Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы 7- класс. «Атамұра» -2003


/ Ақ Орда билеушілерінің Алтын Ордадан бөлініп, жеке мемлекет болу үшін күрес жүргізуі 2/



бет16/44
Дата25.01.2023
өлшемі1,36 Mb.
#62955
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   44
1/ Ақ Орда билеушілерінің Алтын Ордадан бөлініп, жеке мемлекет болу үшін күрес жүргізуі
2/ Ақ Орда хандарының Алтын Орданың ішкі істеріне белсене араласуға әрекет жасауы
3/ Ұрұс ханның және оның ұрпақтарының Әмір Темірге қарсы күрес жүргізуі
1428ж.Шығыс Дешті Қыпшақтағы билік Жошының Шайбнаи әулетінің ұрпағы Әбілқайыр ханға тиеді
● Ақ Орда өмір сүруін тоқтатады
●Ақ Ордада оғлан атағына ие болды –ұлыс билеушілері

Тоғылық –Темір –мұсылман дінін мемлекеттік дін ретінде қабылдайды
Тоғылық –Темір бұйрығы бойынша басына сәлде тақпағандарға қатаң шара қолданған және бұл ханның кезінде бір күнде Моғолстанда 160 мың адам ислам дінін қабылдаған.
1360-1361ж.Мауараннахрға 2 рет жорық жасап,баласы Ілияс –Қожаны Мауараннахр тағына отырғызады
● «Батпақ шайқасы» -1365ж.22 маусымда Әмір Темір мен Ілияс –Қожа арасында болды, екі жақтан 10 мыңға жуық адам қаза тапқан
●Ілияс –Қожа Самарқанды ала алмайды және тартыстан қаза табады
●Моғол хандығында билікті дулат тайпасының атақты әмірлері Қамар ад –дин мен інісі Шамс ад –дин жүргізген
●Қамар ад-дин Тоғылық –Темірдің соңғы ұрпағы Қызыр –Қожаны хан тағына отырғызады
●ХІV ғ.аяғында Әмір Темір Моғолстан жеріне бас көтертпей ауыр жорықтар жасайды және алғашқы жорығы 1371-1372ж. болды
●Әмір Темірдің екінші жорығы -1375-1377ж. Оңтүстік Қазақстан арқылы жүріп, Жетісудан Шарын өзеніне дейін жетеді және Қамар ад –динмен шайқасып, оны жеңеді
1380-1390ж.Әмір Темір бірнеше жорық жасайды және бұл жорыққа 120 мың адаммен аттанған
Қызыр –Қожа Темірге тәуелділігін мойындаған
Мұхаммед хан кезінде ғана Темір ықпалынан құтылады (1408-1416ж)
1425ж.Ұлықбек Моғолстанға жорық жасайды
●Моғол шонжарлары Уәйісті хан сайлайды
1428ж.Уәйіс қайтыс болып, балалары Жүніс пен Есен –бұға арасында таққа талас басталады
1433-1462ж. Есен –бұға хан болады
1462-.Есен –бұға қайтыс болып, билікке Жетікентте билік құрып отырған Жүніс келеді
●Моғолстан хандығы Жүніс ханның немересі Абд ар –Рашид кезінде ыдырай бастайды
●Моғолстанға Әмір Темір 10 шақты рет жорық жасайды
●Моғолстанда этносаяси үйсіндердің орнына уақытша аталған тайпалар –дулаттар болды
●Моғолстанда дулат тайпасының мұралық лауазымы жоғары болды –ұлысбегілердің
1482-1485ж.Жүніс хан басып алған қалалар- Ташкент,Сайрам
●ХVІ ғ.ортасында Моғолстан ыдырап, оның Жетісу аймағы Қазақ хандығы құрамына енеді

Шаруашылығы

●Алтын Ордада көшпелі мал өсірушілерден салық ретінде мал басынан алынды 10/1 көлемі алынды
●алтын Орданың негізгі тілі -қыпшақ

●Сығанақ маңы диқаншылық пенжартылай көшпелі мал шаруашылығына қолайлы болды
Сығанақ –Шығыс Дешті Қыпшақ пен Орта Азия арасындағы басты сауда орталығына айналды
●Ақ Орда халқының басым бөлігі жергілікті түрік тілдес халықтардан тұрған

●Отырықшы мал,егін шаруашылығы





§ 25, 26





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет