М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы

мен Еділ жагалауындагы ен байтақ өлке кіретін екі округты кезек

жүктеу/скачать 4,98 Mb.

Pdf көрінісі

бет	35/133
Дата	15.11.2023
өлшемі	4,98 Mb.
	#123413

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 ... 133

Қолына жармасцан қатал заманга қарамастан хапцына еткен еңбегінде иіыгар. Адалдьщ- ңай заманда да адалдыц ңой. Жацеыяьщ

мен Еділ жагалауындагы ен байтақ өлке кіретін екі округты кезек
бтеген әкім. Сүйте тура, ханның өзіне ңасқая қарсы түрып, ақ
патшаның аламанына ақ сойылын ала умтылып, шайқас салган
атышулы ереуіл аймааы Макаш атын ерекше ілтипатпен атайды.
Бүнын сыры неде?
Қолына жармасцан қатал заманга қарамастан хапцына еткен
еңбегінде иіыгар. Адалдьщ- ңай заманда да адалдыц ңой. Жацеыяьщ
— қай заманда да жақсылық қой. Қайта тар
з
амандагы жоцсылық
пен адалдьщ нарңы тіптен биік болса керек. Бәлкім,
М ац аш т ы ң
аласармас абыройының сыры да, ең алдымен, осы нда иіыгар
(Ә.Кекілбаев).
Бұл - «Макаш әкім» атты жинақгьщ алғы сөзінен аяынып отырған
үзінді. Алгы
сөз осы
абзацтармен басталады. Біріыші сөйлемге назар
аударатьш болсақ, Мақаштың аты агалмай, жалқы есімнің орнына іл ік
септік тұлғалы жіктеу есімдігі -
оның
қолданылған. Әрине, кітаптын
атынан бұл есімдіктің кімге сілтеп түрғанын оқырман аңгарады. Ап
мысалға аяыиған мәтін түрғысынан талдайтын болсақ,
оның
есімдігі
кімге нүсқап тұрганы бесінші сөйлемде ғана белгілі болады. Оған
ше ш сол адамды әр қырынан сипатгап ашатьш лексикалык бірліктер
атқамінер, әкім
қолданылған. Екінші сөйлемдегі
аруагын
сөзінін
56

З-жақтағы тэуелдік тұлғасы арқылы
оның
есімдігінің имплицитті түрде
қолданыльл тұрғаны байкалады. Ү шінші сөйлемде
ол
есімдігі берілген.
Ал бірінші абзацтың соңғы сөйлеміндегі
бүның
сілтеу есімдігі бесінші
сөйлемнің мағынасын бойына жинактап тұр. Яғни, жазушы атышуны
ереуіл аймағы Мақаш агын ілтипатпен атайды деген мағынаны бір сөзге

жүктеу/скачать 4,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 ... 133