Открытая книга в библиотеке

Аяқ сүйектері

Ортан жілік адам денесіндегі ең ірі сүйек. Оның жілік басы, мойны, денесі болады. Бала туғаннан кейін алғашқы 5 жылда ортан жілік тез өсе бастайды да, 5-9 жас арасында қыздардың ортан жілігі жылдан жылға баяулап, ер баланың жілігі бір қалыпты баяу өседі. Ортан жілік 18-20 жаста өсуін тоқтатады.

Асықты жілік пен шыбығы қыздарда 16-17, жігіттерде 19-20 жасқа дейін өседі.

Аяқ басы сүйектері тілерсек,табан және бақай сүйектері бөлімдерінен тұрады.Тілерсек сүйектері балтыр мен табан сүйектерін жалғастыратын жеті сүйектен:топай,өкше,қайық,текше пішінді және сына тәрізді үш сүйектен тұрады. Табан сүйектерінің саны бесеу.Бақай сүйектерінің 1-ші бақай сүйектері 2 башпайдан ,қалған 2-5-шілері 3 башпайдан құралған.Табан сүйектерінің негізі,денесі жэәне басы болады.Башпай сүйектері де дәл сондай бөлімдерден құралған.

Бұлшық ет-тірек-кимыл жүйесінің белсенді бөлігі. Жануарлар ағзасының өсімдіктер әлемінен бір айырмашылығы — қимыл қызметін атқаратын бұлшық еттердің болуы. Бір орыннан екінші орынға ауысу, қауіп-қатерден кұтылу, сонымен бірге денедегі барлык мүшелердің жұмыс істеуі, адамдардың бір-бірімен тілдесуі бұлшық еттердің жәрдемімен атқарылады.

Бұлшық ет түрлері

• Бірыңғай салалы бұлшық ет

• Көлденең жолақты бұлшық ет

• Жүрек бұлшық еті

• Денемізді тік бағытта ұстайды

• Қимыл-қозғалысқа келтіреді

• Қорғайды

• Көкет (диафрагма) кеуде қуысын құрсақ қуысынан бөледі

• Көз алмасынның қозғалуын,

• Жұту, шайнау

• Қабырғааралық бұлшық еттер тыныс қозғалыстыратын қамтамасыз етеді.

Қорытынды

Қорытындылай келе бұл тақырып бойынша трек-қыймыл аппараттары жайында көптеген бәліметтермен таныс болдық. Атап айтар болсақ—трек-қыймыл аппараты кеңістікте қозғалу мүмкіндігі мен ағзаның ішкі мүшелерінің қорғанысын қамтамасыз ететін, оған тірек болатын, ағзаға пішін беретін, қаңқа түзуші құрылымдар кешені, адамның қозғалыс аппараты болып саналатындығы жайында және қаңқаның құрылысы,

омыртқалардың ерекшеліктері, көкірек қуысы сүйектері,

бұлшықеттердің құрылысы мен қызметі толықтай дерлік танысып шықтық.

Пайдаланылған әдебиеттер

• Р.И. Айзман, Н.Ф. Лысова. Возрастная физиология и психофизиология: Учебное пособие/-М.:ИнфраМ,2018.-80c. http://bookash.pro/ru/book/185409/anatomiya-i-vozrastnaya-fiziologiya-2-e-izd-per-i-dop-uchebnik-dlyaakademicheskogo-bakalavriata-an

жүктеу/скачать 4,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: