Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы 7- класс. «Атамұра» -2003



бет21/44
Дата25.01.2023
өлшемі1,36 Mb.
#62955
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   44
Саяси жағдайы
Саяси жағдайы
Әбілқайыр
хандығы

●Өзбек ұлысы немесе әбілқайыр хандығы 92 ру –тайпадан тұрған

●Тарихшы Рузбихан : «бұл хандық үш халықтан –шайбанилерден,қарақалпақ-


тардан,қазақтардан тұрды.Олардың ішінде ең көбі және ержүректері қазақтар» деп жазған
●ХV ғ.40-ж.Балқаш өңірін терістік жағын өзіне қосып алды
1431 ж.Тоқа –Темір ұрпақтары мен Әбілқайыр арасында Екіретүп шайқасы болады
●Орда –Базарды бағындырып, өзіне астана етеді,оған дейінгі астанасы Тура

-------------------------------------------------
Әбілқайыр хандығы (жалғасы)

1446ж.Мұстафа хан мен Әбілқайыр арасында Атбасар шайқасы болады


●Атбасар жеңісінен кейін Сырдария мен Қаратау аймағындағы Сығанақ,Аркөк,Созақ,Аққорған, Үзкент қалаларын басып алады
●Сығанақты өзінің астанасы етеді
1446ж.Самарқанды басып алады
1456-1457ж. Әбілқайыр мен Үз-Темір тайшы бастаған ойраттармен Сығанақ түбінде шайқас болады.
●Бұл жеңіліс Әбілқайырдың беделтүсірді

-----------------------------------------------
Әбілқайыр хандығы (жалғасы)

●Өзіне бағынбай бөлініп,Жетісу аймағына, Моғол хандығына көшкен Жәнібек пен Керей сұлтандарды жазалауды ұйғарады


1468ж.Моғол хандығына қарсы жорыққа шыққанда Алматы маңы, Аққыстау деген жерде қайтыс болады
Әбілқайыр Сығанақ маңындағы Көккесенеде жерленген
Қазақ хандығының құрылуымен Әбілқайыр ұрпақтары Шығыс Дешті Қыпшақта билік жүргізу құқығынан айырылады

§ 29. ХІV - ХV ғ. Қазақсатнның экономикалық жағдайы



Мал шаруашылығы

Егіншілік

Қалалар

Қолөнер

Зергерлік кәсіп

Әйнек жасау

●ХІІІ ғ.аяғында ауыл шаруашылығы қайта жандана бастады
●Оңтүстік Қзақстанда отырықшы жер шар.,Оңтүстік –шығыста (Жетісуда) жартылай лтырықшы мал шар. дамыды
●Батыс және Солтүстік Қазақстан аймағында жартылай көшпелі мал шар. дамыды
●Жетісу аймағында көшіп –қону бағыты 100-150 км.болды
●Жартылай отырықшы мал шар.Жетісу аймағында дамыды
●Көшпелі мал шар.Шығыс Дешті Қыпшақтың (Орталық және Солтүстік Қазақстан), Батыс Қазақстан тұрғындарына тән.Бұл аймақтың көшу бағыттарының ара қашықтығы 800-1000 км. тұрақты қыстау-
ларда 3-4 айдан артық отырмаған.

●Егіншілік Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік –шығыс өңірінде дамыды
●ХІІІ ғ.2-ж.қайта жандана бастады
●Сырдария, Арыс өзендері бойында жақсы дамыған
●Егін шаруашылығы орталығы болды-- Йасы,Сауран,Отырар
●Темір берген вақф –грамотасы бойынша «екі көш жер» берілген (көш –бір маусымда пар өгіз жегіп өңдеуге болатын егістік жер аумағы)
●Тараз маңында суармалы егіншілік орталығы болды
●Егін шаруашылығы
Жетісу аймағында тарады

●Монғол шапқыншы-
лығының зардабы зор болды
●Жетісу аймағында 200 –ден астам елді мекендер болса,шап-
қыншылықтан кейін


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет