«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары


І Бісміллəхи-р-рахмани-р-рахим!



Pdf көрінісі
бет230/247
Дата09.05.2022
өлшемі1,91 Mb.
#33694
түріБағдарламасы
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   247
Байланысты:
2 5188235762453185852

І

Бісміллəхи-р-рахмани-р-рахим!

Аса  қамқор, ерекше мейірімді Алланың атымен бастаймын!

1.  Шын — Солтұстық Қытай.

2.  Хакім — қазіргі қолданылып жүрген «əкім» мағынасында емес, контекске қарағанда 

бұл  сөздің  мағынасы  білікті,  озық  ойлы, «парасатты,  білімді  адам» (интеллектуал, 

интеллигент) дегенге саяды.

3.  Машын — Оңтұстық  Қытай.  Машынды  Табғаш  деп  те  атаған.  Ортаңғы    Шынды  

«Хытай» деп атаған, ал Қашқар —  төменгі Шын. (В.В. Бартольд. Сочинения. М., 1966. 

Т. 5. С. 87).

4.  Мəшрық (көне түркі тілінде) — Шығыс.

5.  Бұғрахан — Түркістан өлкесін 840—1212 жж. билеген Қарахандар əулетінің аты.  ( Бұл 

шығарма сыйға тартылған ханның толық аты: Тауғаш — Бұғра Қарахан Əбуəли-Хасан, 

Сүлеймен Арслан — Қарахан ұлы.)

6.  Мəлік (арабша) —   əкім, хан, патша. Бұл жерде түпнұсқа мəніне сүйеніп мемлекет 

деген мағынада қолданылды. 

7.  Бұл  аталған  шығармалардың  бұл  күнде  елге  кеңінен  танылғаны  «Шахнама»  ғана. 

(Фердоуси, 940 — 1030 жылдар шамасы.) Қалғандары белгісіз. Сондықтан да, бұл бір 

шығарманың əртүрлі атаулары емес, сол  кезде мұндай жанрдың кеңінен таралғандығын 

білдіреді деген де болжам бар. (Академик Кононов А.Н.  Слово о Юсуфе из Баласагуна 

и его поэме «Кутадгу билиг!» — Советская тюркология, 1970, №4.) Əйтсе де, түрлі 

елдердің ғалымдары қабыл қылып,  бұл кітапқа «əрбірі əртүрлі лақап ат берді» деген 

түпнұсқаның өз  сөзіне сенген дұрыс...

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   247




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет