Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011
-кесте Буль логиканың кейбір белгілеулері Операция
жүктеу/скачать 2,02 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 4.5-кесте Негізгі логикалық операциялардың шындық кестесі X Y X Xg Y Xg
| 4.4-кесте
Буль логиканың кейбір белгілеулері Операция Белгілеу Конъюнкция «және», « », «х» Дизъюнкция «немесе», « », «+» Баламалылық « А сонда және тек сонда ғана, В болғанда», « », « » Импликация «егер А , онда В . А тартады В », « » (кейде « ») Мойындамау «емес», « » 4.5-кесте Негізгі логикалық операциялардың шындық кестесі X Y X Xg Y Xg Y X Y X Y Ж Ж А Ж Ж А А Ж А А Ж А А Ж А Ж Ж Ж А Ж Ж А А Ж А А А А Қайшы есептеу – мойындамаулары мен бірге осы есептеуде шығарылатын формулалары бар есептеу. Егер кез келген, бірақ осы формулалардың (мәндер жиынтығы) бірдей моделі формуланың моделі болып шықса, онда формуласы 1 , 2 , …, n - нан шығарылатын болып табылады. Шығарылу символы: « », деп жазылады. Формула моделі – заттық ортаның мәндерімен нақтылынатын формула. Әрине, бірдей абстракты логикалық формула кейбір ортаның моделін құру үшін негіз болып шығуы мүмкін. Сондықтан абсолютты және салыстырмалы орындалу туралы, бірдейлік (барлық модельдер үшін) және салыстырмалы (нақты модель үшін ғана орындалады) шындық туралы айтады. Формула семантикасы – формалды логиканың формуларын мағыналы интерпретациялау, яғни формуладағы айнымалыларды орта объектілердің қасиеттерімен салғастыру. Айтылулар логикасының семантикасы және табиғи тілдегі сӛз орамы тура келеді. Орындалатын формула – ӛзінің аргументтер жиынтығының үстінде «Ақиқат» мәнің қабылдайды. Орындалмайтын формула - ӛзінің барлық аргументтер жиынтығында «Жалған» мәнін қабылдайды. Жалпы маңызды формула (тавтология, белгіленеді | ) – ӛзінің барлық аргументтер жиынтығында абсолютты (яғни барлық модельде) шындық болатын формула. 41 Элементарды (атомарды) айтылулар – қарапайым айтылулар, мысалы: «таң атады», «үй ақ» және т.с.с. Конституента (толық конъюнкция) – элементар конъюнкция, оған ортаның күйін анықтайтын айнымалылардың әрқайсысы бір рет кіреді. Мысалы, орта «соқыр жаңбыр» - жаңбыр жауып тұр және күннің кӛзі жарқырап тұр ( х 1 x 2 ), немесе «дауыл» - қатты жел және «түк кӛрінбейді» ( х 3 x 4 ). Квантор – толық объектілер кӛптігіне қандай болса да қасиеттерді қосып жазу әдісі: (ортақтық кванторы), (бар болу кванторы). Квантор белгісі жақшада жазылған айнымалылар байланысқан болады; бірде-бір квантор байланыстырмайтын айнымалылар еркін болады. Кванторлардың бар болуы, және аргумент ретінде айнымалылармен және айтылулармен операциялар жасау мүмкіндігі – бұл предикаттарды есептеудің айтылуларды есептеуден негізгі айырмашылықтың біреуі. Бірінші реттік предикаттарды есептеудің екінші реттік предикаттарды есептеуден айырмашылығы мынадай: бірінші реттік предикаттарды есептеуде біз кванторларды айнымалылар үстіне қоямыз, ал екінші реттік предикаттарды есептеуде біз кванторларды қатынастар (яғни предикаттар) үстіне орналастырамыз. Мысалы, бірінші реттік логикада біз «Кейбір R қатынаста қандай Х , Y , Z және т.б. айнымалылар бар?» деген сұранысты тұжырымдай аламыз. Дәл осындай мысал 10-бөлімде келтірілген. Екінші реттік есептеуде мұндай сұраныс мүмкін: «Кейбір Х , Y және т.б. айнымалылар қандай қатынастарға кіреді?». Осы мысалға тиісті алынған жауап «likes» болар еді. Логикалық модельге негізделген қазіргі ЖИ жүйелер бірінші реттік предикаттарды есептеуді жүзеге асырады және тек жеке жүйелер (Prolog секілді) екінші реттік предикаттар есептеуді орындайды. жүктеу/скачать 2,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|