоздыру орамасының өріс ағынына қарсы бағытталады. Содан кейін машинаның негізгі магниттік ағыны көбейтілмейді, ал ЭҚК жоғарыламайды. Ү ш і н ш і ш а р т . Қоздыру орамасының тізбек кедергісі ∑Rв белгілі шектік мәнінен кем болуы керек. Осы шектік мән қалай анықталатынын анықтайық. Негізгі және қалдық магниттік ағындардың бағыттары бірдей 61болсын. Қоздыру тізбегінің қуат көзі генератордың өзі болғандықтан, қоздыру тізбегіндегі Uв кернеу генератордың зәкір қысқыштарын- дағы кернеу болып табылады. Ол генератордың ЭҚК зәкір тізбегін- дегі кернеудің төмендеуімен ерекшеленеді, бірақ қоздыру тізбегінде үдерістерді қарастырғанда, Uв шамасын осы тізбектегі әрекет етуші көздің ЭҚК ретінде түсіндіре аламыз. Өзін-өзі қоздыру үрдісінде, жоғарыда айтылғандай, қоздыру тогының жоғарылауы байқалады. Қоздыру шарғының ток өзгеруі өзіндік индукция құбылысымен бірге жүреді, бұл токтың лезде өз- геруіне жол бермейді. Бұл құбылысты сипаттайтын es өзіндік индук- цияның ЭҚК қоздыру тогының өзгеру жылдамдығына сәйкес келеді (1.14-тармақты қараңыз): мұндағы Lв қоздыру орамасының индуктивтілігі. Қоздыру тізбегінде ток өткен кезде, Ів∑Rв кернеу осы кедергінің тізбегіне төмендейді. Кирхгофтың екінші заңына сәйкес, контурда әрекет ететін ЭҚК алгебралық сомасы контур кедергісіне кернеудің төмендеу сомасына тең келеді. Онда қоздыру тізбегі үшін жазуга болады Осыдан, қоздыру тогынан қоздыру тізбегінің кернеу тәуелділігін аламыз. (2.11) Генераторды іске қосу мен оның өзін-өзі қоздыру үдерісі, әдетте өшірілген жүктемеде орын алады. Параллель қоздыру генератордың қоздыру тізбегінің Uв кернеуі, сондай-ақ зәкір қысқыштарында U кернеуі болғандықтан, (2.11) теңдеуі XX сипаттамасын сипаттайды, яғни бос жүріс режимінде генератордың қысқыштарында қозды- рушы токтан кернеудің тәуелділігін сипаттайды (2.6, б, суретті қа- раңыз 1-сызық). Қоздыру тогынан қоздыру тізбегінде кернеудің төмендеуіне тәу- елділігі ∑Rв қарсылық тұрақтылығына байланысты тікелей пропор- ционалдық кестесі арқылы көрсетіледі (2.6, б, суретті қараңыз 2-сы- жүктеу/скачать 8,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|