Основы молекулярной генетики



бет2/11
Дата18.04.2023
өлшемі0,88 Mb.
#83778
түріҚұрамы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

Триплетный код

ГЕН

  • Қазіргі уақытта ген терминінің түпнегізінде ДНҚ жатыр, в котором в триплетной последовательности закодирована информация на первичную структуру конкретного белка.
  • Ген бастапқы триплеттен басталып "стоп« триплеттен аяқталады.
  • Адам көп белгіге ие-мысалы:қан тобы,көздің түсі,сүйек құрылымы,гормондық фоны,мінезі, әрбір хромосомада осыншама белгіге жауап беретін гендер орналасқан.

РНК құрылысы

  • РНҚ-ның ДНҚ айырмашылғы көп бөлігінде жалғыз тізбекті болып келеді.
  • РНҚ түрлері- тасымалдаушы (тРНК), рибосомалық(рРНК) и ақпараттық, немесе матрицалық РНК (мРНК)
  • РНҚ барлық түрі,ДНҚ бір тізбегінің көшірмесі болып келеді.
  • Жасушадағы м-РНҚ кодтық элементі т.б гендік ақпаратты тасымалдаушы,сонымен қатар ДНҚ-дағы тәрізді,кодон деп аталатын нуклеотид триплеттері атқарады.
  • Жасушадағы т-РНК триплет нуклеотидтерін антикодон деп атаймыз.

мРНК құрылысы

  • Матрицалық ДНК нмесе ақпараттық ДНК барлық РНҚ құрамының 3-5 % құрайды.
  • Бұл бір тізбекті жасуша,транскриция нәтижесінде ДНҚ молекуласының бір тізбегінен құралады.
  • Жетілген м-РНК молекуласының кодтық элементі сонымен қатар гендік ақпаратты тасымалдаушы ДНК-дағы тәрізді,нулеотид триплеттерін-кодон деп атаймыз.
  • м-РНК екіншілік құрылымы-доға тәрізді иілген болып келеді,ал үшіншілік құрылым-бір шарғы жіп тірізді болып келеді,
  • Вторичная структура мРНК - изогнутая цепь, а третичная подобна нити намотанной на катушку,т-РНК рөлі ақпаратты тасымалдау.
  • М-РНК көп бөлігі жасушада азаған уақыт ғана өмір сүреді.
  • Мысалы:бактерия жасушаларында бұл уақыт бірнеше минуттармен ғана есептеледі,эритроцит жасушаларында гемоглобин синтезі кезінде бірнеше күнге созылуы мүмкін.

Рибосомалық РНҚ

  • Рибосома массасының 80% р-РНҚ-дан тұрады,ядрошықта жоғары метилденген рибосомалық РНҚ-ның рибосомалық белоктармен бірге жинақталуы жүреді.
  • Молекулалақ массасына байланысты р-РНҚ үш типі ажыратылады: 28S-рРНК, 18S-рРНК, 5S-рРНК. Р-РНК реттілік негізі барлық организімдерде бірдей-бактериялардан басталып жоғаргы өсімдіктермен жануарларда.
  • Р-РНК екіншілік құрылымы шиыршықталған бір тізбекті полинуклеотидті бөліктерге ие.
  • Белоктармен байланысу арқылы,р-РНК улкен және кіші суббірлікті құрылым түзеді.(р-РНК клубок формасына ие болып оған рибосома белоктары тізбектеліп орналасады)


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет