СТУДЕНТТЕРДІҢ (білім алушылардың) ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР
СӨЖО орындау үшін әдістемелік нұсқау
№ 1 СӨЖО тақырыбы: Дискурс талдау теориясының негіздері және зерттеу пәні
Сабақ мақсаты: дискурс теориясына негіз болған ғылыммен байланысын ажырату
Өткізу түрі: практикалық
Сұрақтар: 1. Дискурс талдау теориясы неліктен пәнаралық сипатта деп танылады?
2. «Дискурста мән, құндылық, бейне, пікір, менталды және виртуалды білім тасымалданады» дегенді қалай түсінесіз?
3. Ван Дейк жіктемесіне сай дискурс талдау теориясына сипаттама беріңіз.
4. Якоб Торфинг жіктемесінің ерекшелігіне тоқталыңыз.
5. Марианна В.Йоргенсен, Луиза Филлипс теориясының ұстанымы қандай?
6. Дискурс талдау теориясында қандай мәселелер көтеріліп, олардың шешілуінде қандай тұжырымдар басшылыққа алынады?
Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№1 тақырып бойынша тест тапсырмасы
1. Дискурстың интермәтіндігі неше формада көрінеді?
А) 2 В) 5 С) 3 Д) 4 Е) 6
2. Дискурсты пропозиция санына байланысты топтастырған кім?
А) А.Е. Кибрик В) И.А. Фигуровский С) Т.Гиван Д) А.Н. Кудлаева Е) Л.В. Шерва
3. Қабылдағанды түсіну үдерісінің нәтижесі қалай аталады?
А) пропозиция В) дискурстық ансамбль С) антант Д) дискурс Е) интерпретация
4. А.Н. Кудлаев дискурстың қандай түрлерін көрсетті?
А) діни, эстикалық В) ғылыми, тұрмыстық С) моно, полипропозициялы Д) жалпы,
Е) антуальды, болжамдық
5. Дискурстың ең кіші бірлігі қалай аталады?
А) қарапайым В) айтылым С) мәтін Д) сөйленім Е) микро
6. «Пропозиция » - семантикалықпоноригурация деген кім?
А) А.Е. Карлинский В) М.А. Мамаров С) Богданов Д) И.П. Сусов Е) А.А. Понодович
7. Предикат пен антекст құрылымы қалай аталады?
А) мәтін құрылымы В) пропозициялық құрылым С) интерпретациялық құрылым Д) аливазивті құрылым Е) дискурстық құрылым
8. Айтылымның біртұтастынуы бірігуі қалай аталады?
А) дискурс бірлігі В) мамродеңгей С) микродеңгей Д) дискурстың процессуамдылығы Е) дискурстыңсубъективтілігі
9. «Адам сөзінің интерпретациялануын – когниция түрі» деп паривтимі кім?
А) Арутненова В) А.А. Паладович С) И.П. Сусов Д) М.А. Мамаров Е) В.З. демишова
10. Эмиотивтілік, байласым, тұтастық не нәрсеге тән белгілер?
А) дискурсқа В) мәтінге С) пропозицияға Д) антантқа Е) предикатқа
№ 2 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Неліктен дискурс пен мәтін бір-біріне қарама-қарсы қойылады?
2. Дискурсқа тән белгілерді атаңыз.
3. Мәтінді ажырататын белгілерді атаңыз.
4. Дискурсты таза лингвистикалық бірлік деген пікірге қосыласыз ба, пікіріңізді дәлелдеңіз.
5. Дискурстың құрылымдық өлшеміне не кіреді?
6. Дискурс дегеніміз не?
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№2 тақырып бойынша тест тапсырмасы
1. Мәтіннің белгілерін атаңыз.
А) салалары, қолданыс, тұтастық В) тұтастық, баяндау, қабылдау. С) Баяндау, эмотивтілік, тұтастық Д) Байласым, тұтастық, эмотивтілік Е) байласым, қолданыс.
2. Гибан д/п пропозициялар санына қатысты2-ге бөледі. Соларды атаңыз.
А) Ақпараттық, монопропозициялы В) монопропозициялы, полипропозициялы С) фольстарттар, корекциялар Д) жаныра қатысты полипропозициялы Е) пропозициялы, пропозициялы емес.
3. Дискурсты 3-ке бөліп топтастырған ғалым.
А) Московская В) А. Абдулаев С) Гиван Д) Публаева Е) Кибрит
4. Қай ғалымның көрсетуіне жазушы және оқырман тікелей әрекеттеспейді. Олар кеңістікпен уақыт жағынан жазбаша дискурста табылмайды?
А) Вандик В) Гибан Д) Чибрит С) Бахтин Е) Жұбанов
5. Ақпарат тасымалдау каналына байланысты нешеге бөлінеді?
А) 10 В) 20 С) 5 Д) 7 С) 3
6. Қай ғалым адам сөзінен интерпретациялануын когниция түрі деп көрсетеді?
А) Корлинский В) Демякова Д) Бахтин С) Кибрит Е) Оразбаева
7. Когнитивтік лингвистиканын мақсаты?
А) Адам мен жауар бірдей қарастыру В) Адам мен философия бірдей қарастыру С) Адам мен әлеуметтік қаронг/п бірдей қарастыру Д) Адам мен қоршаған ортаны бірдей қарастыру Е) Адам мен оның психологиясын бірдей қарастыру.
8. Айтылымдардың бір тұтастыққа бірігуі қандай деңгей ?
А) Микро В) Макро С) Эдно, этникалық Д) Арототивтік Е) Икондық
9. Мәтінді зерттеудің неше аспектісі бар.
А) 2 В) 3 С) 4 Д) 1 Е) 5
10. Зерттеу объектісі мәтін болып табылатын тіл білімінің саласы
А) мәтін лингвистикасы В) когнитивтік лингвистика С) мәтін грамматикасы Д) дискурс
№ 3 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Пропозиция термині қалай анықталады?
2. Пропозицияның дискурста көрінуі мен ондағы мәтін тұтастығын түзуге қалай қатысатындығын сипаттаңыз.
3. Пропозиция мен пресуппозицияның айырмашылығы неде?
4. Тілдік тұлға мен коммуникативтік тұлғаның айырмасы неде?
5. Дискурстың ең қарапайым бірлігіне не жатады?
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 3 тақырып бойынша тест тапсырмалары:
1. Мәтін тіл мен сөйлеудің қостағаны деп айтқан ғалым
А) Гумбольд В) Виноградов С) З. Хорец Д) Бүркітбаева Е) Соссюрь
2. Остин Дж. Дискурс үшін маңыздысы не деп көрсетеді.
А) сөйлеушінің әрекеті В) коммуникативтік жағдаят С) тақырып Д) сөйлеушінің статусы Е) мағына кітапханасы
3. Дискурстан қорытындыланып, ойда қалған тұжырым мәтін неде сақталады?
А) мәтін кітапханасы В) мағына кітапханасы С) сақталмайды Д) дискурстан мәтін қалмайды Е) тақырып болып қалады.
4. Дискурс үшін ең маңыздысы нелер?
А) коммуникативтік жағдаят В) ортақ мағына кітапханасы мен тапқырып С) Мәтін кітапханасы мен мағына кітапханасы Д) адам мен мәтін Е) құрылымдық сызба мәтін
5. Ауызекі сөйлеу стилінде сөйлесу субъектісі
А) адресант пен қабылдаушы адресат В) коммуникативтік жағдаят С) мәтін Д) қарапайым сөз Е) психологиялық жағдай
6. Кеңсе канцеляризмі сөйлеу актісінің стеротиптылық қандай түріне жатады.
А) шттамп В) клемшелер С) модель сөздер Д) прагматика Е) мәтін
7. Сөйлеуші адресатқа келетін жерін, адресат пен адресаттық қарым – қатынасын, жарастық пен жараспаушылықты қарастыратын ұғым
А) иллокутивтік күш В) вербальді С) бервербальді Д) перлокутивтік күш Е) сөйлеу этекасы
8. Мәтінді психолингвистика тұрғысынан зерттеген кім?
А) Ю.А. Сарокин В) И.А. Фигоровский С) В.А. Маслов Д) А. Залевская Е) К.М. Абдуллаев
9. Мәтінді зерттеудің 3 аспектісін ата.
А) грамматикасы, синтаксисі, лексикасы В) синтаксисі, семантикасы, грамматикасы С) семантикасы, лингвистикалық, кариетивтік Д) синтаксисі, лингвистикалық, грамматикасы Е) жүйелік, синтаксис, семантикасы
10. Мәтін-ойлау, хабарлау, баяндау, қабылдау, пайымдау құбылыстарымен байланысты адамдарарасындағы тілдік қатынастың іске асуына негіз болатын қатысымдық жүйелік тұлға деп мәтінге анықтама берген кім?
А) О. Бүркітов В) А. Әділбекова С) К. Оразбаева Д) Ш. Елемесова Е) Н. Құрманова
№ 4 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Мәтін кітапханасы мен мағына кітапханасы дегенді қалай түсінесіз?
2. Тіл мен дискурс арақатысына қатысты тұжырымдарға сіз қалай қарайсыз? Өз көзқарасыңызды негіздеңіз.
3. Жалпы дискурс дегеніміз не?
4. Жеке дискурс дегеніміз не?
5. Нақты дискурс дегеніміз не?
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 4 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Дискурс теориясының ұғымдық ақпаратының негізгілері нешеу?
А) 4 В) 5 С) 6 Д) 7 Е) 8
2. Тілдік тұлғалар арасында тілдің оның атымен кездескен сәтінде яғни сөйлеуде орналасуы, дискурс теориясының ұғымдық ақпаратының қайсысына жатады.
А) Коммуникативтік қамтамасыз ету В) Дискурстың өмір сүру формалары С) дискурстық ансамбль Д) Тілдік тұлға Е) Дискурстың өндірілуі мен қолданылуы
2. Монопропазициялы және полипропозициялы дискурс деп бөлген ғалым.
А)Т. Гибан В) А.Е. Кибрик С) Т. Бандиков Д) М.М. Бахтин Е) А.Н. Кудулаева
3. Ақпаратты тасымалдау каналына қатысты дискурсты қалай бөліп қараймыз. А) ауызша В) ауызша және жазбаша С) кідіріс, кезитация, карекция Д) жазбаша және кідіріс Е) жазбашаның өзі.
4. Кімнің пікірі: «Стиль мен жанр » органикалық байланыста болады.
А) Т. Гибан В) А.Е. Кибрик С) М.М. Бахтин Д) Т. Бандиков Е) А.Н. Кудулаева
5. М.Л. Макаровтың көрсетуінше дискурс талдаудың негізгі деңгейлерін атаңыз:
А) тек қана микродеңгей В) тек қана макродеңгей С) айтылым Д) микродеңгей, макродеңгей Е) деңгейлері жоқ.
6. Дискурстың құрастырмалы қасиеттерінің қатарына ең біріншісіден...
А) қасиеті жоқ В) мүшеленетіндігі С) интерсуъективтілігі Д) субъективтілігі Е) дискурстың процессуальдылығы
7. Мәтін белгілері нешеге бөлінеді?
А) 7 В) 3 С) 4 Д) 7 Е) 9
8. Зерттеу объектісі мәтін болып табылатын тіл білімінің жеке саласы.
А) поэтика В) поэтика С) философия Д) мәтін лингвистикасы Е) түркі тіл білімі
9. Мәтін қай аспектілерде қарастырылады?
А) логикалық-лингвистикалық В) жүйелік семиот/қ С) карнивтік Д) психологиялық лингв/қ Е) барлығында да қарастырылады.
10. Тілдік ұжым мүшелерінің когнитивтік сапасындағы білім қорының құрлымы неше топқа бөлінеді.
А) 2-Тілдік білім 2- тілдік емес білім В) 3-1 тілдік білім С) 2 тілдік емес білім 3) аялық білім 4) аялық емес білім Д) ешқайсы да емес Е) бәрі де дұрыс
№ 5 тақырып бойынша үй тапсырмалары мәтіні
1. Уақыт категориясының мәтінішілік, дискурстық, шынайы деп жіктелуі неге байланысты?
2. Дискурстың пайда болуының негізгі қозғаушысы не?
3. Мәтінішілік уақыт түсінігін сипаттап, оны мысалмен түсіндіріңіз.
4. Дискурстық уақыт дегеніміз не?
5. Дискурстық және шынайы уақыттың ортақ белгілерін сипаттаңыз.
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 5 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Дискурс мәтінде ғана болады. Мәтін «ерекше әлемде» көрсетеді – деген ғалым кім?
А) Степанов В) Остик С) Демяков Д) Арутинов Е) Караулов
2. Т. Габан дискурсты пропорциялар санына қатысты неше топқа бөлді?
А) 5 В) 8 С) 3 Д) 2 Е)7
3. А.М. Кудлаева дискурсты қаншаға топтады?
А) екіге жалпы немесе жеке В) екіге монопроб/я және полипроб/я С) үшке жалпы, жеке, нақты Д) нақты не жеке
4. «Адамзат дискурсты көп пропозициялы, оның себебі дискурстағы байланыс жекеленген пропозициялық аясынан шығып кетеді»... деген қай ғалым пікірінше?
А) Петров В) терасимов С) Диван Д) Остик Е) Гибан
5. Дискурс тақырыбының таңдалуымен түсінілуінің қалыптасқан когнитивтік функ/ды уәждері қанша?
А) 3 В) 4 С) 5 Д) 6 Е) 10
6. З.Д: Попова мәтінді зерттеудің неше аспектісін көрсеткен?
А) 2 В) 7 С)4 Д) 5 Е) 4
7. Мәтін лингвистикасының жаңа бағыттарын қарастырған ғалымдар?
А) В. Матезмус, Ж. Валлы В)В. Виноградов, Харис С) А. Жұбанов, З. Ерназарова Д) Э. Венвинист Е) Сколечка
8. Дискурс теориясының ұғымдық аппараттарын кімдердің зерттеулерінде қарастырылған?
А) В. Гмбольдтың В) Т. Гибонның С) А.Кмбригтың Д) А.Н. Кудьлаеваның Е) Г.Г. Бүркітбаева
9. А.Е. Кмбрингтың ойынша дискурсты неше белгісіне қарап топтастырған?
А) 7 В) 2 С) 4 Д) 5 Е) 3
10. Т. Гивон дискурсты тропозитциялар санына қатысты нешеге бөлген?
А) 4 В) 3 С) 2 Д) 5 Е) 7
№ 6 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Жағдаяттық модельге қатысушыларды сипаттаңыз.
2. Ғылыми дискурс құрылымын атаңыз.
3. «Дискурстық тәжірибе М.Бахтиннің мәндік байланыс, яғни «факт — образ — үн» тізбегіне сай көрінеді» деген пікірге өз көзқарасыңызды білдіріңіз.
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 6 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Мәтінді психолингвисти мен байланыстыра зерттеген қай ғалым?
А) Попова В) Адмони С) Сарокин Д) Гольверин Е) Фигуровский
2. Мәтіннің дискурстан айырмашылықтарының қайсысы бұрыс берілген?
А) жалпы, жалқылығы В) жанды, жансыздығы С) бір мәтін бірнеше дискурста қолданылатындығы Д) мәтіннің коммуникатив картада қозғалысқа түсуі Е) Дискурс- жансыз, мәтін – жанды
3. Көрсетілген уәждердің қайсысына байланысты дискурс түрлерге бөлінбейді?
А) Стиліне байланысты В) жанрына байланысты С) коммуникативтік бағдарға Д) пропозициялар санына байланысты Е) коммуникацияға қатысатын адамдар санына байланысты.
4. Интерпретация құбылысы коммуникацияға қатысушылар қай сипатымен анықталады?
А) Әлеуметтік ролі, жеке-дара психологиялық сипат В) жасы жынысы С) ұлты, лауазымы Д) таным-түсінігі Е) тапқырып және псика-қ сипат
5. Пропозициялық құрылымға қатысты зерттеу жүргізбеген ғалымдар тізбегін атаңыз.
А) Сусов, Теньер В) Багданов, Фелинор С) Теньер, Фелинор Д) Щерва, Маслов Е) Катцмельсон, Холодович
6. Предикат пен актанттан тұратын құрылым
А) интерпретация В) дискурс С) айырықшалану ұстанымдары Д) көппропозициялы дискурс Е) пропозициялық құралым
7. Дискурстың интермәтіндігі неше формада көрінеді?
А) 2 В) 5 С) 3 Д) 4 Е) 6
8. Дискурсты пропозиция санына байланысты топтастырған кім?
А) А.Е. Кибрик В) И.А. Фигуровский С) Т.Гиван Д) А.Н. Кудлаева Е) Л.В. Шерва
9. Қабылдағанды түсіну үдерісінің нәтижесі қалай аталады?
А) пропозиция В) дискурстық ансамбль С) антант Д) дискурс Е) интерпретация
10. А.Н. Кудлаев дискурстың қандай түрлерін көрсетті?
А) діни, эстикалық В) ғылыми, тұрмыстық С) моно, полипропозициялы Д) жалпы,
Е) антуальды, болжамдық
№ 7 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Көркем дискурс не көркем шығарма дискурсы дегеніміз не?
2. Көркем әдебиет дискурсы дегеніміз не?
3. Көркем дискурстағы виртуалды шындықты қалай түсінесіз?
4. Константты шындық түсінігін сипаттаңыз.
5. «Дискурстың көркемдік әлемі көп деңгейлі виртуалды шындықтан құралады» түсінігіне көзқарасыңызды білдіріңіз.
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 7 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Гивонша адамзат дискурсы ...
А) монопропозициялы дискурс В) полипропозициялы дискурс С) ауызша дискурс Д) хабарлы дискурс Е) Публицистикалық дискурс
2. Мәтін қайсы белгісі дұрыс берілмеген?
А) байласым В) прагматикалық С) эммотиптілігі Д) тұтастық Е) байласым, эммот, тұтастық
3. 1952 ж. Шыққан «Дискурс анализ» мақаласының авторы кім?
А) З. Харис В) С.И. геноин С) В.А. Маслов Д) Ш. Валлы Е) В. Матезиус
4. Қазіргі мәтін лингвистикасы жеке ғылым саласы ретінде рамығанда оның қанша бастауы аталып жүр.
А) 4 В) 3 С) 2 Д) 5 Е) 6
5. Кудалаева дискурсты нешеге бөліп топтастырады
А) 3 В) 2 С) 4 Д) 6 Е) 5
6. Аллюзивті тақырып дегеніміз не?
А) екі не одан да көп әуендердің бір сәттегі үндестігі В) астарында тұтас нормативті құрылымды немесе, нормативті полифонияны белгілейтін бір-екі сөздер тіркесімімен берілген тақырып С) оқырманның не автордың вертикальды мән-мәтіндік бітімдері Д) Әр сөйлемнің негізінде астырт құрылымда қалыптасқан пропозиция құрылымы Е) кез-келген ұғымды нақты, айқын жеткізу
7. Алдыңғы қатарға тіркесімді талдау тәуелділік синтаксисі семантикалық рол, астыртмәндік құрылым идеялар шықты. Мұндай теорияларға кімдердің зерттеулерінжатқызуға болады?
А) теньер, Холодьевич, азсы, Богданов В) Гивон, Кездиаева, Борботвно С) Ван Дейк, Гумбольдт Бафтик Д) Остин, Черняевская Киврев.
8. Гивон дискурсты-пропозициялар санына қатысты нешеге бөледі.
А) 3 В) 2 С) 4 Д) 6 Е) 7
9. «Дискурс көбіне көп коммуникативті уақиға, коммуникативті акт негізінде толық сипатқа ие болады», - деп тұжырымдаған кім?
А) Барботько В) Ван Дейк С) Чернявская Д) Остик Е) Киврев
10. «Элокзиция» қай тілден шыққан
А) Грек В) Латын С) Орыс Д) француз Е) неміс
№ 8 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Уақыттық өлшемдерді атаңыз
2. Тілдік уақыттың дербес категорияларын сипаттаңыз
3. Хрононимдер және олардың атқаратын қызметі туралы баяндаңыз.
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 8 тақырып бойынша тест тапсырмасы
1. Ресейде шешендердің соттағы сөйлеген сөзінің дамуы қай ғасырда басталды.
А) ХІХ ғ. аяғында В) ХҮІІІ ғ. соңында С) ХІХ ІІ жартысында Д) ХІХ ғ. ортасында Е) ХХ ғ. басында
2. Сөйлемде семантикалық аспектіде белсенді түрде зерттеу қай ғасырда жүзеге асты.
А) ХІХ ғ. 50ж. В) ХХ ғ. 60 ж С) ХҮІІІ ғ. 40 ж Д) ХХ ғ. 70 ж. Е) ХХ ғ. 55 ж.
3. Риторика дегеніміз не?
А) Қазақтың ұлттық табиға басылымының және элементтік өмірінің көрінісі.
В) Сөз арқылы тәрбиелеу Е) тілдегі мәнерлік-көркемдік Д) шешендік өнердің талаптарының бірі Е) Тілдің әдеттегі философиялық түсінігі
4. 1952 ж. шыққан «Дискурс анализ» мақаланың авторы кім?
А) З. Харис В) С.И. Тендик С) В.А. Маслов Д) Ш. Валлы Е) В. Матезюс
5. Мәтін лингвистикасы дегеніміз не?
А) Зерттеу объектісі мәтін болып табылатын тіл білімінін жеке саласы В) Тіл мен қоғамнын өзара байланысын зерттейтін сала. С) Сөйлеу үстінде қолданылатын тілдік емес қосымша құралдарды зерттейтін сала. Д) Сөздік мінез – құлықтып сыртқы жазын зерттейді.
6. Мәтін белгілері:
А) сөз, сөйлем, тіл. В) Байласым, тұтастық,эмотивтілік С) мазмұн, форма, сөз Д) байласым, тұтастық, мазмұн Е) интоноция,имоция, мәнерлеу
7. Мәтін анықтамасы. Ф. Оразбаеваша
А) Коммуникация мен тілдік әрекеттін қосындысы В) Бірдененің не бір істің жайын баяндау С) баспадан жауап күту Д) Ойлау, хабарлау, баяндау, қабылдау, пайымдау пуб/мен байланысты адамдар арасындағы тілдік қатынастың іске асуына негіз болатын қатысымды жүйелі тұлға. Е) Тілдік таңбаның мағыналық және тұлғалық жүйені тізбегі
8. Мәнін мен дискурстың айырмашылығы
А) Мәтін жансыз, дискурс жанды В) Дискурста тіл туындайды мәтінде жанданады.
С) Дискурс жалқы, мәтін жалпы Д) дискурс астырт, мәтін үстірт құрылым Е) мәтін дара, дискурс күрделі
9. Бүркітбаеваның еңбегінде неше ғалымның дискурсқа берілген анықтамасы салыстырылған
А) 20 В) 16 С) 22 Д) 13 Е) 30
20. Т. Гивон дискурсты пропозициялар санына қатысты 2-ге бөледі.
А) монопропозициялы және полипропозициялы В) жанрына қатысты, ақпаратын тасмалдануына қатысты С) жазбаша және ауызша Д) Стиль және жанр Е) монопропозициялы және жанры
№ 9 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Сызықтық және циклдік уақыттың бинарлы оппозициясын сипаттаңыз.
2. Хрононимдердің құрамына қарай түрлерін ажыратып сипаттаңыздар.
3. Дискурстағы уақыттың ұйымдастырылуында хрононимдердің атқаратын қызметін сипаттап, мысалмен дәлелдеңіздер.
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 9 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. А.М. Кудалаева дискурсты неше топқа бөліп қарастырған.
А) 11 В) 12 С) 13 Д) 4 Е) 3
2. Шындық жағдай қайда бейнелннеді.
А) көңілді В) жүректе С) санада Д) сезімде Е) ойда
3. Қазіргі мәтін лингвистикасы немесе дискурсты талдау теориясы және ғылым санасы ретінде дамығанда оның қанша бастауы аталып жүр.
А) 10 В) 11 С) 8 Д) 7 Е) 5
4. Гибонша адамзат дискурсы:
А) аз пропозициялы В) монопрозициялы С) көп пропозициялы Д) шағын пропозициялы Е) жалпы пропозициялы
5. Ойлау, хабарлау, баяндау қабылдау пайымдау құбылыстарына байланысты адамдар арасындағы тілдік қатынастың мүшесі.
А) мәтін В) сөйлем С) мән мәтін Д) мәтін кітапханасы Е) мағына
6. Мәтін лингвистикасының негізгі зерттеу объектісі не жатады?
А) ойлау В) айту С) мәтін Д) сөз Е) мағына
7. Дискурстың ненлісі –
А) сөз В) мағына С) мән Д) мәтін Е) қарым-қатынас
8. Т. Гиван дискурс пропозитсиясын нешеге бөлінеді?
А) 2 В) 3 С) 4 Д) 5 Е) 7
9. Дискурсты: жалқы, нақты деп бөлген ғалым
А) Оразбаева В) Гиван С) Кутлаева Д) Бахтин Е) Кибриг
10. Көп қырлы құбылыс ең алдымен бұл ойлау актісі
А) Интерпратация В) пропозиция С) мәтін Д) полипропозиция Е) монопропозиция
№ 10 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Уақыт категориясын лингвистикада қарастырудың ерекшелігі немен байланысты?
2. «Уақыт-әлемінің тілдік бейнесінің ұлттық құрамдас бөлігі» тұжырымын қалай түсінесіз, өз ойыңызды дәлелдеңіз.
3. Уақыт категориясының этникалық қырын зерттеушілер кімдер?
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 10 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Г.Г. Москальчуктың ұсынған мәтін белгісі А) метроритмикалық құрылым В) ұғымдық құрылым С) байланыстылық Д) прагматикалық контекстің бөлігі Е) экстралингвистикалық
2. Н.Л. Мышкинаның ұсынған мәтін белгісі А) мәтіннің ішкі өміріВ) мәтіннің сыртқы белгісі С) мәтіннің түсінігі Д) аяқталғандық Е) эмоционалды мәндік доминанттың болуы
3. Дискурс онтологиясындағы коммуникацияның интеракциялық моделі қандай принципті ұстанады?
А) субъектарлық В) субъектілік С) объектарлық Д) объектілік Е) аналитикалық
4. Мәтіннің интеракциялық теориясын жасаушы Дж. Мартин ұстанған принциптің саны
А) 5 В) 4 С) 7 Д) 10 Е) 11
5. Дж. Мартиннің ұстанымын қолдап, Г. Браун мен Дж. Юл тілдік қызметтің дихотамиясында қандай функцияларды ерекшеленген?.
А) трансакционалды және интеракционалды В) трансакционалды және дитеракционалды С) трансакциональды және коммуникативті Д) коммуникативті және интеракциональды Е) интеракционалды және дитеракционалды
6. Тілдің интеракционалдық қызметі неге бағытталған А) әлеуметтік және жеке қарым-қатынас білдіруге В) саяси және коммуникацияны анықтауға С) публицистиканы анықтауға Д) адамға сыртқы фактордың әсерін ажыратуға Е) ментальдық қарым-қатынас білдіруге
7. Г. Греектің «кооперация принципіне» жүгіну үшін не қажет?
А) қатысушылардың әлеуметтік статусының теңдігі
В) қатысушылардың әлеуметтік статусының тең еместігі С) қатысушылардың отандастығы Д) қатысушылырдың туыстық қарым-қатысы Е) қатысушылардың ғылыми статустарының теңдігі
8. М. Нистранд көзқарасы бойынша интеракция әлеуметтік рольдердің ауыстырылуы, және ол қайда қарастырылады.
А) жазбаша дискурста В) ауызша дискурста С) мәтінде Д) мәтін бөлігінде Е) локальды дискурста
9. М. Нистрандша әлеуметтік – интеракциональды жазбаша қарым – қатынастың моделі
А) автор – мәтін – оқырман В) автор – мәтін С) автор – оқырман – мәтін Д) мәтін – автор оқырман Е) автор – оқырман
10. С. Пойнтонның ұсынысы бойынша әлеуметтік қарым-қатынас пен жақындық өлшемі
А) контант В) аффект С) билік Д) акт Е) туыстық
№ 11 тақырып бойынша үй тапсырмаларының мәтіні
1. Сіздіңше, уақыт категориясының тілде және сөйлеуде көрінуінің айырмасын қалай түсіндіруге болады?
2. «Уақыт әр халықта өздеріне сай тілдік айтылыммен таңбаланады, бекітіледі» деген тұжырымға өзіңіздің тарапыңыздан мысал жинап, соған сүйене отырып дәлелдеуге тырысыңыздар. Мысалы, бие сауым уақыт, сүт пісірім уақыт түсінігіндегі бие сауым, сүт пісірім бірліктерінің жұмсалу себептерін айқындаңыз.
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 11 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Дискурс ақпаратты тасымалдау құралдарына байланысты қандай түрге бөлінеді?
А) монопропозициялы В) жалпы, жеке, нақты С) сабақ, сот, әңгіме Д) ауызша, жазбаша, интернет Е) әдеби, кғөсем сөз, ғылыми
2. Штамп сөздер дегеніміз қандай сөздер?
А) Көркем сөз В) Іс-әрекетті басшылыққа алатын сөздер С) белбиелілігін жоғалтқан сөздер Д) шешендік сөздер Е) ресми стильде жиі қолданылады.
3. Пропозиция дегеніміз не?
А) Дискурстың өндірілуі мен қолданылуы В) Дискурстың коммуникативтік қамтамасыз етілуі С) Дискурстың өмір сүру формалары Д) Мәтін мен коммуникацияның қосындысы Е) Ақпараттың алғашқы хатталуы
4. Дискурсты жалпы, жеке, нақты деп топтастырған жиым.
А) Т. Гиван В) А.Н. Кудалаева С) А.Е. Кибрик Д) Т. Вандиек Е) М.М. бахтин
5. Сөйлеудегі дауысты немесе дауыссыз дыбыстарды айтуға қатысты кідіріс не деп аталады?
А) қайталаулар В) фольстарттар С) коррекциялар Д) кизетация Е) ойдың ілгерілеушілігі
6. Жанрына байланысты дискурс типологиясының түрін көрсетіңіз.
А) нарративті дискурс В) бірыңғай типті дискурс С) жалпы дискурс Д) монопропозициялы дискурс Е) танымдық дискурс
7. Айтылымды не мәтінді түсіну нәтижесінде пайда болған күй
А) дискурстық ансамбль В) пропозиция С) интерпретация Д) трансанция Е) предикат
8. «Менжазбаймын өлеңді ермек үшін» сөйлемдегі предикатты анықтаңыз.
А) мен В) жазбаймын С) ермек үшін Д) өлеңді жазбаймын С) өлеңді
9. Ауызша дискурстың кіші бірлігін көрсетіңіз.
А) коммуникативтік эпизод В) фрагмент С) мәтін Д) оқиға Е) айтылым немесе фраза
10. Лингвистикада антанттарды басқаша қалай атайды.
А) заттың өзгермелілер – тершалар В) пропозициялық функция С) функтор Д) предикат Е) интерпретация
№ 12 тақырып бойынша үй тапсырмасы мәтіні.
1 Дейксис терминіне сипаттама беріңіз.
2 Дейксистің түрлерін жеке-жеке сипаттаңыз.
3 Дейксистің зерттелуіне қатысты пікірлерге тоқталыңыз.
4 Өз қалауыңызша бір жазбаша дискурс үзіндісін таңдап, ондағы дейксистерге сипаттама беріңіз.
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 12 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Сөйлеу жанрының материалды жүзеге асуы
А) дискурстық ансамбль В) тілдік тұлға С) дискурстың өмір сүру формалары Д) дискурстың ком-к қамтамасыз етілуі. Е) Дискурстың өндірілуі мен қолданылуы
2. Қай ғалымның көрсетуінше жазба және баспа дискурстарда жазушы, мәтін, оқырман тікелей әрекетеспейді?
А) Карлинский В) Сусов С) Герасимов Д) Петров Е) Вандиек
3. Т. Гивон дискурсты пропозициялар санына қатысты 2-ге бөледі.
А) монопропозициялы және полипропозициялы В) жанрына қатысты, ақпаратын тасмалдануына қатысты С) жазбаша және ауызша Д) Стиль және жанр Е) монопропозициялы және жанры
4. А.М. Кудалаева дискурсты неше топқа бөліп қарастырған.
А) 11 В) 12 С) 13 Д) 4 Е) 3
5. Шындық жағдай қайда бейнелннеді.
А) көңілді В) жүректе С) санада Д) сезімде Е) ойда
6. Қазіргі мәтін лингвистикасы немесе дискурсты талдау теориясы және ғылым санасы ретінде дамығанда оның қанша бастауы аталып жүр.
А) 10 В) 11 С) 8 Д) 7 Е) 5
7. Гивонша адамзат дискурсы:
А) аз пропозициялы В) монопрозициялы С) көп пропозициялы Д) шағын пропозициялы Е) жалпы пропозициялы
8. Ойлау, хабарлау, баяндау қабылдау пайымдау құбылыстарына байланысты адамдар арасындағы тілдік қатынастың мүшесі.
А) мәтін В) сөйлем С) мән мәтін Д) мәтін кітапханасы Е) мағына
9. Мәтін лингвистикасының негізгі зерттеу объектісі не жатады?
А) ойлау В) айту С) мәтін Д) сөз Е) мағына
10. Дискурстың желісі –
А) сөз В) мағына С) мән Д) мәтін Е) қарым-қатынас
№ 13 тақырып бойынша үй тапсырмасының мәтіні
1. Тақырыптағы уақыт семантикасының көрінісін сипаттаңыз.
2. Ассоциативтік ақпарат пен концептуалды ақпараттың бір-бірінен айырмасы қандай екенін баяндаңыз.
3. Дискурстағы уақыт категориясын бейнелейтін етістік қызметтеріне тоқталыңыз.
4. Ретроспекция мен проспекция түсініктеріне тоқталыңыз.
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 13 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Пропозицияның негізгі болып саналатын сөз қалай аталады.
А) Актант В) шындық жағдаят С) предикат Д) субъект Е) объект
2. Оқырманның туынды тақырыбын қабылдауы мен түсінуі өзінде бар білілыс жаңа материалдың сәйкестелуі қандай уәжге жатады.
А) Прототивтік В) Икондық С) тілдік үнемдеу Д) Сандық біліміне белгілеу Е) Айырықшалау
3. Астарында тұтас наративтік құрылымды, наративтік панифонмен бейнелейтін біркелкі сөздер тобы қалай аталады?
А) мәтін В) Аммозиипті тақырып С) Ойлау Д) Жай тақырып Е) Наративті құрылым
4. Полифония дегеніміз не?
А) Көп сөздердің үндестігі В) Көп әуендер үндестігі С) Көп әріптер біркелкілігі Д) Автор дүниетанымы Е) Оқырман ойы.
5. Сөйлеудегі дауысты немесе дауыссыз дыбыстарды айтуға қатысты кідіріс не деп аталады?
А) қайталаулар В) фольстарттар С) коррекциялар Д) кизетация Е) ойдың ілгерілеушілігі
6. Жанрына байланысты дискурс типологиясының түрін көрсетіңіз.
А) нарративті дискурс В) бірыңғай типті дискурс С) жалпы дискурс Д) монопропозициялы дискурс Е) танымдық дискурс
7. Айтылымды не мәтінді түсіну нәтижесінде пайда болған күй
А) дискурстық ансамбль В) пропозиция С) интерпретация Д) трансанция Е) предикат
8. «Менжазбаймын өлеңді ермек үшін» сөйлемдегі предикатты анықтаңыз.
А) мен В) жазбаймын С) ермек үшін Д) өлеңді жазбаймын С) өлеңді
9. Ауызша дискурстың кіші бірлігін көрсетіңіз.
А) коммуникативтік эпизод В) фрагмент С) мәтін Д) оқиға Е) айтылым немесе фраза
10. Лингвистикада антанттарды басқаша қалай атайды.
А) заттың өзгермелілер – тершалар В) пропозициялық функция С) функтор Д) предикат Е) интерпретация
№ 14 тақырып бойынша үй тапсырмасы мәтіні
1. Дискурс құрылымына әсер ететін факторларға сипаттама
2. Полилог дегеніміз не?
3. Когеренттілік пен когезия терминдерінің қазіргі лингвистикадағы мәнін түсіндіріңіз
4. Дискурс бірліктері түсінігі
5. Дискурс типологиясына негіз болатын өлшемдер
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 14 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. 1 Бір үдіріске қатысушылардың өзара тығыз байланыстылығы мен бір –біріне ықпал етуі А) интеракция, интерактивті В) коммуникация Д) интермәтін С) интеграция е) талдау
2. Мәтінді зерттеуші З.Д. Попова мәтін зерттеудің неше аспектісін көрсеткен А) 3 В) 4 С) 2 Д) 5 Е) 7
3. З.Д. Попованың көрсетіп жүрген аспектілерін көрсетіңіз
А) мәтін синтаксисі, мәтін семантикасы, мәтін прагматикасы В) мәтін семантикасы, мәтін прагматикасы, мәтін лексикасы С) мәтін синтаксисі, мәтін стилистикасы, мәтін лексикасы Д)
мәтін синтаксисі, мәтін семантикасы, мәтін стилистикасы Е) мәтін лексика-стилистикасы, мәтін лингвистикасы, мәтін синтаксисі
4. Мәтіннің белгісі (И.Р. Гальперин бойынша) – А) аяқталғандық В) шашыраңқылық С) бөлшектік Д) аяқталмағандық Е) сәйкессіздік
5. Дискурс аясында шындық болмыс пен тіл арасын байланыстыратын аралық буын – А) интермәтін В) мәтін С) текст Д) концепт Е) делотат
6. Р. Водактың әлеуметтік тарихи әдіс сипатында қолданып, қалыптастырған талдау түрі – А) дискурсты сыни талдау В) дискурсты когнитивті талдау С) контенкт – талдау Д) Интеракциялы талдау Е) Риторикалық талдау
7. ХХ ғ. 80 жж. «қарым-қатынас» түсінігіне синонимдес түсінік?
А) коммуникация В) қоғам С) интернационализм Д) дискурс Е) белгі
8. Рухани және материалды әлемдегі объектілердің байланысу амалы – А) коммуникация В) интеракция С) онтологиялық дискурс Д) дискурс Е) дифференциация
9. Ақпаратты шартты белгілер жүйесінде беру А) кодтау В) байымдау С) символдау Д) жүйелеу Е) белгілеу
10. Кодты керісінше, қайта құру – А) декодирования В) кодтау С) антикодтау Д) интер кодтау Е) байымдау
№ 15 тақырып бойынша үй тапсырмасы мәтіні
1. Монопропозициялы дискурс дегеніміз не?
2. Полипропозициялы дискурстың ерекшелігі
3. Тілдің екі негізгі осі туралы түсінік
4. Предикацияның дискурстық байланысы
Негізгі әдебиеттер:
1. Садирова К. Қ. Көп пропозициялы дискурс: оқу құралы. - Ақтөбе, 2008.
2. Бүркітбаева Г.Г. Текст и дискурс. Алматы, 2007.
3. Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. Алматы, 1998.
4. Садирова К.Қ. Қазақ тіліндегі көп пропозициялы дискурстың құрылымдық негіздері. Ақтөбе, 2008.
Қосымша әдебиеттер
1. Маслова В.А. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http//angcenter.ru/inde.
2. Құрманова Б.Ж. , Мухлис К. Текст теориясы және текст талдау әдістемесі. Алматы, 2000.
№ 15 тақырып бойынша тест тапсырмалары
1. Астарында тұтас наративтік құрылымды, наративтік панифонмен бейнелейтін біркелкі сөздер тобы қалай аталады?
А) мәтін В) Аммозиипті тақырып С) Ойлау Д) Жай тақырып Е) Наративті құрылым
2. Полифония дегеніміз не?
А) Көп сөздердің үндестігі В) Көп әуендер үндестігі С) Көп әріптер біркелкілігі Д) Автор дүниетанымы Е) Оқырман ойы.
3. Мәтін ойлау, хабарлау, баяндау, қабылдау, пайымдау құбылыстарымен байланысты адамдар арасындағы тілдік қатынастың іске асуына негіз болатын қатысымдық жүйелік тұлға деп анықтама берген ғалым кім?
А) С. Оразбаева В) Д. Әлкебаева С) А: Жұбанов Д) С. Мусаев Е) М. Серғалиев
4. Пропозиция дегеніміз не?
А) ең алдымен ойлау актісі В) мәтінге лингвистикалық талдау жасау С) айтылым арқылы тасымалданатын ақпаратты алғашқы хаттау құралы Д) Дискурстың қарапайым бірлігі
5. Пропозициялы құрылым неден тұрады?
А) айтылым немесе фраза В) эпизот немесе прагмент С) прототип Д) жағдаяттан Е) предикат және актанттардан
6. Сөйлеудегі дауысты немесе дауыссыз дыбыстарды айтуға қатысты кідіріс не деп аталады?
А) қайталаулар В) фольстарттар С) коррекциялар Д) кизетация Е) ойдың ілгерілеушілігі
7. Жанрына байланысты дискурс типологиясының түрін көрсетіңіз.
А) нарративті дискурс В) бірыңғай типті дискурс С) жалпы дискурс Д) монопропозициялы дискурс Е) танымдық дискурс
8. Айтылымды не мәтінді түсіну нәтижесінде пайда болған күй
А) дискурстық ансамбль В) пропозиция С) интерпретация Д) трансанция Е) предикат
9. «Менжазбаймын өлеңді ермек үшін» сөйлемдегі предикатты анықтаңыз.
А) мен В) жазбаймын С) ермек үшін Д) өлеңді жазбаймын С) өлеңді
10. Ауызша дискурстың кіші бірлігін көрсетіңіз.
А) коммуникативтік эпизод В) фрагмент С) мәтін Д) оқиға Е) айтылым немесе фраза
Негізгі әдебиеттер:
Пайдаланған әдебиеттер
1 Чейф У.Л. Значение и структура языка. Перевод с английского Г.С.Щур. М., 1975.
2 Сыздықова Р., Шалабаев Б. Көркем тексті лингвистикалық талдау. Алматы, 1989.
3 Шатин Ю.В. Три вектора семиотики. Дискурс. 1996. № 2.
4 Гиздатов Г.Г. Когнитивные модели в речевой деятельности: типология и динамика. Автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора филологических наук. Алматы, 1998.
5 Төреқұлов Н. Қанатты сөздер. Алматы, 1977.
6 Структура художественного текста. http: // lotmania Tatartuensia.html.
7 Кравченко А.В. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http // angcenter.isea.ru/inde[.files/Paqe652.htm
8 Құнанбаев А. Шығармалар.ІІ томдық. ІІ том. Алматы, 1968.
9 Қарсыбекова Ш.П. Қазақ тіліндегі мақал-мәтелдерді таптастырудың этнолингвистикалық принциптері. Филолгия ғылымдарының кандидаты дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты. Алматы, 2004.
10 Мұқанов С. Әңгімелер. Алматы, 1983.
11 Сыздық Р. ХУІІІ-ХІХ ғ.ғ. қазақ әдеби тілінің тарихы. Алматы, 1984.
12 Досмұхамедов Х. Аламан. Алматы, 1991.
13 Кравченко А.В. Когнитивная лингвистика сегодня: интеграционные процессы и проблема метода. http // angcenter.isea.ru/inde[.files/Paqe652.htm
*Қосымша әдебиеттер
14 Маслова В.А. Когнитивная лингвистика. Минск, 2004.