Нақты сандар облысында нольдің мынадай қасиеті бар екенін білеміз, ноль мен кез



Pdf көрінісі
бет18/131
Дата24.03.2022
өлшемі1,67 Mb.
#28682
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   131
Байланысты:
1-том, 113-240

ӘОЖ 636. 084/087; 636.085.55 
 
БАЙЫТЫЛҒАН ҚҰНАРЛЫ ҚҰРАМАЖЕМНІҢ МАЛ ӨНІМДІЛІГІНЕ ӘСЕРІ 
 
А.Алдибекова-биология мамандығының магистранты 
Ғылыми жетекші: Б.Ғ.К, қауымдастырылған  
профессор Сүлейменова М.Т. 
Шымкент университеті 
 
Ауыл  шаруашылығы  малдарын  толыққұнды  азықтандыру  мәселелеріне  көптеген 
зерттеушілердін еңбектері арналған [1,2,3,4,5,6]. 
Қоректілік  құндылығы  жоғары  жаңа  белокты-көмірсулы-энергетикалық  азықтық 
концентраттың ірі қара мал өгізшелерін етке арнап бордақылағанда малдардың ет өнімділігіне 
тигізетін  әсерін  анықтау  жөнінде  Түлкібас    ауданының  «Дос-Би»  ЖШС  шаруашылығы 
жағдайында өндіріске енгізу және  жаңа технологияны тарату жұмыстары жүргізілді. 
Бордақыланатын  ірі  қара  мал  өгізшелері    жасы  мен  салмақ  деңгейлеріне  байланысты 
төменде көрсетілген азықтандыру нормалары бойынша азықтандырылды (1-кесте). 
1-кесте  –  Ірі  қара  мал  өгізшелерін  бордақылауға  арналған  азықтандыру  нормалары  (1 
басқа 1 күнге) 
Компоненттер 
Тірілей салмақтары, кг 
180 
240 
300 
360 
420 
480 
Құрғақ зат, кг 
7,4 

8,7 
9,5 
10,4 
11,5 
Азық бірлігі 
6,4 
6,9 
7,5 
8,3 
9,2 
9,8 
Алмасу энергиясы, МДж 
70 
75 
81 
89 
98 
104 
«шикі» протеин, г 
930 
996 
1078 
1108 
1196 
1230 
Қорытылатын протеин, г 
610 
648 
705 
722 
773 
784 
«шикі» клетчатка, г 
1554 
1680 
1827 
1995 
2236 
2460 
Крахмал,г 
814 
880 
957 
997 
1040 
1150 
Қанттар, г 
514 
552 
610 
662 
735 
808 
«шикі» май, г 
213 
237 
258 
282 
302 
332 
Ас тұзы, г 
35 
40 
45 
50 
55 
60 
Кальций, г 
25 
28 
30 
33 
35 
38 
Фосфор, г 
20 
23 
25 
28 
31 
35 
Темір, мг 
518 
560 
609 
665 
728 
800 
Мыс, мг 
74 
80 
87 
95 
104 
115 
Цинк, мг 
333 
360 
392 
428 
468 
518 
Мырыш, мг 
370 
400 
435 
475 
520 
575 
Кобальт, мг 
7,4 

8,7 
9,5 
10,4 
11,5 
Йод, мг 
3,7 

4,4 
4,8 
5,2 
5,8 
Каротин, мг 
155 
168 
183 
200 
218 
242 
Витамин Д (кальциферол),  мың ХБ 
3,3 
3,6 
3,9 
4,3 
4,7 
5,2 
Витамин Е (токоферол), мг 
222 
240 
261 
285 
312 
345 


~ 134 ~ 
 
Етке арнап өсірілетін және  бордақыланатын өгізшелерді  азықтандыру рациондары  2- 
кестеде келтірілген. 
Етке арнап өсірілген және бордақылауға  қойылған өгізшелерге арналған азықтандыру 
рациондары  жергілікті    және  қара  ала  тұқымды  малдардың  тұқымдық  потенциалын  ескеріп 
және олардан алынатын орташа  тәуліктік қосымша салмағына байланысты жасалды. 
Бақылау  тобындағы  малдар  рационы  құрамындағы  жемдік    концентрат  ұн  шығару 
өнеркәсібінің қалдықтарынан, негізінен бидай кебегі мен жармышынан құралған. 
Тәжірибе  тобындағы  бордақылынатын  өгізшелерді  азықтандыруға    арналған  жемдік 
концентрат  құрамына  массасының  13-15%  мөлшерінде  қоректілік  құндылығы  жоғары 
белокты-көмірсулы-энергетикалық жемдік  концентрат қосылған. 
Бақылау  және  тәжірибе  тобындағы  өгізшелердің    жасы,  салмағы  және    тұқымы 
бойынша  біртектес,  азықтандыру  рациондарының  компоненттері  мен  мөлшерлері  бірдей 
болып,  айырмашылығы  тек    қана  жемдік    концентраттың  құрамы  мен  қоректілігінде  ғана 
болды. 
 
