Монография \ 3 «санат» а л м п и 1мп &5,O0 L


ip  кезен  гана  деп  тусшдь  Бул  —  Гегельдщ  элемге  аян  идеалистж жуйесшщ эстетикалык кезкдрастарычдагы накты  Kepimc



Pdf көрінісі
бет43/298
Дата29.01.2022
өлшемі12,37 Mb.
#24525
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   298
6ip  кезен  гана  деп  тусшдь  Бул  —  Гегельдщ  элемге  аян 
идеалистж жуйесшщ эстетикалык кезкдрастарычдагы накты 
Kepimc.  Ал  онын  идеалистж  жуйеи  мен  диалектикалык 
эдшшщ  арасы  керегар,  кдйшылыккд  толы.  Соган  кдра- 
мастан,  Маркс  пен  Энгельстщ  сезгмен  айткднда,  Гегель 
адамзаттьщ парасат  тарихында  “тущыщ рет  буюл табиги, 
тарихи жэне рухани дуниеш  процесс  т^ршдеп  нэрсе деп, 
ягни унемг козгалуда, езгеруде, кдйта курылуда жэне дамуда 
деп  таныды,  сейтш  осы  козгалу  мен  дамудьщ  шла  бай- 
ланысын  ашуга  тырысты” .  Муньщ  езш  Гегельдщ  сэулет 
енер!,  мусш  eHepi,  кесюн  eHepi,  сез  eHepi  хакындагы  ба- 
йыптауларынан-ак ацгаруга  болады.  Мысалы,  барлык
65


кдсиеп  тас пен сазга, кола мен мыскд дарьш кетхен сэулет 
eHepi мен мусш енершде, Гегельдщ тусшшнше, “рух” затгы, 
сондыктан енердщ идеялык, рухани epici мен тынысы тар. 
Барлык магынасы уш елшемге — бшгше,  узынына, келде- 
нещне  сыйып турган  бейнелеу  (кесюн)  енершде  жогаргы 
екеуше  Караганда  затты  дерекипк  накты  колорит  пен 
перспекгивага ауыскдн да, нэтижесшде эжептеу1р алдамшы 
эстетикалык ажар пайда болган, демек, “рухга” да б1рсыпыра 
epic пен тыныс бар. Акыр-аягында, кулгп кдсиеп мен магы­
насы туп-тугел сезге кешкен поэзияда  (эпоста,  лирикада, 
драмада)  Гегельдщ киел1  “абсолютпк рухы”  заттылык пен 
нактылык  шецберщен  б1ржола  тусау  Kecin,  шыгандап 
шыгады  да,  езшщ  ен;  бшк  кдсиетш  табады.  Ce6e6i,  бул 
арадагы  зат  —  тек  сез  гана,  ал  сез  —  “идеянъщ”  керемет 
кейт, кершкл.
Гегель  езшщ  осындай  шым-шытырык  эстетикалык 
жуйесш езшше  пайымдап,  идеализм  койыртпагына e3i де 
батты,  езгеш  де  малтыкгырды.  Сейте  тура,  оньщ  эстети­
калык  iJiiMi  ХЕХ  гасырдагы  енер  теориясыныц  одан  api 
дамуына улкен ыкдал жасаганьш жокка шыгаруга болмайды. 
вй ткет ол эдебиет пен енердщ барлык теп мен турш езара 
тыгыз 6ipniicre алып, жалпы идеологияньщ езге турлергмен, 
acipece гылыммен салыстыра карады жэне осылардьщ бэрш 
Когамныц букш дуниежузшж тарихи дамуымен байланыс- 
тыра зерттедь Демек, Гегельдщ эстетикалык жуйесше эде­
биет пен енердщ идеалиспк философиясы гана емес, оньщ 
тарихы мен теориясы да сыйып тур. Сондыктан В.ИЛенин 
Гегельдщ данышпан диалектик екенш  едш багалай келш, 
“Гегель  диалектикасы  ой-niidp  тарихын  корыту”  екенш 
айрыкша атап керсети.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   298




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет