Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015


Денсаулы* са*тауды' 4леуметтік-экономикалы*



Pdf көрінісі
бет53/177
Дата26.04.2023
өлшемі1,31 Mb.
#87199
түріОқулық
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   177
Байланысты:
Медицина әлеуметтануы. Решетникова

2.4.3. Денсаулы* са*тауды' 4леуметтік-экономикалы* 
тиімділігі
Денсаулы сатау мір сру шін олайлы жа дай тудыратын леу-
меттік-экономикалы секторды бір б лігі болып табылады да, мате-
риалды емес ндіріске
1
жатып, мынадай ызметтер атарады:
леуметтік ба ыттал ан ызмет (ызмет к рсетудегі масат — 

адамны ажеттіліктерін ана аттандыру);
1
Материалды емес ндіріс — б"л ызмет к рсету ебегіні саласы, онда экономикалы 
атынастарда материалды жне материалды емес ызметтер ндіріледі, сонымен атар, 
леуметтік ызметтерді т"тыну.


2.4. Медицина леуметтік институт ретінде 
113
ндіру мен ызмет к рсетуді т"тынуды уаытыны сйкестігі 

(т"тынушы ызметті сапасы мен ажеттілігін тек ана т"тын ан 
со ба алай алады);
ызметтерді сатау жне тасылмалдауды ммкін еместігі;

ндіруші мен ызмет к рсету арасында ы байланыс (ызмет к р-

сету рдісінде т"тынушы мен ндіруші арасында жеке байланыс 
жзеге асады).
Денсаулы сатау материалды емес ндіріс сияты 2 негізгі ас-
пектіге ие: леуметтік жне экономикалы. Денсаулыты сатау а жне 
ны айту а ба ыттал ан денсаулы сатау жйесіні ж"мысы зіні е-
бек заты (науас) жне ебек "ралынан (медициналы "ралдар) т"-
рады. Денсаулы адамны б лінбейтін байлы ы, сондытан науастар 
мен медициналы ебекті жиынты ы денсаулыты индивидуалды, 
леуметтік-топты жне о амды дегейде ндіруші "ралы болып 
табылады. Денсаулы ндірісі баса ндіріс салалары сияты оны т"-
тыну а ба ыттал ан. Денсаулыты т"тыну — кез келген адамны жне 
о амны шынайы мірі.
Материалды емес ндіріс — ол ебек ызметіні сферасы, о ан 
экономикалы т"р ыдан материалды, сонымен атар, материалды 
емес ызметтер де кіреді жне леуметтік ызметтерді пайдалану про-
цестерін "йымдастырады.
Денсаулы адамны ебекке "лшынысыны ал ашы трткісі, кез 
келген ксіби ызметті себебі ебекке абілетті, мыты денсаулы 
к рсеткіштеріне ие, о амны ебек потенциалы денсаулы сатауды 
леуметтік-экономикалы миссиясы болып табылады.
ал ан денсаулы сатау ызметтері
1
негізінен о амды игіліктер-
ге
2
жатады жне мынадай "рылымдары бар:
1
ызмет — материалды емес формада танылатын жне тек ызмет к рсету уаытында 
пайдаланылатын игілік. 
2
Игiлiк — адамды барлы мірлiк ажеттiлiктерiн ана аттандырады, пайда келеді, ра-
хата б лейді. Игіліктер таби ат туындылары ана емес, адам ебегіні де жемісі: оны 
материалды ажеттіліктерін ана аттандыру а ызмет етеді; бірінші (мысалы, су, жабайы 
сімдіктер жне басалары) ажеттіліктер деп аталады, екіншілері, я ни, адам ебегіні 
туындысы — "ндылытар. Материалды емес игіліктер — мір, денсаулы, абырой, жеке 
баса ол с" ылмаушылы, жеке мiрiнi дербестiгi, жеке жне отбасылы "пия, есiм "-
ы ы, авторлы "ы ы, баса да мліктік емес "ытары азамата за жзінде немесе 
туыл ан сттен бастап беріледі. Ол зге амалдармен берілмейді жне тартып алынбайды. 
Нарыты емес т"р ыда мемлекетпен к рсетілетін тауарлар мен ызметтер — о амны 
орта игіліктері. Орта игіліктерге шектеулілік те жо ары, ал бсекелестік т мен дре-
жеде, себебі, ол бірге, біра шектеулі адамдар топтарында олданылады (кітапханаларды 
пайдалану, инфекциялы ауруларды емдеу).


114 
II Блім. Медицина леуметтануы
б"л игіліктерді пайдалану а индивидті ерекше дістеріні жо-

ты ы;
б лінбеушілік, я ни, б"л игіліктерді жеке т"л алар а б ліп беруге 

келмейді;
ндіруге кеткен шы ын мен т"тыну арасында ы тедікті анытау-

да ы иындытар;
осы ызметтерді сатып алатындарды санына ара анда, т"тына-

тындарды саныны артып кетуі.
о амды игіліктер к п емес. Денсаулы сатау ызметтеріні 
к пшілігі толы ымен осы игіліктерді игермейді жне тауар ретінде ж"м-
салынады, сондытан о ан тек мемлекет ана емес, сауда-сатты меха-
низмді игерген жеке секторлар да кіре алады. Сонымен атар, денсаулы 
сатау "рылымында тауарды сапасы да маызды игіліктерге жатады. 
Денсаулы сатау ызметтері тек о амды ажеттіліктерді ана аттан-
дырумен шектелмей, индивидуалды ажеттіліктерді де арастырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   177




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет