Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитетінің тапсырысы бойынша «Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы»



Pdf көрінісі
бет76/284
Дата21.04.2022
өлшемі3,48 Mb.
#31814
түріБағдарламасы
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   284
Байланысты:
Сөздер сөйлейді

ҚАЙНАҒАН  ХАЛЬІҚ,  ҚАРА  ҚҰРТТАЙ  немесе  ҚҰЖ-ҚҰЖ 

ҚАЙНАУҚайна- етістігінің ауыспалы бір мағынасы «қаптап кету, 

құжынап  жату»  деп  көрсетіледі.  Қайна-/қайын-/қадна-  етістігінің 

көне  түркі  тілдерінде  де  «бейберекет,  ерсілі-қарсылы  сапырылысу, 

құжынап  жату»  деген  ауыспалы  мағынасы  болған.  Сонда  қайнаған 



халық  «әрлі-берлі  сапырылысқан  адамдар»  дегенді  білдірсе,  қара 

құрттай  қайнау,  құж-құж  қайнау  деген  тіркестер  «құжынап,  са-

пырылысып  жату»  деген  мағынаны  береді,  демек,  бұларда  қайна

етістігінің көне замандардан келе жатқан бір мағынасы сақталғаны 

байқалады.  Көне  кездегіден  айырмасы  –  бұрын  бұл  етістік  осы 

мағынада  жеке  тұрып,  еркін  тіркесте  қолданылған  болса,  қазіргі 

қазақ тілінде тек тұрақты тіркес құрамында ғана тұрғанда сақталған 

(адамдар қайнады деп айтылмайды) немесе «сапырылысу» мәніндегі 

қайна-  етістігіне  бұл  күндегі  қазақ  тілінде  бұл  етістіктен  кейін 

анықталғыш сөз келген (қайнаған халық дегендегі халық сөзі сияқты) 

құрамда қолданылады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   284




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет