Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы 7- класс. «Атамұра» -2003


-ға жуық қала мен қоныстар қалған. ●1269ж.Талас



бет22/44
Дата25.01.2023
өлшемі1,36 Mb.
#62955
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   44
20-ға жуық қала мен қоныстар қалған.
1269ж.Талас жағасында құрылтай өтіп,белгіленген салықтан артық салық жинауға тиым салған заң қабылданды
●Йасы,Отырар,Құмкент,
Созақ қалалары жандана
бастады
●Қалалық өмірдің дамыған кезі –Ақ Орда
хандары Сасы Бұқа,
Ерзен,Мүбәрак,Шымтай-
лар кезінде болды

●Қолөнердің басты саласы –қыштан ыдыс жасау болды
●Отырарда шеберхана-
лардың көлемі 2 га.
●ХІІІ ғ.2-ж.Сыр бойы қалаларда кірпіш күйдіру кәсібі дамыды
●Қола,мыстан түрлі бұйымдар жасады

●Отырар маңында
зергерлік кәсіп жақсы
дамыды
●Көмбеден табылған
әшекей бұйымдар ішінде сұрау белгісі тәрізді «3» саны сияқты шекеліктер,
көп қырлы ауыр сырғалар бар

●Отырар,Тараз қалаларында әйнек жасау Х-ХІ ғ.белгілі
●Әйнектердің алуан
түспен жасалған

§ 33. Қазақстанның ХІV – ХV ғ. сәулет өнері

Сәулет өнері

Арыстан баб кесенесі

Қожа Ахмет Йассауи кесенесі

Алаша хан кесенесі

Көккесене

●Сәулет өнері Қазақстанда Х-ХІІ ғ.Қарахан мемлекеті-
Нің кезінде өркендей бастады
ХІV – ХV ғ. ірі архитектуралық құрылыс жүйелері салына бастады
●Бұл кезде салынған тамаша кесенелер қатарына –Қожа Ахмет Йассуаи, Арыстан баб, Көккесене, Алаша хан,Дәуітбек, Тектұрмас кесенелері жатады
ХІV – ХV ғ. сәулет өнерінің жаңа үлгілері қалыптаса бастады
●Ғимарат төбесін жабуда пайда болған жаңалық-күмбез –шатырдың шығуы
●Бұл кезеңдегі кесенелерді
сапалы материалдардан салды



Арыстан баб кесенесі Отырар қаласының батыс жағында 3 км жерде, Сырдария өзеніне жақын орналасқан.
●Аңыз бойынша Арыстан баб VІІ-VІІІ ғ. өмір сүрген.
Қожа Ахметтің рухани ұстазы болған
●Құлап қалған кесенесін Әмір Темір ХІV ғ.қайта салғызыпты.
●Кесене 2 бөлмеден тұрады,ортасында дәлізі бар
●Негізгі бөлмелердің төбесі күмбезбен көтерілген.
●Кесене ХІХ ғ.бірнеше жөндеуден өткен.



ХІV – ХV ғ Әмір Темір бұйрығымен салынған
●Тамаша сәулет өнерінің туындысы
Қожа Ахмет –ислам дінінің көрнекті өкілі, уағыздаушы,әрі ақын.
●Кесене Түркістан қаласының дәл ортасында
●Кесенені салуға Әмір Темір 1397 жылы бұйрық берген.
●Күмбезді салудағы басты мақсат –Қожа Ахметтің мұсылмандар арасындағы зор беделі арқылы оны пір тұтушылардың сеніміне ие болып, өз жағына тарту болды
Кесененің аумағы -46,5*65,5 м.
Биіктігі – 37,5 м.
●Кесене 35 бөлмеден тұрады
●Залдың ортасында 1399 жылы жасалған үлкен тайқазан бар.
●Бөлмелердің ішіндегі негізгісі – кітапхана.
●Басты бөлмеде Ахмет Йасауидың мүрдесі қойылған
●Күмбездің барабандарын айналдыра араб жазуы бар.

ХІV – ХV ғ.арасындағы сәулет өнерінің басты бір ескерткіші
●Күмбез Ұлытау ауданында-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет