Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке»
жүктеу/скачать 12,18 Mb. Pdf көрінісі
|
| Kalit so’zlar: elektron test, krossvord, viktorina, jadval, doska.
Informatika axborot texnologiyalari yordamida imkoniyati cheklangan talabalar bilan talabalarning faoliyatini tashkil etish darsning har qanday bosqichida ishlatilishida talabalarning o‘quv materiallarini yodlashni yaxshilashga qiziqishi va g‘ayratini oshirishga, mavzu materialini o‘rganish tezligini tanlash, muvaffaqiyatli vaziyatni yaratish, maqsadga erishishda mustaqillikni rivojlantirish, talabalarning kasbiy malakalarini rivojlantirishga ko‘maklashishga yordam beradi. O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining ijtimoiy va ta’lim siyosatining strategik yo‘nalishlaridan biri imkoniyati cheklangan o‘quvchilar va yoshlarga ta’lim berishdir. O‘qituvchining muhim vazifalaridan biri-sog‘lig‘i cheklangan o‘quvchi-talabalar, nogiron talabalar, qiyin hayot sharoitida muvaffaqiyatli ijtimoiylashuvini ta’minlashdir. Xozirgi kunda umumiy o‘rta ta’lim maktablarida, imkoniyati cheklangan shaxslar uchun ixtisoslashtirilgan Respublika kasb-hunar kollejlarida, oliy ta’lim muassasalarida nogironligi bo‘lgan imkoniyati cheklangan talaba yoshlar bilim olib kelmoqdalar. Axborot kommunikatsiya texnologiyalari davrida talabalarning bilim olishlarida, ayniqsa imkoniyati cheklangan talabalarni bilimga chanqoqligi va boshqa talabalar bilan raqobatbardoshligi ularning axborot madaniyati darajasi, ya’ni axborot bilan ishlash qobiliyati va tizimli fikrlashning rivojlanish darajasi bilan belgilanadi, 922 chunki komp’yuter fanlari o‘qituvchisining vazifasi birinchi navbatda axborot madaniyatiga ega bo‘lgan talabani tayyorlashdir. O‘z pedagogik faoliyatimda imkoniyati cheklangan talabalarni o‘qitish jarayonida men kompyuter texnologiyalarining barcha shakllaridan foydalanaman. Ular elektron darsliklar, multimedia fayllar, prezentatsiyalar va tarmoqlardagi talabalar (mahalliy va Internet) ma’lumotlarini qidirish bo‘yicha ish jarayoni. Bilimlarni nazorat qilish uchun mavzuning barcha mavzularida ishlab chiqilgan elektron testlardan foydalanaman. [2, s.35]. Keling, axborot texnologiyalaridan qanday foydalanish mumkinligini ko‘rib chiqaylik. Talabalarni imkoniyati cheklanganlar bilan qiziqish bildirish uchun motivatsiyani tashkil qilish, ular bu bilimlarga muhtoj, men elektron shaklda (fayllar) saqlangan ma’lumotlardan foydalanaman. Ma’lumotlar turli yo‘llar bilan taqdim etilishi mumkin: bu vaziyatning ta’rifi, javoblar, video bo‘lishi mumkin, javoblarni topish kerak bo‘lgan savollar bo‘lishi mumkin. Ko‘pgina talabalar qog‘ozda yozilgan ma’lumotlarni o‘qishni xohlamaydilar va kompyuter ekranida ular buni quvonch bilan qiladilar. Misol uchun, men aytaman: "Agar faylni ochsangiz (fayl nomini va uning qaerdaligini ko‘rsating), qiziqarli narsalarni bilib olasiz." Yangi mavzuni o‘rganishda men tuzatish va rivojlanish usulini qo‘llayman. Qo‘llab- quvvatlovchi bilimlarni amalga oshirish orqali men kirish nazoratini amalga oshiraman, bu esa talabalarni imkoniyati cheklangan talabalar bilan faol bilim faoliyatiga jalb qilish imkonini beradi. Men turli xil vazifalarni ishlataman: elektron test, krossvord, viktorina, bayonot-to‘g‘ri yoki yo‘q. Taklif etilgan vazifani bajarayotganda, talabalar ba’zi savollarga javob berishlari mumkinligini va boshqa qismga qiyinchilik tug‘dirishini bilib olishadi. Javob berish qiyin bo‘lgan savollar, ular daftarga yozadilar va bu yangi materialni o‘rganish vazifasidir. Dars oxirida ularga xuddi shu vazifani bajarish taklif etiladi va o‘quv faoliyatini o‘z-o‘zini tahlil qilish imkoniyati beriladi. Vazifalar natijalari darsning tahlil jadvalida keltirilgan (jadval.1), kompyuter tarmog‘i orqali avtomatik ravishda hosil bo‘ladi. Ushbu jadval multimediya o‘rnatilishi orqali ko‘rsatiladi. Ekranda ikkita jadval, biri dars boshida, ikkinchisi esa dars oxirida shakllanadi. Jadvalda talabaning familiyasi va ismi, topshiriqning savol raqamlari, savolga javobning natijasi, 0 agar bu savolga javob noto‘g‘ri bo‘lsa va 1 javob to‘g‘ri bo‘lsa. 10 ta savolga javob bergandan so‘ng, talaba o‘z bilimlarini mustaqil ravishda baholaydi, C (o‘z-o‘zini baxolash) ustunida o‘quvchilarning o‘z-o‘zini baxolash ko‘rsatiladi va O ustunlarida obektiv baholash, g- yuqori bilim darajasi va natijada o‘quvchining ushbu mavzuga bo‘lgan munosabati (refleks). |