2-кесте – Бордақыланатын өгізшелерді азықтандыру рациондары 
Көрсеткіштер 
Жасы 
9-12 ай 
13-16 ай 
орташа тәуліктік қосымша салмақ, г 
750-800  950-1000  750-800  950-1000 
Тірілей салмағы, кг 
Мезгілдің басында 
248 
248 
341 
365 
Мезгілдің соңында 
341 
365 
443 
482 
Рацион: 
Жемдік концентраттар, кг 
2,8 
3,0 
3,5 
4,5 
Астық және бұршақ тұқымдастар пішені, кг 
2,5 
2,7 
3,0 
3,5 
Астық және бұршақ тұқымдастар 
пішендемесі, кг 
11,0 
12,0 
16,0 
15,0 
Көк шөп ұны, кг 
1,0 
1,0 
1,0 
1,0 
витаминді-минералды премикс, г 
30 
35 
50 
55 
Ас тұзы, г 
45 
50 
55 
60 
Рацион құрамында: 
Азық өлшемі 
7,10 
7,50 
9,45 
10,25 
Алмасу энергиясы, МДж 
84,5 
90,7 
109,1 
120,0 
Құрғақ заттар, кг 
9,3 
10,0 
12,1 
12,9 
Қорытылатын протеин, г 
914,2 
969,7 
1191,9 
1285,9 
Кальций, г 
90,3 
95,7 
117,5 
125,5 
Фосфор, г 
26,5 
28,1 
34,6 
38,0 
Каротин, г 
313 
330 
407 
399 
 
Жұмыстың мақсаты мен міндеттеріне байланысты жергілікті мал азығы ресурстарынан 
жасалған  жаңа  жемдік  концентраттың  бордақыланатын  ірі  қара  мал  өгізшелерінің  ет 
өнімділігі  мен  етінің  сапасына    тигізетін  әсерін  анықтау  бойынша  өндірістік  тәжірибелер 
жүргізілді (3-кесте). 
3-кесте  –  Оңтүстік  Қазақстан  облысы  Түлкібас  ауданы  «Дос-Би»  ЖШС  ірі  қара  мал 
бордақылау нәтижелері 
килограмм есебімен 
Бордақылау кезеңдері, ай 
Тірілей  
салмағы 
Қосымша 
салмағы 
Орташа  тәуліктік 
қосымша салмағы 
Шаруашылық рационымен бордақыланған бақылау тобындағы өгізшелер 
бастапқы салмағы 
328,26 


1-айдағы салмағы 
341,16 
12,90 
430,0 


~ 135 ~ 
 
2-айдағы салмағы 
356,40 
15,24 
508,0 
3-айдағы салмағы 
377,78 
21,38 
712,7 
Байытылған  жемдік  концентратты    рационмен  азықтандырылған  тәжірибе  тобындағы 
өгізшелер 
бастапқы салмағы 
324,96 


1-айдағы салмағы 
344,80 
19,84 
661,3 
2-айдағы салмағы 
367,10 
22,30 
743,3 
3-айдағы салмағы, 
396,98 
29,88 
996,0 
Белокты-көмірсулы-энергетикалық  жемдік  концентраттың  бордақылана-тын  өгізше-
лердің өсіп-дамуы мен ет өнімділігіне әсерін анықтау мақсатында жүргізілген өндіріске енгізу 
жұмыстарының нәтижелері 4-кестеде келтірілген. 
4-кесте  -  Азықтандыру  түріне  байланысты  бордақыланған  өгізшелердің  тірілей  және 
орташа тәуліктік қосымша салмақтарының өзгерістері 
 
Көрсеткіштер 
Бордақыланатын мал топтары 
бақылау тобы  
(дәстүрлі рацион) 
тәжірибе тобы 
(байытылған құрама 
жемдік концентрат) 
Тірілей салмағы: 
Бордақылау басында, кг 
328,26 
324,96 
Бордақылау соңында, кг 
377,78 
396,98 
Алынған қосымша салмағы, кг 
49,52 
72,02 
Бақылау тобымен салыстырғанда, кг 

22,50 
Бақылау тобымен салыстырғанда, % 
100,0 
145,44 
Орташа тәуліктік қосымша салмағы, г 
550,2 
800,2 
Бақылау тобымен салыстырғанда, г 

250,0 
Бақылау тобымен салыстырғанда, % 
100,0 
145,44 
 
Жүргізілген өндірістік тәжірибелер нәтижелері бордақыланатын малдарды байытылған 
құрама  жемдік  концентрат  қосылған  жеммен  азықтандырғанда  олардан  алынатын  қосымша 
салмақ бақылау тобындағы көптеген шаруашы-лықтарда дәстүрлі болып саналатын ұн өндіру 
өнеркәсібінің  қалдықтары  болып  табылатын,  негізін  бидай  кебегі  құрайтын  дәнді  дақылдар 
жармышынан  құралған  жемдік    концентратпен  салыстырғанда,  жоспарланған  үш  ай  бойы  
бордағыланғанда  мал басына орта есеппен 22,50 кг, немесе 45,44%  жоғары мөлшерде салмақ 
қосатыны анықталды. 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   131




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет